در حالی که ادامه توسعه بخش ایرانی میدان گازی پارس جنوبی دچار چالش شده، شرکت ملی نفت و گاز قطر پنج‌شنبه اعلام کرد حفاری‌های جدیدش را در این میدان گازی آغاز کرده است.
این میدان عظیم که در قطر «میدان شمالی» نامیده می‌شود میان قطر و ایران مشترک است و اهمیت آن در این نکته است که بخش ایرانی این میدان، سهمی ۷۵ درصدی در کل گاز تولیدی ایران دارد. ۴۰ درصد از کل ذخایر گازی ایران، معادل ۱۴ تریلیون متر مکعب، نیز در بخش ایرانی این میدان واقع شده است.
قطر اوایل دهه ۱۹۹۰ و حدود ۱۰ سال زودتر از ایران برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی را آغاز کرد و تاکنون ۲.۵ برابر ایران از این میدان برداشت گاز داشته است.
شرکت ملی نفت و گاز قطر اعلام کرده با حفر ۸۰ چاه، تولید روزانه گاز از این میدان را ۱۲۰ میلیون متر مکعب افزایش می‌دهد و در فاز بعدی نیز در نظر دارد تولید میدان را دوباره ۶۰ میلیون متر مکعب افزایش دهد. این پروژه قرار است تا پنج سال آینده تکمیل شود.
این شرکت پنج‌شنبه ۲۸ فروردین با انتشار اعلامیه‌ای در سایت رسمی خود اعلام کرد که حفر اولین چاه آغاز شده است.
توسعه بخش قطری پارس جنوبی در حالی است که بر اساس آمارهای رسمی شرکت ملی گاز ایران، کل استخراج گاز کشور پارسال به ۷۳۱ میلیون متر مکعب در روز رسیده است.
رشد تولید گاز ایران در سال گذشته نسبت به سال ۹۷ حدود ۳ درصد بوده که کمترین رشد از سال ۹۱ است.
ایران سال‌هاست تلاش می‌کند فازهای باقی‌مانده پارس جنوبی را تکمیل کند، اما پیشرفت چندانی نداشته است. هم‌اکنون پنج فاز پارس جنوبی در حال تکمیل است و پروژه توسعه فاز ۱۱ نیز هنوز آغاز نشده است.
ایران بعد از سال‌ها تلاش، نهایتاً پارسال توانست تولید خود از پارس جنوبی را به سطح تولید قطر برساند، اما ادامه توسعه بخش ایرانی این میدان دچار چالش شده است.
نکته مهم اینکه بخش ایرانی این میدان بعد از سه سال با افت فشار مواجه خواهد شد و هر سال تولید گاز ایران ۱۰ میلیارد متر مکعب (معادل روزانه ۲۸ میلیون متر مکعب) کاهش خواهد یافت، مگر اینکه مانند قطر سکوهای عظیم ۲۰ هزار تنی که قادر به حمل کمپرسورهای بزرگ باشند در فازهای پارس جنوبی نصب شود تا سطح تولید را ثابت نگه دارد.
سکوی فعلی ایران در این میدان ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تن وزن دارند و تنها با اتکا به فشار طبیعی خود میدان، گاز تولید می‌شود.
پس از امضای برجام، کنسرسیومی متشکل از شرکت توتال فرانسه و «سی‌ان‌پی‌سی» چین قراردادی ۴.۸ میلیارد دلاری با ایران امضا کردند که فاز ۱۱ پارس جنوبی را توسعه دهند و قرار بود اولین سکوی ۲۰ هزار تنی با کمپرسورهای عظیم را برای این فاز بسازند. برای دیگر فازهای پارس جنوبی نیز ۸ تا ۱۲ سکوی عظیم و کمپرسورها لازم بود تا وقتی در سال ۲۰۲۳ میدان دچار افت فشار می‌شود، سطح تولید ثابت بماند. قیمت هر سکوی عظیم به همراه کمپرسورهایش حدود ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده بود.
اما با خروج آمریکا از برجام، هر دو شرکت فرانسوی و چینی از این پروژه خارج شدند و خود ایران نیز می‌گوید فناوری لازم برای ساخت سکوهای عظیم و کمپرسور ندارد.
این فناوری منحصراً در اختیار چند شرکت غربی، از جمله توتال فرانسه است و حتی شرکت‌های چینی نیز تجربه ساخت این سکوها را تاکنون نداشته‌اند.
قطر سال‌هاست که سکوهای عظیم را در آب‌های خود نصب کرده و تولیدش از این میدان مشترک به‌رغم اینکه ۲.۵ برابر ایران برداشت گاز داشته، ثابت مانده است.
