ترور محسن فخریزاده مهابادی، چهره ارشد در برنامه هستهای ایران و رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع ایران، در روز جمعه هفتم آذرماه در «منطقه آبسرد» دماوند در نزدیکی تهران واکنشهایی در داخل و خارج ایران در پی داشته است.
خبرگزاری فارس در خصوص نحوه کشتن شدن محسن فخری زاده مهابادی نوشته است که خودروی او حدود ساعت ۱۴ وارد منطقه آبسرد دماوند شده است.
خبرگزاری فارس، اضافه کرده است: «یک کیلومتر جلوتر از ورودی شهر آبسرد و نزدیک باغی معروف به باغ سرهنگ خودرو با رگبار متوقف میشود و پس از آن یک نیسان که در آن پر از الوارهای چوبی بوده است منفجر میشود.»
طبق این گزارش، «بعد از انفجار تا شعاع ۵۰۰ متری خیابان پر از تکههای خودرو و چوب دیده شده و بر اثر انفجار آسیب به دکل برقی مجاور نیسان برق شهر آبسرد نیز قطع میشود.»
یک شاهد عینی نیز به تلویزیون دولتی ایران نیز گفته است، بعد از انفجار از دو طرف به خودروی محسن فخری زاده شلیک میشده است.
به گفته این شاهد احتمالا تعداد مهاجمان پنج یا شش نفر بوده است.
هنوز آمار تلفات این حمله مشخص نشده است و آمار متناقضی از سوی رسانههای ایران منتشر شده است.
واکنشهای بین المللی
در همین حال، یک سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل میگوید، او در واکنش به ترور محسن فخری زاده خواستار خویشتنداری شده است.
فرحان حق، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در بیانیهای گفته است، از طریق گزارشها مطلع شدیم که یک دانشمند هستهای ایران در نزدیکی تهران ترور شده است. ما خواهان خویشتنداری هستیم و میبایست از هرگونه اقدامی که موجب تشدید تنش در منطقه میشود، خودداری کرد.
آنیس کالامار، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل هم در یک رشته توییت نوشته است، هنوز پرسششهای زیادی در خصوص شرایط قتل محسن فخری زاده دانشمند ارشد هستهای ایران وجود دارد . هیچ دولت یا گروه غیر دولتی مسئولیت این اقدام را به عهده نگرفته است.
این گزارشگر سازمان ملل اضافه کرده است: اما به یاد داشته باشیم٬ یک قتل هدفمند فراسرزمینی خارج از منطقه درگیریهای نظامی نقض قوانین بینالمللی حقوق بشر است که محروم کردن عامدانه یک انسان از حق زندگی را منع میکند، و همچنین نقض منشور ملل متحد است که استفاده از زور در زمان صلح را در فراسرزمین منع میکند.
در همین زمینه، کریس مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت نیز در توییتی به ترور این مقام هسته ای ایران اشاره کرده است.
کریس مورفی نوشته است ، گر هدف اصلی از قتل آقای فخری زاده سخت تر کردن از سرگیری توافق هستهای ایران بود ، این ترور باعث امن تر شدن آمریکا ، اسرائیل یا جهان نمیشود.
واکنشهای داخلی
تا زمان نوشتن این خبر هنوز رهبر ایران به خبر ترور محسن فخریزاده واکنش نشان نداده است.
اما بسیاری از مقامهای نظامی و سیاسی ایران به کشته شدن این مقام هستهای و نظامی واکنش نشان دادهاند.
محمد باقری، رییس ستادکل نیروهای مسلح نیز وعده داده است که «انتقام سختی در انتظار» عاملان این ترور است.
حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران نیز گفته است که «انتقام از عاملان ترور» محسن فخریزاده در «دستور کار قرار» گرفته است.
مجید تختروانچی، سفیر ایران در سازمان ملل هم نوشته است: «تروریسم واضح دولتی علیه دانشمند برجسته ما، نقض آشکار قوانین بین المللی است و برای ایجاد ویرانی در منطقه ما طراحی شده است.»
در همین حال تجمعی در اعتراض به کشته شدن محسن فخریزاده از در خیابان پاستور تهران برگزار شد. تجمع کنندگان شعارهایی مانند «نه سازش نه تسلیم نبرد با آمریکا» و » بازرسان آژانس اخراج باید گردند» سر دادند.
«مرد مرموز» برنامه هسته ای ایران
از محسن فخریزاده که یک افسر ارشد سپاه پاسداران است و نامش در لیست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد، به عنوان «مهره ای کليدی» و «مدیر ارشد» برنامههای هستهای ایران نام برده میشد که از سال ۱۳۸۰ تاکنون در این زمینه نقش مهمی بر عهده داشت.
روزنامه وال استریت جورنال در سال ۱۳۹۱ در گزارشی از محسن فخری زاده به عنوان مرد مرموز برنامه اتمی ایران یاد کرده بود.
وال استریت جورنال به نقل از مقامات آمریکایی نوشته بود که محسن فخری زاده در سال ۲۰۰۶ میلادی از قطع بودجه اش از طرف دولت و توقف کار او بر روی سلاحهای هستهای شکایت کرده بود.
به نوشته وال استریت جورنال «سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع ایران» که در سال ۱۳۹۰ تاسیس شد برای ادامه آن دسته از تحقیقات اتمی بود که گفته می شد درسال ۲۰۰۳ کنار گذاشته شدند.