گزارش تحقیقی خبرگزاری رویترز از وضعیت کشتارهای دسته جمعی اقلیت روهینگیا در میانمار (برمه) باعث شده آمریکا درخواست کند تحقیقات مستقلی در این مورد انجام شود. این در حالی است که دو خبرنگار که در حال کار روی این گزارش بودند، در میانمار دستگیر شدهاند.
این گزارش مخصوص که تازه منتشر شده، حوادث مرتبط با کشته شدن ۱۰ مرد روهینگیا در روستای «این دین» در ایالت راخین را دنبال میکند. این گزارش میگوید این مردان بر اثر ضرب و شتم یا به ضرب گلوله توسط سربازان و همسایگان بودایی کشته شده و در یک گور دسته جمعی خاک شدهاند.
هدر ناوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز جمعه گفت: «این گزارش و گزارشهای پیشین در مورد گورهای دسته جمعی نشان میدهد ضروری است مقامات برمه با یک هیات تحقیق معتبر و مستقل همکاری کنند تا واقعیتهای مربوط به این قساوتها در شمال راخین مشخص شود.»
او افزود: «چنین تحقیقی جزییات بیشتری از این که چه اتفاقی روی داده به دست میدهد و همچنین هویت قربانیان را تایید میکند و کسانیرا هم که مسئول چنین نقض حقوق بشری شدهاند معرفی میکند. اینها همه به مسئولیت پذیری و دستیابی به عدالت کمک میکند.»
سازمان ملل هم روز جمعه گزارش رویترز را «هشدار دهنده» خواند و گفت این گزارش نشانگر این است که باید «یک تحقیق جامع و کامل» در خصوص بروز خشونت در ایالت راخین انجام شود.
هیات نمایندگی برمه یا میانمار در سازمان ملل، هنوز به این درخواست سازمان ملل واکنشی نشان نداده است.
در گزارش رویترز با بوداییهایی مصاحبه شده که به سوزاندن خانه اقلیت روهینگیا اعتراف کردهاند. این افراد گفتهاند پس از حمله ناراضیهای روهینگیایی به یک ایستگاه بازرسی در تابستان امسال، حمله و کشتن و سوزاندن مسلمانان روهینگیایی آغاز شد.
این گزارش حاوی اعترافات دست اول نیروهای شبه نظامی و مرتبط با پلیس است که به کشتار و آتش زنی عمدی در شمال ایالت راخین دست زدهاند. سازمان ملل گفته بود آمار این قساوتها در حدی است که شاید بتوان نام نسلکشی بر آن نهاد.
در این گزارش آمده که حاکمیت میانمار از این حمله آگاه بوده، اجازه آن را داده و آن را «پاسخی مشروع به شورشیان» خوانده است.
زاو هاتای، سخنگوی دولت برمه – میانمار – روز پنجشنبه و پیش از انتشار گزارش رویترز گفته بود: «ما این اتهامات در مورد نقض حقوق بشر را رد نمیکنیم و حاضر نیستیم به طور کامل همه را با هم رد کنیم.» او افزود: «اگر شواهد دست اول و قاطعی از نقض حقوق بشر در دست باشد، دولت در مورد آن تحقیق خواهد کرد.»
از زمان انتشار گزارش تحقیقی رویترز، دولت برمه هنوز به آن واکنش نشان نداده است. از اوت سال گذشته میلادی (تابستان)، ۶۹۰ هزار روهینگیایی از غرب میانمار به سمت بنگلادش گریختهاند.
روزنا آلین-خان، نماینده پارلمان بریتانیا از حزب کارگر در گفتوگو با بخش خبری شبکه تلویزیونی بیبیسی گفت موارد یاد شده در گزارش رویترز، با دیگر شواهدی که او یک سال پیش و در زمان کار به عنوان پزشک در اردوگاه پناهندگان روهینگیا در بنگلادش شنیده، مطابقت دارد.
او گفته است: «ما ناظران یک نسل کشی بودیم. این گزارش یک نقطه گردش جدی است چرا که از زمان بروز این وقایع از سال گذشته تاکنون، این نخستین بار است که کسانی که در آن دست داشتهاند از آن سخن گفتهاند.»
روزنا آلین خان گفته به جز تحقیق بین المللی، این موضوع باید به دادگاه کیفری بینالمللی هم گزارش شود.
دیدبان حقوق بشر هم روز جمعه گفت سران نظامی برمه یا میانمار باید در قبال این اتهامها پاسخگو باشند. فیل رابرتسون، معاون بخش آسیای دیدبان حقوق بشر گفت: «همین طور که شواهد بیشتری از این برنامه که مقامات میانمار با اطلاع قبلی دست به پاکسازی قومی روستاهای روهینگیایی زدهاند در دسترس قرار می گیرد، جامعه جهانی باید بررسی کند که چطور میتوان رهبران نظامی این کشور را پاسخگو و مسئول دانست.»
دیوید کی، گزارشگر ویژه آزادی بیان سازمان ملل هم در پیامی در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «در زمان تهیه و نگارش این گزارش، دو خبرنگار رویترز توسط پلیس میانمار دستگیر شدند. این دو خبرنگار که هنوز در بند هستند باید آزاد شوند.»
یانگی لی، بازرس حقوق بشر سازمان ملل در مورد میانمار که از حضور او در مناطق سکونت روهینگیایی ها جلوگیری شده هم در پیامی در توئیتر گفت: «برای مشخص شدن تمامی ابعاد این کشتار، نیاز به تحقیقی معتبر و مستقل است.»
پلیس در ماه دسامبر سال گذشته میلادی، «وا لون» و «کیوا سو او» دو خبرنگار رویترز را دستگیر کرد. اتهام این دو، مرتبط با نقض قوانین مدارک محرمانه میانمار عنوان شده است. در حالی که این دو در بازداشت به سر میبرند، دادگاهی در میانمار مشغول بررسی اتهامی است که قصد دارد این دو را به ظن آن محاکمه کند.
فرهان حق، سخنگوی سازمان ملل به نقل از آنتونیو گوتیرش، دبیرکل سازمان ملل گفت: «ما درخواست آزادی این دو خبرنگار را هم مطرح کرده و هم آن را پیگیری میکنیم.»
سازمان عفو بینالملل هم پیشتر و در گزارشی از وضعیت مسلمانان روهینگیا در میانمار گفته بود که پاکسازی قومی این اقلیت، از بعد از کشتارها و آزارهای وسیعی که علیه آنها از نیمه تابستان آغاز شدهاست، کماکان ادامه دارد و در نبود یک اقدام مؤثر بینالمللی، این روند فاجعهبار ادامه خواهد یافت.