در فرانسه و در آستانه عید مذهبی کریسمس، تکاپوها برای بازگشایی باشکوه کلیسای جامع نتردام پاریس پنج سال پس از آتش‌سوزی بزرگی که در آن رخ داد، افزایش یافته است.
قرار است درهای این کلیسا شامگاه شنبه هفتم دسامبر به روی عموم زائران و بازدیدکنندگان باز شود.
آتش‌سوزی که فروردین ۱۳۹۸ از سقف این کلیسای هشتصد ساله آغاز شد و به سرعت به دیگر بخش‌های کلیسا گسترش یافت موجب شد که برج بی‌نظیر و بخش مهمی از سقف آن کاملا از بین برود.
ابری متراکم از دود ناشی از این آتش‌سوزی نه تنها شهر پاریس را فرا گرفت، بلکه انتشار تصاویر آن از شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی، کل مردم فرانسه و حتی برخی در سراسر جهان را در حالتی از بهت و حیرت فرو برد.
کامیل پاسکال، مورخ فرانسوی، به تلویزیون «بی‌اف‌ام» گفته که آتش «میراثی غیرقابل ارزش‌گذاری» را نابود کرد.
نتردام پاریس فراتر از یک کلیسا
ساخت کلیسای نتردام با معماری گوتیک در سال ۱۱۶۰ میلادی آغاز و در سال ۱۲۶۰ بخش‌هایی زیادی از آن تکمیل شد.
این کلیسا در عرصه جهانی به ویژه با رمان «گوژپشت نتردام» نوشته ویکتور هوگو در سال ۱۸۳۱ به شهرت رسید؛ از آن زمان تاکنون، فیلم‌ها و اپراهای بسیاری بر اساس این رمان نوشته شده است.
این کلیسا همچنین به آثار نقاشی بسیاری از هنرمندان مطرح راه یافت.
نتردام پاریس که کلیسای جامع پاریس به شمار می‌رود، نه تنها از نظر مذهبی مهمترین کلیسای پایتخت فرانسه است بلکه یکی از مکان‌های گردشگری اصلی این شهر نیز محسوب می‌شود.
به طوری که نتردام تا پیش از آتش‌سوزی، سالانه بیش از سیزده میلیون نفر بازدیدکننده داشت.
این کلیسا در دوران جدید نیز نقش مهمی داشته است. روز ۲۶ اوت ۱۹۴۴، سرود آزادی فرانسه در کلیسای جامع نتردام با حضور ژنرال دوگل و ژنرال لوکلرک خوانده شد.
سال‌هاست که نتردام پاریس فراتر از یک کلیسای جامع عمل کرده و به ویژه به یک نماد فرهنگی و میراث جهانی تبدیل شده است.
در ۱۹۹۱، کلیسای نتردام به همراه دیگر بناهای تاریخی اطراف رود سن در یونسکو به ثبت رسید.
به دلیل همین اهمیت تاریخی و فرهنگی است که مقامات فرانسوی تلاش می‌کنند برای بازگشایی آن به جنبه‌های مختلف این کلیسا توجه کنند.
به صدا در آمدن ناقوس‌های جدید
هشتصد سال بود که کلیسای نتردام نظاره‌گر پاریس بود و طی قرن‌ها، ناقوس‌های آن، زنگ حوادث شاد و تلخ را می‌نواخت.
اما به تازگی، صدای ناقوس‌های کلیسای نتردام پاریس پس از گذشت بیش از پنج سال بار دیگر در مرکز پایتخت فرانسه طنین‌انداز شد.
این ناقوس‌ها همگی جدید هستند و یکی از آن‌ها در بازی‌های المپیک پاریس در استادیوم این شهر به نمایش گذاشته شده بود.
همچنین مقامات کلیسا در آستانه بازگشایی کلیسای نتردام پاریس مجسمه معروف «باکره و کودک» که اشاره به مریم عذرا و مسیح کودک دارد را طی مراسمی در پاریس به این کلیسا بازگرداندند.
صدها مسیحی معتقد در حالی که شمع در دست داشتند در یک راهپیمایی این مجسمه را که آتش‌سوزی به آن هیچ صدمه ای نزد، تا کلیسای نتردام همراهی کردند.
یکی از راهبه‌های حاضر در این مراسم به خبرگزاری فرانسه گفت: «من واقعاً می‌خواستم در نیایش مردم پاریس شرکت کنم که از دیدن دوباره این مجسمه نجات‌یافته از شعله‌های آتش بسیار خوشحال هستند و وقتی به این فکر می‌کنیم، عین معجزه می‌ماند.»
شمع‌های سازگارتر با محیط زیست
اما نتردام برای دور جدید فعالیت این کلیسا، شمع های نذری جدیدی را سفارش داده که در شهر مذهبی لورد در جنوب فرانسه ساخته می‌شود.
یکی از کارکنان کارگاهی که این شمع‌ها در آن ساخته می‌شود، گفته است: «این شی کوچک، نذری جدید نتردام پاریس است که روز هشتم دسامبر در این کلیسا قرار داده خواهد شد. آن از یک کاسه، یک قسمت داخلی پر از سویا و یک فتیله پنبه‌ای تشکیل شده.»
او افزود: «مونتاژ این سه چیز، این شمع کوچک را می‌سازد و همه اجزای آن ساخت فرانسه است. کاسه‌اش ساخت جنوب فرانسه، سویا در تولوز تهیه می‌شود و فتیله‌اش مال نرماندی است و اینجا، در لورد ما همه این اجزا را به هم وصل می‌کنیم.»
او درباره استفاده از سویا به جای پارافین در شمع‌ها نیز گفت: «مزیت سویا در مقایسه با پارافین این است که گرمای کمتری تولید می‌کند و دی‌اکسید کربن کمتر و آلودگی کمتری دارد. به همین دلیل ما از سویا استفاده می‌کنیم.»
تابلوفرش‌های مخصوص برای نتردام
علاوه بر این که مقامات برای بازگشایی به جنبه‌های محیط‌زیستی توجه کرده‌اند، حفظ ارزش‌های هنری کلیسا نیز از دیگر جنبه‌های مورد توجه بوده است.
قرار است هفت تابلوفرش طراحی هنرمندان معاصر اسپانیایی و بریتانیایی برای کلیساهای نتردام بافته شود.
نتردام پاریس از قرن سیزدهم ملیله‌دوزی‌های ارزشمندی را در خود جای داده بود اما پس از انقلاب فرانسه و در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به مروز این آثار از بین رفتند.
تخریب آثار تاریخی از زمان انقلاب فرانسه سابقه داشت و عبارت «واندالیسم» را اولین بار هانری گرگوآر، کشیش مسیحی فرانسوی در اعتراض به تخریب بناهای مذهبی به زبان آورد.
ویکتور هوگو با برجسته کردن کلیسای جامع پاریس، به اعتراضاتی پیوسته بود که علیه جریان حاکم بود و حفاظت از بناهای تاریخی را مطالبه می‌کرد.
او با این که چندان مذهبی نبود، یک سال پس از انتشار «نتردام پاریس»، در «لا روو د دو موند» (نشریه دو دنیا) شدیدا به ایده «تخریب آثار هنری و تاریخی» در پاریس به بهانه توسعه شهر اعتراض کرد.
قرار است برای بازگشایی نتردام ملیله‌بافی‌هایی بر اساس نقاشی‌های نقاشان بزرگ قرن بیستم در این کلیسا به نمایش درآید.
