وزیر خارجه آمریکا با اشاره به توافقات ایران و چین که اخیرا در رسانه‌ها بازتاب یافته، گفته است «ورود چین به ایران خاورمیانه را بی‌ثبات خواهد کرد» و کشورهایی چون اسرائیل، عربستان و امارات را «به خطر می‌اندازد».
مایک پومپئو، ۱۲ مرداد ماه در گفت‌وگویی با شبکه خبری فاکس‌نیوز، که مشخصا به سیاست‌های چین و رویکرد واشینگتن در قبال آن مربوط می‌شد، با تاکید بر اینکه حکومت ایران «بزرگ‌ترین دولت حامی تروریسم» است، گفت: «تنها پیامدی که جاری‌شدن سرمایه و جنگ‌افزار حزب کمونیست چین به ایران دارد، افزایش ریسک در منطقه [خاورمیانه] است».
وزیر خارجه آمریکا همکاری دولت‌های چین و ایران را مایه تعجب ندانست و گفت: «حکومت‌هایی که آزادی را در سرزمین خود زیر پا می‌گذارند و چالش‌های امنیتی در خارج از مرزهای خود ایجاد می‌کنند» با همکاری می‌کنند.
او تاکید کرد که دولت ایالات متحده این اطمینان را ایجاد خواهد کرد که تمامی قوانین و تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، شامل شرکت‌های چینی، تجار و بازرگانان [همکار] با تهران نیز خواهد شد.
موضوع توافق ۲۵ ساله ایران و چین، که از جمله به سند راهبردی همکاری بین دو کشور موسوم است، در ماه‌های اخیر به شدت مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بوده است.
هیات دولت ایران پیش‌نویس نهایی سند همکاری‌های ۲۵ ساله دو کشور را که از سال ۹۴ بحث آن جریان بود، تیرماه امسال تصویب کرد.
به گفته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران چینی‌ها نیز اسفند سال ۹۸، پیش‌نویسی در این زمینه ارائه کرده‌اند و قرار است مقام‌های دو کشور در این زمینه برای تصویب سند نهایی مذاکره کنند.
انتشار اخبار مربوط به این سند با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شد. شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد پیشین و از چهره‌های سرشناس مخالف جمهوری اسلامی، گفته رهبران این حکومت قصد دارند منابع ملی کشور را در اختیار چین بگذارند.
مخالفان می‌گویند که این سند ایران را در موقعیتی وابسته و ضعیف قرار می‌دهد و چین را در موقعیتی برتر که به آن اجازه می‌دهد امتیازات چشم‌گیری از ایران بگیرد. اما مقامات جمهوری اسلامی با رد همه این بحث‌ها وعده داده‌اند جزئیات سند را به طور کامل منتشر کنند.
مقام‌های وزارت خارجه ایران همچنین انتشار برخی اخبار در این زمینه مانند واگذاری جزیره کیش به چینی‌ها یا استقرار نیروهای نظامی چین در ایران برای حفاظت از پروژه‌های واگذار شده به این کشور را «شایعه» نامیده‌اند.
علاوه بر گزارش‌های منتشره در رسانه‌ها، محمود احمدی‌بیغش، نماینده مجلس نیز به بحث واگذاری اختیار تام جزایر ایرانی به چینی‌ها اشاره کرد ولی پس از تکذیب وزارت خارجه، این نماینده مجلس حرف‌های خودش را تکذیب کرد.
وزارت خارجه چین واکنش مشخصی به انتشار اخبار در این زمینه نداشته است. دو هفته پیش سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسش خبرنگاری در مورد پیش‌نویس سند همکاری گفت «هیچ اطلاعی» ندارد و « ایران کشوری دوست به‌شمار می‌رود که روابط و همکاری‌های معمولی با چین دارد».
منابع: فاکس، وزارت خارجه چین، رادیو فردا
