بعد از سال‌ها پیروزی حزب عدالت و توسعهٔ رجب طیب اردوغان در انتخابات‌های ترکیه، روز ۱۱ فروردین (۳۱ مارس) این حزب در انتخابات محلی تازه در شهرهای اصلی ترکیه صحنه رقابت را به حزب رقیب اصلی خود باخت.
حزب عدالت و توسعه (آک‌پ) اردوغان حزبی است محافظه‌کار که گرایش آن بیشتر به اسلام و روزگار عثمانی است. در مقابل، حزب جمهوری‌خواه خلق (ج‌ها‌پ) که در انتخابات هفته جاری در شهرهای اصلی به پیروزی رسیده، حزبی سکولار و ملی‌گرا و پیرو خط کمال آتاترک است.
در انتخابات تازه، در استانبول اکرم امام‌اغلو از حزب جمهوری‌خواه خلق موفق شد منصب شهرداری را از دست هم‌حزبی اردوغان، یعنی بن‌علی ییلدیریم، درآورد و در آنکارا نیز پس از ۲۵ سال حاکمیت حزب اردوغان بر شهرداری این شهر، این هفته «منصور یواش» از حزب جمهوری‌خواه خلق عهده‌دار این منصب شد.
اکنون از آنتالیا، ازمیر و مرسین گرفته تا اسکی‌شهر و دیاربکر، مردم شهرهای بزرگ با رأی خود از حزب اردوغان روی گردانده و به مخالفان رأی داده‌اند.
هرچند در برخی از این شهرها اپوزیسیون با اختلاف کم توانسته بر حزب اردوغان پیروز شود اما در هر صورت این پیروزی‌ها روندی است جدید.
رسانه‌ها و تحلیلگران، همگی دلیل این تغییر را عملکرد ضعیف اقتصاد ترکیه در دوره‌های اخیر عنوان می‌کنند.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور کنونی، که از جمله عملکرد مثبت او در حوزه اقتصاد در زمان تصدی‌اش بر منصب شهرداری استانبول او را به ریاست‌جمهوری رساند، توانسته بود برای سال‌ها کمابیش روندی را در جهت بهبود وضعیت اقتصادی کشور حفظ کند.
اما در ماه‌های اخیر، ترکیه شاهد کاهش ارزش پول خود بوده و در حال حاضر با تورمی ۲۰درصدی و گرانی مواد غذایی دست و پنجه نرم می‌کند.
ماه مارس امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، قیمت مواد غذایی در ترکیه حدود ۳۰ درصد افزایش داشته و پوشاک ۱۱ درصد، مبلمان خانگی ۱۶ درصد و حمل‌ونقل ۱۵ درصد گران‌تر شده است.
اختلافات سیاسی اردوغان با آمریکا و جنگ تجاری او با ایالات متحده از سال گذشته دست به دست سوءمدیریت داخلی داده و سقوط ارزش پول این کشور و گرانی را در پی داشته است.
اختلافات دولت اردوغان با آمریکا به‌ویژه پس از خودداری اولیه دولت ترکیه از آزاد کردن اندرو برانسون، کشیش آمریکایی زندانی در ترکیه بالا گرفت؛ موضوعی که فشار بیشتر اقتصادی آمریکا بر آنکارا را به دنبال داشت.
اندرو برانسون در پی کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ به اتهام «جاسوسی» و «تروریسم» ارتباط باشبکه فتح‌الله گولن، روحانی تبعیدی ترک مقیم آمریکا و گروهای شورشی کُرد بازداشت شده‌بود.
برخلاف کشورهای نفت‌خیز منطقه، دولت‌های ترکیه به دلیل نداشتن ذخایر نفت و گاز، عمدتاً به مالیات شهروندان وابسته‌اند و به این خاطر برای بقای خود لازم است پاسخگوی مردم باشند و عملکرد قابل قبول اقتصادی و سیاسی ارائه بدهند.
رجب طیب اردوغان در وضعیت رو به وخامت اقتصادی، آمریکا را مقصر اصلی معرفی کرده و دولت ایالات متحده را متهم به «تخریب ترکیه» می‌کند.
سخنرانی‌های غرّای او در این مورد و فراخوان‌های او برای پشتیبانی از حزبش بر اساس احساسات اسلامی و ملی ظاهراً بیشتر در روستاها و مناطق مرکزی آناتولی تأثیرگذار بوده و در انتخابات محلی این هفته، اهالی شهرهای بزرگ چندان گوششان به این سخنرانی‌ها بدهکار نبوده و بیشتر به قیمت کالاها در بازار نگاه می‌کنند.
با از دست دادن شهرهای اصلی، از این پس دست حزب اردوغان از سیستم اعطای قراردادهای عظیم و شغل‌های حساس شهری نیز تا حدی کوتاه خواهد شد و کار برای این حزب دشوارتر خواهد گشت.
اپوزیسیون ترکیه هم‌اینک زمام امور در شهرهایی را به‌دست گرفته که جمعاً ۶۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می‌شوند.
اردوغان البته هنوز چندین سال وقت دارد تا رضایت شهروندان را دوباره جلب کرده و ورق را به سود خود برگرداند. انتخابات سراسری بعدی در ترکیه قرار است در ماه ژوئن ۲۰۲۳ برگزار شود.
