در حالی که تنش بین ایران و آمریکا به طور چشمگیری افزایش یافته، رئیسجمهوری ایران میگوید که «طرفدار مذاکره و دیپلماسی» است، اما «انجام آن [مذاکره] را در شرایط کنونی به هیچ عنوان قبول ندارم».
حسن روحانی، شامگاه دوشنبه، ۳۰ اردیبهشت ماه، در جریان یک سخنرانی در جمع شماری از روحانیون گفت: «در مهرماه سال گذشته در جریان سفر به سازمان ملل، پنج نفر از رهبران معروف دنیا واسطه شدند که با رئیسجمهوری آمریکا مذاکره کنیم و سال پیش از آن نیز وزارت خارجه آمریکا هشت بار درخواست مذاکره داد.»
به گفته آقای روحانی، «اما شرایط امروز به هیچ عنوان شرایط مذاکره نیست و امروز شرایط ما شرایط مقاومت و ایستادگی است».
این نخستین بار نیست که رئیسجمهوری ایران از «خواست مقامهای آمریکایی» برای مذاکره با ایران سخن میگوید. پیشتر مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، در مصاحبهای با شبکه «فاکسنیوز» در مورد مذاکره با رئیسجمهوری ایران گفته بود «رهبر ایران، آیتالله خامنهای است. او صحنهگردان کشور است. فکر میکنم که آن مذاکره است که جالب و مهم خواهد بود».
در عین حال دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، گزارشها در مورد «زمینهچینی ایالات متحده برای مذاکره با ایران» را رد کرده، هرچند گفته مایل به گفتوگوست.
از سوی دیگر در ماههای پیش تنشهای رو به فزونی میان تهران و واشینگتن به مرحله فعلی نرسیده بود؛ ایالات متحده طی روزهای گذشته به طور قابلتوجهی به تقویت نیروی نظامی خود در خلیج فارس و غرب آسیا اقدام کرده است. آمریکا میگوید برآوردهای امنیتی این کشور نشان میدهد جمهوری اسلامی در حال انجام اقدامات «تحریکآمیز و تهدیدآمیز تازه» است. تهران چنین چیزی را رد کرده و در مورد تحریکهای «خارجی» برای وقوع درگیری هشدار داده است.
همزمان برخی رخدادها مانند حمله با موشک کاتیوشا به منطقه سبز بغداد، یا «خرابکاری» در کشتیهای نفتکش در خلیج فارس، در کنار برخی حملات لفظی تند، بر تنشها افزوده است. مجموع این رخدادها به گمانهزنیها در مورد وقوع درگیری نظامی بین ایران و آمریکا انجامیده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، تاکید کرده است که مایل به مذاکره با جمهوری اسلامی است. او همزمان با رد گزارشها در مورد «زمینهچینی» ایالات متحده برای مذاکره با ایران، اظهار داشته تهران هر وقت آمادگی داشته باشد، با ما تماس خواهد گرفت.
ترامپ گفته است: «ایران اگر و هر زمان که آماده باشد با ما تماس خواهد گرفت. در این فاصله، فروپاشی اقتصاد آنها ادامه پیدا میکند- بسیار غمانگیز برای مردم ایران!».
رئیسجمهوری ایالات متحده دو روز پیش در پستی در توئیتر نوشته بود: «اگر ایران درگیری میخواهد، این پایان رسمی ایران خواهد بود. هرگز ایالات متحده را دوباره تهدید نکنید».
این پست با واکنش وزیر خارجه ایران روبهرو شد که گفت: «تروریسم اقتصادی و رجزخوانیها برای نسلکشی به کار ایران پایان نخواهد داد.»
رئیسجمهوری آمریکا در عین حال در موارد مختلف گفته دنبال جنگ با ایران نیست.
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در سخنرانی شامگاه دوشنبه خود در عین حال گفت که وضعیت فعلی را «بنبست» نمیداند. او افزود: «طی هفتههای گذشته بهخاطر وحدت و برنامهریزی درست توانستهایم از شرایط بسیار سختی عبور کنیم و امروز شرایط ما به مراتب از شرایط هفتههای گذشته مناسبتر است.»
در سخنان روحانی مشخص نیست منظور او از «شرایط بسیار سخت هفتههای گذشته» چیست، آیا اشاره او به سختتر شدن تحریمهای آمریکا یا افزایش توان نظامی آن کشور در منطقه یا مجموعهای از این مسائل یا رخدادهای دیگر است.
روز دوشنبه سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی از افزایش حملات لفظی و تنشها بین ایران و آمریکا، خواستار حفظ آرامش و دوری کردن از اقداماتی شد که به تنشها دامن میزند.