رئیس جمهوری ایران پیش از نشست با روسای جمهوری روسیه و ترکیه درباره سوریه، خواستار آغاز «گفتوگوی سوری–سوری» شد و اعلام کرد که «مبارزه دولت و ملت ایران با تروریستها تا پایان ریشههای همه آنها در منطقه ادامه خواهد یافت».
به گزارش خبرگزاریها، او همچنین گفت که «آینده سوریه به دست نیروهای خارجی نخواهد بود».
۴۳ قانونگذار کنگره آمریکا اخیرا در نامه ای به رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده، ضمن ابراز نگرانی نسبت به حضور نظامی ایران در سوریه، گفتند: «حضور دائمی جمهوری اسلامی در سوریه خطری بزرگی برای اسرائیل، اردن و آمریکا خواهد بود.»
مقامات اسرائیل نیز بارها گفته اند که اجازه تثبیت حضور ایران در سوریه را نخواهند داد.
آقای روحانی پیش از سفر به روسیه برای شرکت در اجلاس سه جانبه با رهبران روسیه وترکیه، با اشاره به شکست گروه حکومت اسلامی (داعش) در منطقه بوکمال سوریه گفت که «این موفقیتها به معنای این نیست که مساله تروریست و داعش تمام شده است ولی پایههای آنها فروریخت و دیگر سرزمینی ندارند که مدعی حکومت در منطقه باشند».
او ابراز امیدواری کرد که « گفت وگوی سوری – سوری» برای گفت و گو درباره آینده سوریه آغاز شود.
رئیس جمهوری ایران موضوع مهم برای جمهوری اسلامی را «تمامیت وحاکمیت ارضی و استقلال سوریه» دانست و گفت که «بازسازی و بازگشت آوارگان» از جمله دیگر مسائل مهم است.
سخنان آقای روحانی در حالی بیان شده است که مقامات ایرانی پیش از این باقی ماندن بشار اسد در قدرت را تا پایان دوره ریاست جمهوریاش، سال ۲۰۲۱ میلادی، «خط قرمز» جمهوری اسلامی خواندهاند.
حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، رؤسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه روز چهارشنبه در بندر سوچی دیدار و درباره سوریه گفتوگو میکنند.
پیش از اجلاس رهبران سه کشور در سوچی، محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، روز دوشنبه، ۲۹ آبان، در اجلاس سه جانبه رؤسای ستاد کل ارتشهای روسیه، ترکیه و ایران شرکت کرده بود.
همزمان با نشست سران ایران، روسیه و ترکیه، قرار است مخالفان حکومت بشار اسد نیز روز چهارشنبه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، گرد هم آیند تا درباره هیئت شرکتکننده در گفتوگوهای صلح به رایزنی بپردازند.
ایران توانستهاست پس از مدتها تنش با ترکیه، در حالیکه آنکارا زمانی در حال نزدیکشدن به عربستان و متحدان آن بود، با این کشور و روسیه، در مورد جنگ داخلی سوریه به مذاکره بنشیند.
روسیه، ایران و ترکیه از ژانویه سال ۲۰۱۷، به طور منظم، نشستهایی را در آستانه، پایتخت قزاقستان، با «هدف برقراری صلح» در سوریه برگزار میکنند که منجر به ایجاد چهار منطقه موسوم به «منطقه کاهش تنش» در خاک سوریه شده است.
روز یکشنبه نیزمولود چاوشاوغلو، سرگئی لاوروف و محمدجواد ظریف، وزرای خارجه این سه کشور، در شهر آنتالیای ترکیه پشت درهای بسته درباره سوریه گفتوگو کرده بودند.
وزیر خارجه ترکیه از جمله موضوعات مورد بحث در این نشست را رایزنی درباره استقرار هرچه سریعتر نیروهای روسیه و ایران در نزدیکی استان ادلب سوریه برای تأمین امنیت «منطقه کاهش تنش» عنوان کرده بود.
یک روز پیش از نشست بندر سوچی، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ، روسای جمهوری روسیه و آمریکا، در جریان یک تماس تلفنی «یکساعته»، در مورد بحران سوریه و نیز موضوع ایران، کره شمالی و اوکراین گفتوگو کرده بودند.
رئیس جمهوری ایران در بخش دیگری از سخنان خود آمریکا و اسرائیل را متهم کرد که «بهدنبال تشنج در منطقه هستند» و افزود که «متاسفانه برخی کشورهایی که حاکمان آنها تازه به دوران رسیده هستند تحت تاثیر القائات قرارگرفته اند».
مقامات جمهوری اسلامی از رهبران فعلی عربستان سعودی با عنوان «حاکمان تازه به دوران رسیده» نام می بردند.
یک روز پیش از سخنان آقای روحانی نیز رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به نامه فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، «ضربه» به گروه حکومت اسلامی (داعش)، درسوریه و عراق را «ضربه» به «دولتهای قبلی و کنونی امریکا» و کشورهای موتلف آنان در منطقه خواند و این کشورها را متهم کرد که داعش را «به وجود آوردند».
مقامات جمهوری اسلامی بارها آمریکا،بریتانیا و عربستان سعودی را به ایجاد و حمایت از گروه داعش متهم کردهاند.
این ادعا در حالی بیان شده که گروه حکومت اسلامی (داعش)، در سوریه و عراق، از مدتها پیش با بمباران سنگین نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا مواجه بوده و گروههای مسلح مورد حمایت آمریکا موفق شدند به تازگی رقه، پایتخت خودخوانده آن گروه را در سوریه، تصرف کنند و نیروهایش را در بخشهای وسیعی از شمال و شرق سوریه عقب برانند.
در همین حال، آمریکا و کشورهای عربی همواره ایران را به دخالت در امور داخلی شماری از کشورهای منطقه، از جمله سوریه متهم کردهاند.
از جمله باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق این کشور، در دوره ریاست جمهوری خود روسیه و ایران را در کنار حکومت اسد مسئول کشتار غیرنظامیان حلب دانسته بود.
پیشتر برخی منتقدان در داخل ایران نیز با انتقاد شدید از عملکرد قاسم سلیمانی و نیروی قدس در منطقه، «به وجود آمدن» گروه داعش را «مرهون سوءمدیریت قاسم سلیمانی» دانستهاند.
از جمله مهدی خزعلی، منتقد سیاسی، سال گذشته در ویدئویی گفته بود که حضور قاسم سلیمانی در سوریه نبود «الان داعشی در سوریه وجود نداشت».