مطلبی از آموس چپل، رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی
۱۱۳ سال پیش، چند سال پیش از اینکه از سوی تزار روسیه مأمورِ به تصویر کشیدن امپراتوری روسیه با دوربین تازه خود شود، سرگئی پروکودین-گورسکی با همین دوربین راهی آسیای میانه شد تا خورشیدگرفتگی آن سال را ثبت کند.
ابری ماندن هوا از موفقیت او در رصد این خورشیدگرفتگی جلوگیری کرد اما سفر دور و دراز او بیحاصل نبود و او توانست برای اولین بار با دوربین آلمانی خود عکسهایی رنگی از کوچهپسکوچههای دو شهر قدیمی فارسیزبان سمرقند و بخارا به یادگار بگذارد؛ عکسهایی بیسابقه و کمیاب:
گورسکی روش اولیهای را برای ایجاد عکس رنگی بهکار میگرفت که برای آن نیاز به برداشت سه تصویر جداگانه از هر صحنه بود. با بر روی هم گذاشتن این سه تصویر و تاباندن نورهای قرمز، سبز و آبی بر روی آنها عکسی رنگی بهدست میآمد.
پروکودین-گورسکی به منطقه ازبکستان امروزی سه سفر انجام داد. این منطقه در آن زمان بخشی از امپراتوری روسیه بهشمار میآمد.
اولین سفر پروکودین-گورسکی به آسیای مرکزی برای ثبت خورشیدگرفتگی ۱۹۰۷ انجام شد که در این امر ناکام ماند. دومین و سومین سفرهای او به این منطقه در سال ۱۹۱۱ و در قالب مأموریت عکاسی از اطراف و اکناف امپراتوری روس صورت گرفت.
تاریخ دقیق برخی از بیش از ۲۰۰ عکسی که پروکودین-گورسکی در آسیای مرکزی گرفته مشخص نیست اما این عکس از وزیر داخلی امارت بخارا احتمالاً در سال ۱۹۱۱ و با نشان دادن توصیهنامه تزار به مقامات محلی گرفته شده است.
محل عکاسی این عکس در فاصله چندمتری از دخمهای قرار دارد که دو افسر بریتانیایی در آن شکنجه شدند تا اینکه در سال ۱۸۴۲ امیر بخارا سر از تنشان جدا کرد.
آن دسته از اهالی بخارا که مالیات حکومت را کامل پرداخت نکرده یا به افرادی دیگر بدهی داشتند به زندان انداخته میشدند اما به آنها اجازه داده میشد به سر کار بروند تا اینکه بتوانند مبلغ بدهی را کامل بپردازند.
یک تاریخدان محلی به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی میگوید که این عمارت در حمله ۱۹۲۰ شوروی به شهر کهن بخارا نابود شد.
پروکودین-گورسکی پس از انقلاب ۱۹۱۷ بلشویکی از روسیه گریخت و در پاریس ساکن شد کمی پس از درگذشت او در سال ۱۹۴۴، کتابخانه کنگره ایالات متحده ۱۹۰۲ قطعه عکس از مجموعه او را از بستگان این عکاس برجسته خریداری کرد که ۲۰۰ مورد از آن مربوط به آسیای میانه است.