مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، روز پنج‌شنبه در پی ارائه درخواست رسمی واشینگتن به سازمان ملل برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفت که آمریکا برای اجرای این تحریم‌ها همه کار خواهد کرد.
اما در نقطه مقابل، سه قدرت اروپایی طرف توافق هسته‌ای با ایران تاکید کردند که از خواسته ایالات متحده حمایت نمی‌کنند.
یک هفته پس از ناکامی آمریکا در تصویب قطعنامه پیشنهادی خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، آقای پومپئو با حضور در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک خواستار فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های این سازمان علیه ایران شد.
وی با اشاره به فرایند ۳۰ روزه‌ای که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برای فعال شدن مکانیسم ماشه پیش‌بینی کرده است، گفت که از روز سی و یکم، تحریم‌ها علیه ایران بازمی‌گردد و همه کشورهای عضو سازمان ملل نیز باید از آن تبعیت کنند.
آن‌چه به عنوان مکانیسم ماشه شهرت یافته است، ساز و کاری در توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران است که اجرای تعهدات طرفین را تضمین می‌کند. بر این اساس، کشورهایی که در توافق هسته‌ای مشارکت داشته‌اند می‌توانند ادعا کنند که ایران از تعهدات خود عدول کرده و در نهایت طی فرایندی حقوقی تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را بازگردانند.
اما ایران، اتحادیه اروپا، چین و روسیه می‌گویند از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده است، دیگر عضو مشارکت کننده تلقی نمی‌شود و نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند.
سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز در پی اقدام مایک پومپئو بیانیه مشترکی منتشر کردند که تصریح می‌دارد ایالات متحده از برجام خارج شده و از این رو نمی‌توانند از خواسته واشینگتن حمایت کنند.
این سه کشور تاکید کرده‌اند که همچنان خود را به توافق هسته‌ای با ایران متعهد می‌دانند. مجموع این مواضع اما انتقاد وزیر خارجه ایالات متحده را به دنبال داشت که اروپایی‌ها را متهم کرد «جانب آیت‌الله‌ها را گرفته‌اند».
آقای پومپئو اظهار داشت: «هیچ کشوری به جز ایالات متحده این شهامت و جدیت را نداشت که قطعنامه‌ای [برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران] ارائه کند. آنها در عوض انتخاب کردند که جانب آیت‌الله‌ها را بگیرند.»
قطعنامه پیشنهادی آمریکا تنها یک رای مثبت جمهوری دومینیکن و یک رای خود ایالات متحده را توانست کسب کند در حالی که یازده عضو دیگر شورای امنیت به آن رای ممتنع دادند و چین و روسیه هم رای منفی.
مایک پومپئو در اظهارات روز پنج‌شنبه خود این اقدام دیگر کشورهای عضو شورای امنیت را یک «اشتباه عظیم» توصیف کرد، امری که موجب شد آمریکا درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه را مطرح کند.
با این حال مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد، اطمینان داد که آمریکا امکان بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران را ندارد و شکست می‌خورد.
آقای تخت روانچی که در نشستی خبری در مقر سازمان ملل حضور یافته بود، اظهار داشت: «به دلیل نبود استدلال قانونی مطمئن هستیم شورای امنیت باز هم آخرین حرکت آمریکا در زمینه اجرایی شدن مکانیزم ماشه را رد می‌کند.»
وی استدلال آمریکا را «جعلی» توصیف کرد و گفت که واشینگتن «با طرح این پیشنهاد همه کشورهای عضو سازمان ملل را به سخره گرفته است، زیرا آنها از برجام خارج شده‌اند و بار دیگر نمی‌توانند درباره برجام اظهار نظر کنند».
مایک پومپئو اما می‌گوید در قطعنامه سازمان ملل روشن است و چون ایالات متحده توافق هسته‌ای را امضا کرده، می‌تواند درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه را مطرح کند.
