در یک سالی که «گنادی راکیتین» شعرهایی در ستایش ولادیمیر پوتین، «ابرقدرت بودن» روسیه و وصف جنگ روسیه علیه اوکراین منتشر میکرد، در میان طرفداران کرملین بسیار محبوب شد و حتی به جایزههای ادبی نایل آمد. بهتازگی روشن شده این حساب کاربری دروغین یک طنز ضدجنگ از سوی مخالفان کرملین است.
«گنادی راکیتین» کیست؟
حساب کاربری با نام «گنادی راکیتین» که گویا متعلق به یک معلم ۴۹ ساله، فارغالتحصیل دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه مسکو و شاعر غیرحرفهای طرفدار کرملین است، در تابستان گذشته در شبکهٔ اجتماعی روسی وکانتاکته باز شد. گفته میشود تنها دو عکس موجود از او با مشخصات «روشنفکر روس در روستایی در حومهٔ مسکو» با هوش مصنوعی ایجاد شده است.
در این حساب کاربری مجموعاً ۱۸ شعر عمدتاً دربارهٔ جنگ همراه با عکسهایی از ولادیمیر پوتین و تصاویر حاوی حرف Z (که به عنوان نماد تهاجم گستردهٔ نظامی روسیه علیه اوکراین جا افتاده) منتشر شده است.
اوجگیری شهرت این حساب کاربری
در اوج شهرت «گنادی راکیتین»، بیش از دو هزار نفر، و در میان آنها ۹۷ نمایندهٔ دوما و ۲۸ سناتور روس، مشاور فرهنگی ولادیمیر پوتین و چند گزارشگر جنگ این حساب کاربری را دنبال میکردند. نیکیتا میخالکوف، کارگردان معروف طرفدار کرملین، این اشعار را در حساب کاربری خود با بیش از ۱۰۰ هزار دنبالکننده بازنشر میکرد.
ماه گذشته در ۱۸مین دورهٔ «مسابقهٔ سراسری ادبیات میهنپرستانه» برای گنادی راکیتین دیپلم افتخاری به عنوان «بهترین شاعر دربارهٔ مدافعان روسیه» صادر شده. مجلهٔ «مسکو» یکی از شعرهای او را به عنوان نامزد مسابقهٔ ادبی «شعر سپید وطندوستانه» برگزیده بود.
پروژهٔ «گنادی راکیتین»
در روزهای اخیر آندره زاخاروف، خبرنگار روس مقیم آلمان، در مصاحبه با رسانههای متعدد مخالف کرملین اذعان کرد «گنادی راکیتین» یک طرح جمعی «چند شهروند روس مخالف جنگ» است، که به گفتهٔ وی، برای حفظ امنیتشان نام آنها افشا نخواهد شد.
او افزود این «دوستان» در وقت آزادشان روی این پروژه کار میکردند اما از «فضای سمی و خفهکننده پروپاگاندا» خسته شدهاند. همچنین به گفتهٔ وی، از «گنادی راکیتین» بارها به عنوان مهمان ویژهٔ مراسم حکومتی دعوت شده و «نمیتوانستیم مدام برای عدمحضور او بهانه پیدا کنیم».
شعرهای «گنادی راکیتین» در حقیقت به قلم کیست؟
۱۷ شعری که در حساب کاربری «گنادی راکیتین» منتشر شده متعلق به شاعران دههٔ ۳۰ و ۴۰ قرن بیستم میلادی و طرفدار حکومت آلمان نازی است که «تقریباً کلمه به کلمه» از آلمانی به روسی ترجمه و تنها نام «آلمان» با «روسیه» جایگزین شده. اکنون اصل آلمانی این شعرها نیز منتشر شده است.
شعر «رهبر» در ستایش ولادیمیر پوتین که یکی از پرطرفدارترین شعرهای «گنادی راکیتین» است، ترجمعهٔ شعر «پیشوا» به قلم ابرهارد مولر، پیرو سرسخت آدلف هیتلر است.
آخرین شعر در حساب کاربری «راکیتین»، شعرهای Z را مسخره کرده و آخرسر به جنگ «نه» گفته است.
انگیزهٔ این پروژهٔ ضدجنگ چه بوده؟
به گفتهٔ آندره زاخاروف، خبرنگار روس مرتبط با دستاندرکاران طرح «گنادی راکیتین»، این ابتکار در پی آن مطرح شد که آنها با مطالعهٔ شعرهایی که مارگاریتا سیمونیان سردبیر راشاتودی و از پروپاگاندیستهای کلیدی کرملین در بهار گذشته جمعآوری و منتشر کرد متوجه شدند این اشعار «تفاوتی با شعرهای دورهٔ آلمان نازی ندارد».
هدف این بوده تا به خوانندگان شعرهای Z نشان دهند آنچه تبلیغات سیاسی کرملین «جنگ مقدس برای پاکسازی اوکراین از نازیسم» را میخواند، جعل و تحریف در مقیاس انبوه است. آنها معتقدند «ایدئولوژی کرملین تفاوتی با ایدئولوژی آلمان نازی ندارد و طرفداران آن با شعار مبارزه با نازیسم عین طرفداران نازیسماند».
در یک سال فعالیت «گنادی راکیتین» هیچکس از طرفدارانش در روسیه متوجه نشد این حساب کاربری دروغین است.
مبتکران، این طرح را «اقدامی در راستای مبارزه با جنگ» خواندهاند و میگویند اکنون مشغول طرحی دیگر با همین هدف است.