چند روز پس از ماجرای ترویج «چندهمسری» در ایران به واسطه تبلیغ یک «کارگاه آموزشی»، تازه‌ترین نظرات علی مطهری، نماینده محافظه‌کار مجلس درباره چند همسری بار دیگر این موضوع را در شبکه‌های اجتماعی داغ کرده است.
در روزهای اخیر انتشار یک تبلیغ درباره «کارگاه آموزشی مهارت‌های ارتباطی خانواده‌های چندهمسری» (یا به عبارت درست‌تر چندزنی) بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت و اعلام شد که در این کارگاهها، استادان «روان‌شناسی و دینی» درباره «ضرورت و احکام» چندهمسری سخنرانی می‌کنند.
در این کارگاهها که هدف آنها «کمک به پنج میلیون دختری که امکان ازدواج ندارند» اعلام شده، همچنین استادان برای «مردان متاهلی که شرایط و زمینه را داشته باشند برای اختیار کردن همسر دوم وساطت خواهند کرد».
علی مطهری که به‌دنبال جنجال‌ها بر سر ترویج چندهمسری در ایران، تک‌همسری را «بهتر» از چندهمسری دانسته، از چندزنی افراد به‌دلیل آنچه «شرایط غیرنرمال» فعلی ایران نامیده بود نیز حمایت کرده بود.
مطهری روز ۱۵ آبان به خبرگزاری ایسنا گفته بود که «در جامعه‌ای که بر فرض مثال سه میلیون زن آماده ازدواج بیشتر از مردان دارد چه باید کرد؟ نمی‌توانیم بگویم که آنها ازدواج نکنند.»
این نماینده روز دوشنبه (۲۰ آبان) هم در یادداشتی که برای این خبرگزاری نوشته، به این موضوع پرداخته است.
به نوشته وی، «مسئله چندهمسری چیزی نیست که برای آن کارگاه ترویج درست کنیم و همه مردان را به آن ترغیب نماییم، بلکه باید به طور طبیعی مردانی که شرایط آن را دارند و از طرفی همسرانی دارند که فلسفه این حکم را می‌دانند که برای حل یک معضل اجتماعی است، به تکلیف خود عمل کنند و حکومت اسلامی نیز می‌تواند در تشخیص صلاحیت آن مردان دخالت کند.»
وی بدون توضیح درباره جزئیات و روش تشخیص صلاحیت این مردان از سوی حکومت، در زمینه «روشنفکری» در این زمینه هشدار داده است.
مطهری نوشته که «اگر روشنفکری کنیم و این حکم را نپذیریم زنانی که از حق تأهل محروم شده‌اند از جامعه انتقام می‌گیرند و در بسیاری از خانواده‌ها اختلال ایجاد می‌کنند.»
او در این بخش از یادداشت خود، انگشت اتهام را به سوی زنان نشانه گرفته و به نقش مردان در وضعیت اخلاقی جامعه اشاره‌ای نکرده است.
این نماینده در عین حال از افرادی که احکام اسلام در این زمینه را «زیر سوال» می‌برند، انتقاد کرده و نوشته آنها نباید «توجیه» کنند که «مثلاً این حکم مربوط به جامعه آن روز است و دنیای مدرن نمی‌پذیرد. اتفاقاً بشر امروز بیشتر از بشر دیروز به این حکم نیازمند است.»
مطهری برای این ادعای خود هیچ مستنداتی ارائه نکرده، اما افزوده که «اکنون نیز چند همسری در بسیاری از اجتماعات بشری عملاً وجود دارد و مردانی با چندین زن ارتباط جنسی دارند بدون آنکه تعهدات ازدواج را قبول کرده باشند.»
او با اشاره به اینکه «نباید چندهمسری را هوسرانی تلقی کرد»، با دفاع از مردانی که روی به چندهمسری می‌آورند، نوشته «مرد تعهدات سنگینی را می‌پذیرد و اگر اهل هوسرانی باشد تن به ازدواج مجدد نمی‌دهد خصوصاً که معمولاً راه هوسرانی برای افراد متمول باز است.»
به باور مطهری، چندهمسری، «حکم حکیمانه‌ای» است که برخی از مردان آن را «بدنام» کرده‌اند.
اظهارات آقای مطهری در دفاع از چندزنی در حالی صورت می‌گیرد که شمار دیگری از نمایندگان مجلس و مقام‌های رسمی و غیررسمی در روزهای اخیر به صراحت به انتقاد از این پدیده پرداخته‌اند.
جنجالی‌ترین واکنش متعلق به ابراهیم فیاض، استاد دانشگاه نزدیک به محافظه‌کاران بود که چند همسری را عامل ترویج «فحشا» دانست و بدون اشاره به نام فرد خاصی گفت: «همین آقایان با صیغه‌هایی که در قم کردند، این شهر را پر از فاحشه کردند.»
وی گفت که چند «فاحشه» با «چادر و مقنعه و حجاب کامل» در خیابان به خودروی وی چسبیده بودند.
محمدرضا بادامچی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ترویج چندهمسری را باعث «سست شدن بنیان خانواده‌ها» دانسته و خواستار حل مشکلات «اشتغال» جوانان برای ازدواج به جای ترویج چندهمسری شده است.
محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم هم چندهمسری را «عامل ناآرامی، ایجاد برخوردهای سلبی و در نهایت خروج یک زن با ورود دیگری» و «منافی فلسفه ازدواج از نگاه قرآن» معرفی کرده است.
