مدیر اطلاعات ملی آمریکا میگوید که به باور ایالات متحده، ولادیمیر پوتین خود را برای یک درگیری طولانی در اوکراین آماده میکند و پیروزی روسیه در دونباس در شرق اوکراین ممکن است به جنگ پایان ندهد.
آوریل هینس روز سهشنبه ۲۰ اردیبهشت به قانونگذاران آمریکایی گفت: «ارزیابی ما این است که رئیسجمهور پوتین برای یک درگیری طولانی در اوکراین آماده میشود که در جریان آن بهدنبال اهدافی فراتر از دونباس است».
او اظهار داشت: پوتین به مرور زمان روی ضعیف شدن عزم غرب حساب باز میکند و با تداوم جنگ، این نگرانی وجود دارد که در ماههای آینده سیر تحولات به کدام سمت و سو میرود.
مدیر اطلاعات ملی آمریکا افزود: «با توجه به این واقعیت که پوتین با عدم تطابق جاهطلبیهای خود و قابلیتهای نظامی متعارف فعلی روسیه مواجه است، این احتمالا بدان معنی است که ظرف چند ماه آینده شاهد حرکت در مسیری غیرقابل پیشبینیتر و بالقوه تشدیدکنندهتر خواهیم بود».
روسیه از ۲۵ فوریه (پنجم اسفند پارسال) حمله نظامی گستردهای را به اوکراین آغاز کرد که به ادعای آن «عملیات ویژه نظامی» برای نازیزدایی از این کشور بود. مقاومت ارتش اوکراین باعث شد که نیروهای روسیه در فروردین ماه از مرکز این کشور عقبنشینی کرده و تمرکز خود را به مناطق شرق این کشور، بویژه دونباس، معطوف کنند.
در جریان نشست پرسش و پاسخ روز سهشنبه، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا نیز گفت که جنگ در اوکراین به بنبست رسیده است.
ژنرال اسکات بریر اظهار داشت: «روسها در حال برنده شدن نیستند و اوکراینیها هم در حال برنده شدن نیستند و ما تا حدودی با یک بنبست روبرو هستیم».
موشکباران بندر اودسا
مقامات اوکراینی میگویند روسیه روز سهشنبه بندر اودسا را هدف حملات موشکی قرار داده است. ظاهرا هدف این حملات مختل کردن انتقال محمولههای تسلیحاتی غرب است که برای دفاع از اوکراین در برابر تهاجم مسکو حیاتی است.
با توجه به پیشرفت کند نیروهای روسیه در جبهههای شرقی و جنوبی طی هفتههای اخیر، از بیانیههای وزارت خارجه اوکراین چنین بر میآید که این کشور میتواند روسها را از مناطق اشغال شده وادار به عقبنشینی کند.
یکی از کانونهای اصلی گلولهباران و حملات هوایی روسیه کماکان مواضع نیروهای اوکراینی در ماریوپل است. واحدهای اوکراینی مستقر در ماریوپل روز سهشنبه خبر دادند که حملات هوایی و توپخانه روسیه ادامه دارد.
در روزهای اخیر گزارش شده بود تمامی غیرنظامیانی که در کارخانه فولاد آزوفاستال این شهر پناه گرفته بودند با میانجیگری سازمان ملل و صلیب سرخ تخلیه شدهاند. ولی دو مقام اوکراینی روز سهشنبه گفتند به نظر میرسد که هنوز حدود صد غیرنظامی دیگر در آزوفاستال پنهان شدهاند. سایر مقامات گفتند تایید این موضوع امکانپذیر نیست.
جانشین فرمانده هنگ آزوف، آخرین واحد از نیروهای اوکراینی که در ماریوپل مستقر است، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت نمیتواند تایید کند که غیرنظامیان بیشتری در پناهگاههای کارخانه آزوفاستال هستند. شهردار ماریوپل نیز گفت مطلع شدن از این موضوع امکانپذیر نیست.
در عین حال مقامات دولت اوکراین گفتند زیر آوارهای ساختمانی در نواحی شمال شرقی کشور که چند هفته پیش منهدم شده بود اجساد ۴۴ غیرنظامی را کشف کردهاند.
ارتش اوکراین اعلام کرد که در روز دوشنبه هفت موشک هوا به هوای روسیه به یک مرکز خرید و یک انبار در اودسا، بزرگترین بندر این کشور، اصابت کرد و در این حملات یک نفر کشته و پنج نفر مجروح شدهاند.
