حسن روحانی که هشت سال پیش با وعده‌های معیشتی رنگارنگ و با شعار نجات اقتصاد ایران سکان ادارهٔ دولت را به دست گرفت، در شرایطی دفتر ریاست‌جمهوری را واگذار می‌کند که وضعیت اقتصادی کشور از هشت سال پیش به‌مراتب بدتر شده است. سفره‌های مردم حالا کوچک‌تر شده و مشکلات اقتصادی گریبان بسیاری از اقشار جامعه را گرفته است.
رادیو فردا در این مجموعهٔ شش‌قسمتی وضعیت معیشتی و اقتصادی امروز مردم ایران را بر اساس اطلاعاتی که با تحقیق میدانی و از طریق ارتباط با اقشار گوناگون جامعه در داخل ایران به دست آمده، بررسی کرده است.
در این گزارش‌ها که فریدون خاوند، اقتصاددان، نیز به‌عنوان کارشناس در آن حضور دارد، شاخص‌های اقتصاد کلان از جمله رشد اقتصادی و تورم زیر ذره‌بین قرار گرفته است.
مبنای اطلاعات این مجموعه آمار منتشرشده توسط نهادهای آماری داخل ایران از جمله مرکز آمار ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس و بانک مرکزی است و در مواردی که آمار داخلی منتشر نشده است، گزارشگر از منابع آماری بین‌المللی معتبر همچون بانک جهانی و سازمان شفافیت بین‌المللی استفاده کرده است.
در این مجموعه تلاش شده مفاهیم اقتصادی با زبانی ساده بیان شوند و به‌دلیل توالی موضوعی گزارش‌ها توصیه می‌کنیم آن‌ها را به ترتیب تماشا کنید.
بسیاری از تصاویری که در این مجموعه می‌بینید، به‌طور اختصاصی برای رادیو فردا تهیه شده است.
چکیدهٔ بخش ششم با موضوع «نابرابری‌های اجتماعی»
حسن روحانی اساس برنامه اقتصادی‌اش را دو محور اعلام کرده بود: تولید ثروت ملی و توزیع عادلانه ثروت.
قرار بود ثروت تولید کند و از آن مهم‌تر عادلانه بین مردم تقسیم کند و به‌عبارتی شکاف طبقاتی را کم کند و نابرابری‌های اجتماعی را به‌گفتهٔ خودش ریشه‌کن کند.
هشت سال گذشته و سؤال این است که آیا حسن روحانی در عمل به این وعده موفق شده است؟
برای بررسی این موضوع اول به سراغ یک شاخص مهم اقتصادی رفت. اندازه‌گیری نابرابری‌های اجتماعی بر اساس شاخصی است که به‌وسیله یک ایتالیایی کشف شده که متخصص آمار و جمعیت‌شناسی بوده به نام جینی. این شاخص بین صفر و یک نوسان می‌کند.
صفر در جامعه‌ای است که در آن برابری کامل برقرار باد و یک در جامعه‌ای است که نابرابری در آن بسیار شدید و مطلق است.
در جوامع نسبتاً برابر که شامل جوامع کشورهای اسکاندیناوی می‌شود، ازجمله سوئد و نروژ و دانمارک یا کشورهایی مثل ژاپن، ضریب جینی پیرامون ۰.۳۰ نوسان می‌کند. اما در برخی کشورهای نابرابر مثل برخی کشورهای آمریکای لاتین یا بعضی کشورهای آفریقایی، ضریب جینی ۰.۶۰ است.
در حال حاضر در دولت روحانی شاخص جینی حدود ۰.۴۰ نوسان می‌کند که در مقایسه با حتی کشورهای دیگرِ منطقهٔ خاورمیانه بسیار بد است، چون مثلاً اگر این ضریب را با پاکستان، عراق، جمهوری آذربایجان، اردن و یا مصر مقایسه کنیم، ایران در وضعیت بدتری قرار دارد.
شاخص جینی میزان برابری توزیع درآمد و ثروت را نشان می‌دهد. اما تنها معیار اندازه‌گیری نابرابری اجتماعی نیست. میزان فساد مالی و اداری دولت‌ها هم در افزایش نابرابری در جامعه تأثیر بسیار زیادی دارد.
مؤسسات بین‌المللی معتبر سالانه گزارش‌هایی را در این مورد منتشر می‌کنند. از جمله این سازمان‌ها سازمان شفافیت بین‌الملل است. شاخصی که این سازمان از طریق آن یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد نابرابری اجتماعی را می‌سنجد، شاخص «ادراک فساد» نام دارد.
ادراک فساد به این معناست که درک نمایندگان محافل کسب‌وکار، محافل دانشگاهی، محافل کارشناسی در کشور از مقدار فساد در یک کشور چه اندازه است. برای مثال وقتی نمایندگان این سازمان به ایران می‌روند، چه درکی پیدا می‌کنند از مقدار فساد در ایران در مقایسه با ترکیه یا مثلاً بورکینافاسو. چگونه کسانی در یک کشور با استفاده از موقعیت سیاسی و اداری خود به نان‌ونوا می‌رسند.
وقتی ایرانی‌ها به گزارش شفافیت بین‌الملل مراجعه می‌کنند، می‌بینن که کشورشان به‌لحاظ فساد ۶۰ پله از بورکینافاسو و سنگال فاسدتر است. در منطقه خاورمیانه فقط چهار کشور وجود دارند که از ایران فاسدترند: عراق، سوریه، یمن و لیبی.
