در پنجمین روز جشنواره فیلم کن بار دیگر ایران به مرکز توجهات آمد. با نمایش فیلم «سه رخ» ساخته جعفر پناهی در غیاب کارگردانش و همچنین اکران دو فیلمی دیگر که سینماگران ایرانی از مهمترین عوامل تولیدشان بودند: فیلم «دختران خورشید» با بازی گلشیفته فراهانی و فیلم «فارنهایت ۴۵۱» به کارگردانی رامین بحرانی و نویسندگی خودش و امیر نادری. از این نظر روز شنبه جشنواره کن در تسخیر ایرانیها بود.
جعفر پناهی که با وجود تمام درخواستها سرانجام اجاز خروج از ایران پیدا نکرد برای نخستین بار شاهد نمایشی فیلمی از کارنامهاش در بخش مسابقه کن بود. او که پیشتر با فیلمهای «بادکنک سفید»، «طلای سرخ» و «این یک فیلم نیست» در بخشهای دیگر جشنواره کن از جمله نوعی نگاه شرکت کرده بود، امسال با «سه رخ» بختش را برای دریافت جایزه نخل طلا میآزماید.
او امسال هم با وجود درخواستهای متعدد سینماگران ایرانی و مسئولان جشنواره کن اجازه پیدا نکرد همراه فیلمش در کن حاضر شود و در غیاب او، بهناز جعفری و مرضیه رضایی از بازیگران این فیلم و مستانه مهاجر تدوینگر فیلم همراه فرزندانش در فرش قرمز فیلمش شرکت کردند.
پیش و پس از نمایش فیلم تماشاگران ایستاده برای دقایقی با تشویق ممتد در حالی که صندلی خالی آقای پناهی نشان داده میشد، این کارگردان ایرانی را تشویق کردند.
«سه رخ» فیلم جادهای و روایت سفر جعفر پناهی و بهناز جعفری به یکی از روستاهای اطراف میانه برای پیدا کردن دختری است که با فرستادن ویدئویی از آنها کمک خواسته است. در این ویدئو دختر جوان با بازی مرضیه رضایی از مخالفت خانوادهاش با تحصیل او در دانشگاه میگوید و ظاهراً خود را حلقآویز میکند. فیلم روایت تلاش چناهی و جعفری برای پیدا کردن این دختر و صخبت با خانواده و اطرافیان اوست.
برای پیگیران فیلمهای جعفر پناهی «سه رخ» ادامه مسیر «تاکسی» محسوب میشود، با این تفاوت که دوربین این بار از شهر به روستا رفته و مشکلات طبقات محرومتر ایران را به تصویر کشیده است.
این بار برخلاف تاکسی با فیلمی «کارگردانیشده»تر روبهرو هستیم که نشان از فراهم بودن نسبی شرایط برای ساخت فیلم در تعریف مشخص آن برای آقای پناهی دارد. در کنار مضمون تعصب و مخالفت با تحصیل دختران در فیلم اشارههایی هم به مشکلات سینماگران فعال در پیش از انقلاب ایران میشود و حتی شهرزاد بازیگر حاشیهای چند فیلم مهم مانند «قیصر» وارد روند قصه میشود. فیلم همچنین یک سکانس جالب توجه دارد که در آن از بهروز وثوقی نیز در میانه یک گفتوگوی غریب نام برده میشود.
فیلم در لحظاتی نیز یادآور فیلمهای مهم کارنامه عباس کیارستمی مانند «زندگی و دیگر هیچ» و «باد ما را خواهد برد» است. سفری در دل طبیعتی دست نخورده در پی شخصیتی که در ابتدا همگی سعی در انکارش دارند.
با وجود آنکه «سه رخ» اثر «کارگردانیشده»تر و قصهگوتری نسبت به فیلمهای اخیر آقای پناهی است اما همچنان با فیلمهای مهم کارنامهاش چون «دایره» و «طلای سرخ» فاصله دارد. با این همه نماینده جدی از فیلمهای انتقادی سالهای اخیر ایران محسوب میشود.
فیلمی زنانه درباره جنگ سوریه
از دیگر فیلمهایی که روز شنبه در بخش مسابقه جشنواره کن به نمایش درآمدند، فیلم «دختران خورشید» بود با بازی گلشیفته فراهانی به نقش یک دختر کرد ایزدی جنگجو در میانه جنگ داخلی سوریه.
این فیلم که ساخته ایو هوسن فیلمساز زن شناخته شده فرانسوی است روایتی از حضور پررنگ زنان در تحولات سوریه ارائه میدهد.
گلشیفته فراهانی در این فیلم نقش جوان تحصیل کردهای را بازی میکند که در بازگشت به روستای محل زندگی خود در کردستان همراه با پسرش و صدها زن دیگر توسط نیروهای داعش ربوده میشوند. او سرانجام فرار میکند و برای بازپس گیری فرزندش به یکی از گردانهایی مسلح زنان کرد میپیوندد.
فیلم در خلال یادآوری اتفاقاتی که برای بهار افتاده داستان همراهی او در یکی از عملیات با خبرنگار زن فرانوسی با بازی امانوئل برکو است. همراهی که در پایان به نوعی یکسانی میرسد.
تماشاگران سینمای ایران پیشتر گلشیفته فراهانی را در نقش یک دختر کرد در فیلم «اشک سرما» دیده بودند. در دورهای که زنان در مرکز توجه جشنواره کن هستند فیلمی با حضور محوری زنان درباره یکی از ملتهبترین اتفاقات حال حاضر دنیا از شانسهای توجه در مراسم اختتامیه کن محسوب میشود.
در ساعات پایانی روز شنبه همچنان ساخته آخر رامین بحرانی، فیلمساز ایرانی مقیم آمریکا هم در بخش نمایشهای ویژه جشنواره کن به نمایش درآمد. این فیلم با نام «فارنهایت ۴۵۱» اقتباس جدیدی است از این داستان مهم ری بردبری که با بودجه قابل توجه با حضور بازیگران شناخته شدهای چون مایکل بی جردن و مایکل شنون ساخته شده است.
امیر نادری فیلمساز قدیمی سینمای ایران که سالهاست مقیم خارج از کشور است در نوشتن فیلمنامه این فیلم همکار آقای بحرانی بوده است.