اوکراین میگوید برخی از تسلیحاتی که ارتش روسیه استفاده میکند متعلق به دوران شوروی است و قابلیت نشانهگیری دقیق ندارند. ولی پژوهشکده راهبردهای دفاعی که جزئیات جنگ را دنبال میکند اعلام کرد برخی از تسلیحاتی که روسیه در حمله به بندر اودسا استفاده میکند موشکهای مافوق صوت هوا به زمین از نوع «کینژال» و یا «داگر» هستند که توانایی نشانهگیری دقیق دارند.
مقامات نظامی اوکراین و کشورهای غربی هشدار دادهاند روسیه تسلیحات خود که قابلیت نشانهگیری دقیق دارند را به سرعت استفاده میکند و ممکن است نتواند به زودی آنها را جايگزين کند. در نتیجه ممکن است مجبور شود تعداد بیشتری از تسلیحاتی را که هدفگیری آنها دقیق نیست بهکار گیرد.
روسیه از زمان عقبنشینی از اطراف کییف و جبهههای شمالی، روی پیشروی در شرق و جنوب اوکراین تمرکز کرده است و به نظر میرسد که یکی از اهداف اصلی این استراتژی قطع دسترسی اوکراین به دریای سیاه است.
هر چند پیشروی روسیه به سمت بندر اودسا بسیار کند بوده است اما مرتبا فرودگاه این شهر را هدف حمله قرار میدهد و ادعا کرده که تاکنون چندین محموله کمکهای تسلیحاتی ارسالی غرب به اوکراین را نابود کرده است.
بندر اودسا یکی از نقاط اصلی صادرات غله اوکراین است و محاصره آن توسط روسیه انتقال مواد غذایی به بازارهای جهانی را به خطر انداخته است. علاوه بر این اودسا از نظر فرهنگی هم برای روسها و هم اوکراینیها مهم است و هدف گرفتن آن از نظر نمادین اهمیت فراوانی دارد.
برخی از کارشناسان نظامی معتقدند در شرایطی که پیشروی روسیه در جبهههای شرقی کند شده است، یکی از اهداف حملات روسیه به بندر اودسا میتواند وادار کردن اوکراین به استقرار نیروی بیشتری در این نقطه و در نتیجه کاستن از نیروهایی باشد که در برابر تهاجم روسیه در شرق مقاومت میکنند.
در همین حال، دمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین، در مصاحبه با روزنامه فاینشنال تایمز گفت: «در اولین ماه تهاجم نظامی روسیه معنای پیروزی برای ما عقبنشینی روسیه از تمامی مناطق تصرف شده پس از پنجم اسفند و پرداخت غرامت بود. ولی اکنون اگر از نظر نظامی به اندازه کافی قوی باشیم تا در نبرد دونباس به پیروزی برسیم معنای پیروزی برای ما آزادسازی تمامی قلمرو اوکراین خواهد بود».
از سخنان او چنین برمی آید که هدف نهایی اوکراین نه فقط عقب راندن روسیه بلکه پس گرفتن شبه جزیره کریمه و بخشهایی از ناحیه دونباس است که روسیه در سال ۲۰۱۴ تصرف کرده است.
اما اظهار نظرهای وزیر خارجه اوکراین بیانگر بلندپروازیهای سیاسی و نه واقعیت در جبهههای جنگ است. اکثر کارشناسان معتقدند هر چند پیشروی روسیه بسیار کند است ولی ارتش اوکراین توانایی لازم برای وادار کردن روسیه به عقبنشینی را ندارد.
مقامات اوکراینی روز سهشنبه هشدار دادند که روسیه ممکن است به تاسیسات و کارخانههای شیمیایی این کشور حمله کند. مقامات اوکراینی در این مورد هیچ توضیحی ندادهاند ولی ارتش روسیه در گذشته به انبارهای نفت و سایر تاسیسات صنعتی اوکراین حمله کرده است.
در واشینگتن، جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، برای کمک نظامی و مالی به اوکراین و کشورهای اروپای شرقی قانون موسوم به «وام و اجاره» را امضا کرد که مورد حمایت هر دو حزب است و در طول جنگ جهانی دوم از آن برای کمک به کشورهایی استفاده میشد که با آلمان نازی میجنگیدند.
همزمان حمایت دیپلماتیک کشورهای غربی از اوکراین ادامه دارد. روز سهشنبه وزیر خارجه آلمان برای دیدار با مقامات ارشد اوکراین به کییف سفر کرد.