رئیسجمهوری روسیه شـشم مهر ماه، در دیدار کاری یک روزه در آنکارا، با همتای ترک خود گفتوگو میکند. گزارشها نشان میدهد دو طرف در مورد همهپرسی در اقلیم کردستان عراق که با مخالفت شدید ترکیه و ایران روبهرو شده، و رخدادهای سوریه، گفتوگو خواهند کرد.
سه روز پیش از این نیز ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، تلفنی گفتوگو کرده بودند که در آن گفتوگو نیز پیرامون همهپرسی در اقلیم تبادل نظر صورت گرفته بود.
دفتر ریاستجمهوری ترکیه در بیانیهای گفتهاست دو طرف در مورد روابط دوجانبه و نیز «مسائل منطقهای و بینالمللی، بهطور مشخص سوریه و عراق» گفتوگو خواهند کرد.
ترکیه، در کنار ایران، تاکید کرده همهپرسی در اقلیم کردستان را به رسمیت نمیشناسد. آنکارا، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم را بهخاطر آنکه در نهایت از برگزاری همهپرسی منصرف نشد، «خیانتکار» توصیف کردهاست. تهران نیز از احتمال تحریم کردستان خبر داده و گزارشها نشان میدهد گروهی از هیئتهای نظامی این کشور، در کنار هیئتی از عراق، قرار است از مرزهای مشترک دیدار کنند. دولت مرکزی بغداد نیز همهپرسی را رد کرده و حیدر عبادی، نخستوزیر آن کشور، گفتهاست مذاکرهای با اقلیم بر سر نتیجه همهپرسی نخواهد کرد.
علاوه بر نگرانیهای موجود در خود عراق، در مورد احتمال تلاشها در پیوند با تشکیل کشوری مستقل، ارزیابیها و دیدگاهها نشان میدهند آنکارا نیز بیم آن دارد که همهپرسی در اقلیم به امنیت ملی ترکیه ضربه بزند. ایران نیز طی روزهای گذشته دست به انجام تمرینها و رزمایشهای نظامی در مرزهای خود با عراق زدهاست.
روسیه، هرچند بر لزوم حفظ تمامیت ارضی کشورهای منطقه تاکید کرده، اما هنوز در مورد تائید یا رد همهپرسی موضعی نگرفتهاست. پیشتر خود پوتین در مصاحبهای با یک شبکه خبری کـرد در عراق، گفته بود «حساسیت مربوط به مسئله کـردها را درک میکند».
مقامهای رسمی ترک میگویند اردوغان و پوتین، در تماس تلفنی چند روز پیش خود در مورد همهپرسی گفتوگو کردهاند و هر دو توافق داشتهاند که حفظ تمامیت ارضی عراق و سوریه لازم است.
در سوریه، در حالیکه ایران و روسیه از مهمترین حامیان بشار اسد بهشمار میروند، ترکیه سالها از مهمترین مخالفان اسد بود و از شماری از شورشیان نیز پشتیبانی کردهاست. با این همه مقامهای دولتهای مسکو، تهران و آنکارا، چندیست در حال پیشبرد مذاکراتی در آستانه هستند که برآیند فعلی آن تشکیل چند منطقه موسوم به کاهش خشونت در آن کشور است.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین روز چهارشنبه اظهار داشت گفتوگوهای پوتین با اردوغان «کاملا با اهداف پراگماتیک» صورت میگیرد و دو کشور «همکاریهای بسیار نزدیکی» در زمینه بازرگانی، سرمایهگذاری، فرهنگ، فناوریهای ارتشی و دیگر مسائل دارند. به گفته پسکوف، قرار است روسای جمهوری ترکیه و روسیه «عقربه ساعتهای خود را روی همه این مسائل تنظیم کنند».
روابط ترکیه و روسیه از یک سو و ترکیه و ایران از سوی دیگر، در سالهای گذشته با تنشهای شدیدی روبهرو شده بود؛ از جمله در پی سرنگونی جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه و حملات شدید اردوغان به تهران و نزدیکی آن به رقبای منطقهای مانند عربستان سعودی.
با این همه مسکو و آنکارا در ماههای گذشته به یکدیگر نزدیک شدهاند به طوریکه ترکیه بهتازگی خبر از خرید سامانه پدافندی اس ۴۰۰ روسیه را تائید کردهاست. موضوعی که با نگرانیهایی در پیمان آتلانتیک شمالی همراه شدهاست. حسن روحانی نیز از ترکیه در کنار روسیه به عنوان «کشورهای دوستی» که همراه تهران در تلاش برای «حل مسائل منطقهای» هستند، نام بردهاست.