ناهید تاج‌الدین، عضو هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس هم در توئیتر نوشت: «به جای چندهمسری برای میل به تجرد فکری کنید.»
پروانه مافی، رئیس فراکسیون خانواده مجلس شورای اسلامی هم می‌گوید در شرع و دین اسلام بر مسئله چند همسری تاکید نشده و «طرح چنین مسئله‌ای باعث فروپاشی کیان و آرامش خانواده‌ها است.»
شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده هم از ترویج چندهمسری انتقاد کرده و گفته «این امر به فروپاشی نظام خانوادگی و افزایش طلاق و دعاوی مهریه منجر خواهد شد.»
معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده هم معتقد است طرح چندهمسری از سوی افرادی که می‌گویند دغدغه ازدواج دارند، «از نظر فضای فرهنگی و روانی به ضرر ازدواج است.»
فاطمه سعیدی، دیگر عضو فراکسیون زنان مجلس هم «قبح‌زدایی و ترویج چندهمسری» را «کاری مشکوک» خوانده که به گفته وی «مستقیما کانون خانواده را نشانه گرفته است.»
حمیده زرآبادی، عضو دیگر این فراکسیون زنان هم در نامه‌ای به وزرای کشور و اطلاعات و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس خواستار بررسی دقیق و کارشناسانه برگزاری کارگاه آموزشی با موضوع مهارت‌های ارتباطی خانواده‌های چند همسری شده است.
فائزه هاشمی، دختر اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام که به اتخاذ مواضع صریح شهره است، در این زمینه به «ایران‌وایر» گفته «اگر چندهمسری لازم و ضروری است و بر خلاف فطرت و طبیعت نیست، چرا مردها حاضر نیستند چندهمسری زنان را تحمل کنند؟»
وی به کنایه افزوده: «اگر آقایان فکر می‌کنند چندهمسری پسندیده است، آن را برای زنان هم آزاد کنند. بالاخره مجتهدان ما باید به‌روز باشند. چرا فقط مردها می‌توانند از این موضوع بهره‌مند شوند؟»
با این حال به گزارش شیعه‌نیوز، آیت‌الله جعفر سبحانی، از مراجع تقلید، از ترویج چندهمسری دفاع کرده و در واکنش به انتقاد روزنامه اطلاعات از چندهمسری نوشته: «عطف چندهمسرى به چندشوهرى بسیار عطف نابخشودنى است؛ چندشوهرى از مقوله فحشا است، که در میان تمام ملل محکوم است و پیامدهاى جسمى و روانى بدى دارد. در حالى که مسأله تعدد همسر از این مقوله پیراسته است و در آیین مقدس اسلام به عنوان دوا ـ نه غذا ـ تشریع شده است.»
در حالیکه ترویج چندهمسری به نوعی به موضوع تنش‌های لفظی میان افراد داخل حاکمیت در ایران تبدیل شده، این موضوع در فضای مجازی نیز جنجال‌برانگیز شده است.
کاربری به نام آرامش برخلاف نظر علی مطهری نوشته: «قضیه برعکسه، افرادی که قبول چندهمسری برایشان ساده است با مقیاس فردی می‌سنجند و نه اجتماعی.»
احسان رمضانیان هم معتقد است: «جناب علی_مطهری می‌فرمایند: «بشر امروز بیشتر از دیروز به چندهمسری نیازمند است.» تا جاییکه من می‌دانم واژه بشر به هر دو جنس اطلاق می‌شود. بنابراین زنان هم به چندهمسری نیازمندند. کاش درباره این نیازمندی بین زنان نظرسنجی انجام میشد!»
علی قنواتی هم در یک رشته توئیت، مشاهدات خود از پدیده چندهمسری را با کاربران دیگر به اشتراک گذاشته و نوشته «در این چند صباحی که زیسته‌ام، از جنوبی‌ترین تا شمالی‌ترین شهرهای ایران، از همسایگان و کشورهای دور، خانواده‌های خوش‌بخت و ناخوش‌بخت بسیاری دیده‌ام. والله رقت‌انگیزترین‌هایی که دیده‌ام خانواده‌های چندهمسری بوده است!»
کاربری به نام نرگس هم نوشته «تنها جایی که دیدم گفتمان چندهمسری مدافع داره توییتره، وگرنه در عالم خارج و کف جامعه چند همسری امری نکوهیدست. موکل من دو زنه بود حتی قاضی آخوند هم بابت دو زنه بودنش شماتتش کرد اعسارشو هم نپذیرفت، چون دوهمسری رو اماره تمکن مالی محسوب کرد.»
جنجال‌ها بر سر ترویج چندهمسری در فضای مجازی و حقیقی در حالی ادامه دارد که وب‌سایت رویداد ۲۴ از قول ساجده، زنی که تجربه شرکت در این کارگاهها را دارد، نوشته استادان این کارگاهها تلاش می‌کنند برای زدودن چهره منفی همسر دوم یا سوم شدن، به‌جای واژه‌هایی مثل «هوو» یا «مرد چندزنه» از واژه‌هایی مانند «هَمشوی» یا «همیار» استفاده کنند.
آنها معتقدند «اگر زنان روح و جسمشان را از هواهای نفسانی خالی کنند، می‌توانند برای پذیرش جهاد چندهمسری و به دنیا آوردن فرزندان زیاد» آماده شوند.
