وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا و فرانسه روز دوشنبه ۱۰ مرداد در بیانیهای اعلام کردند که ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد.
در این بیانیه که در جریان دهمین کنفرانس بازنگری در پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای منتشر شد، وزیران یاد شده ابراز تاسف کردند که به رغم تلاشهای وافر دیپلماتیک، ایران هنوز از این فرصت برای اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» استفاده نکرده است.
آنها از ایران خواستهاند که مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کرده و در مورد موضوعات حل نشده در ارتباط با مواد و فعالیتهای هستهای احتمالا اعلام نشده، با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، نیز در بیانیهای که پیش از برگزاری کنفرانس منتشر شد، خاطرنشان کرد که «ما در هماهنگی با متحدان و همکاران منطقهای خود از طریق دیپلماسی و تنظیم یک پیشنهاد جدید سعی میکنیم برجام را احیا کرده و مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شویم».
دهمین کنفرانس بازنگری در پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای از روز دوشنبه در مقر سازمان ملل در نیویورک آغاز به کار کرد. این معاهده در سال ۱۹۷۰ اجرایی شد.
در حالی که پنج قدرت اتمی جهان، آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه در میان ۱۹۱ کشور امضاء کننده این پیمان هستند، پاکستان، هند و کره شمالی هنوز به انپیتی نپیوستهاند.
وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا و فرانسه در بخش دیگری از بیانیه خود از لفاظیهای اخیر روسیه مبنی بر استقرار احتمالی سلاحهای هستهای انتقاد کردند.
در این بیانیه آمده است: «بهدنبال تجاوز غیرقانونی و ناموجه روسیه به اوکراین، ما از این کشور میخواهیم تا لفاظیها و رفتار غیرمسئولانه و خطرناک هستهای را کنار گذاشته و به تعهدات بینالمللی خود پایبند باشد».
آنها میگویند: «سلاحهای هستهای، تا زمانی که وجود دارند، باید در خدمت اهداف دفاعی باشند، مانع تجاوزگری شده و از بروز جنگ جلوگیری کند. ما کسانی را که استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح هستهای برای قلدری، ارعاب و باجگیری را مطرح میکنند محکوم میکنیم».
بیانیه جو بایدن در آستانه دهمين کنفرانس بازنگری انپیتی
در همین حال، رئیسجمهوری ایالات متحده در آستانه کنفرانس یاد شده، با انتشار بیانیهای به بیان دیدگاههای دولت خود در خصوص انپیتی پرداخت.
آقای بایدن اظهار داشت: «امروز، همزمان با آغاز دهمین کنفرانس بازنگری پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) دولت آمریکا تعهد خود را به استفاده مسئولانه از سلاحهای هستهای و تلاش در راستای هدف نهایی که جهانی عاری از سلاحهای هستهای است تکرار میکند».
او افزود: بهدلیل همین تعهد، دولت آمریکا همراه با سایر قدرتهای هستهای جهان در ماه ژانویه بار دیگر تاکید کرد که جنگ هستهای هیچگاه نباید روی دهد و هیچ کشوری نمیتواند در آن به پیروزی برسد. و به همین دلیل کاهش نقش سلاحهای هستهای در امنیت ملی آمریکا یکی از اولویتهای دولت من بوده و خواهد بود.
آقای بایدن میگوید از آغاز عهدهداری مسئولیتهای سیاسی من، در زمینه کنترل تسلیحاتی فعالیت کردهام و سلامت پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای همواره در گرو اقدامات متقابل و موثر ایالات متحده و فدراسیون روسیه برای محدود نگاه داشتن تسلیحات هسته ای بوده است.
رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرد: حتی در اوج جنگ سرد، ایالات متحده و اتحاد شوروی توانستند در زمینه مسئولیت مشترک دو کشور برای تضمین ثبات استراتژیک با یکدیگر همکاری کنند. دولت من آماده است مذاکرات سریع برای تنظیم یک معاهده جدید به جای «پیمان استارت نو» را که عمر آن در سال ۲۰۲۶ به پایان میرسد شروع کند. ولی پیشرفت هرگونه مذاکرهای مستلزم طرف گفتوگويی است که با حسن نیت عمل کند. تهاجم نظامی بیرحمانه و بیدلیل روسیه به اوکراین صلح در اروپا را به خطر انداخته و حملهای بنیانی به اصول نظم بینالمللی است.
آقای بایدن تصریح کرد: در چنین شرایطی روسیه باید ثابت کند که در زمینه کنترل سلاحهای هستهای برای همکاری با ایالات متحده آماده است. چین نیز به عنوان یک قدرت هستهای امضاکننده انپیتی و عضو دائمی شورای امنیت مسئولیت دارد که در مذاکرات با هدف کاهش خطر ناشی از خطای محاسبه و مهار رویکردهای نظامی بیثباتکننده شرکت کند.
او افزود: در این مقطع نامشخص و دشوار مناسبات بینالمللی تاکید بر تعهد مشترک آمریکا به اصول پایهای منع گسترش سلاحهای هستهای بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. جهان میتواند مطمئن باشد که دولت من به حمایت از انپیتی و تقویت ساختار و راهکارهای منع گسترش سلاحهای هستهای که حافظ تمامی مردم جهان است ادامه خواهد داد.