حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، برای دیدار و گفتوگو با مقامهای عراقی به این کشور سفر کردهاست. این نخستین سفر آقای روحانی به عراق است. دولت آمریکا بارها در مورد آنچه «دخالت» تهران در عراق توصیف میکند، هشدار دادهاست.
به گزارش خبرگزاری دولتی «ایرنا» رئیسجمهوری ایران پیش از سفر به عراق، گفته بود برای جمهوری اسلامی مسئله «ترانزیت اهمیت خاصی دارد» افزوده «علاقهمند به توسعه راههای ارتباطی میان ایران و عراق هستیم».
او همچنین به موضوعاتی مانند روابط اقتصادی و تجاری، مسئله گرد و غبار و بحرانهای زیستمحیطی، سرمایهگذاری یا گردشگری بهعنوان مسائل دیگر مورد گفتوگو بین طرفها اشاره کردهاست.
سفر حسن روحانی سه روز طول خواهد کشید و او قرار است در جریان آن با برهم صالح، رئیسجمهوری، عادل عبدالمهدی، نخستوزیر، محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان و علی سیستانی، روحانی بانفوذ شیعه دیدار کند.
به نظر میرسد با بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، در پی خروج دونالد ترامپ از «برجام»، عراق برای تهران، به یکی از کشورهای کلیدی در جریان مبادلات مالی و تجاری تبدیل شدهاست.
مقامهای ایران گفته بودند در تلاش هستند در مبادلات با عراق از پول این کشور به جای دلار استفاده کنند.
تهران از سال گذشته فروش گاز به بغداد را نیز آغاز کردهاست که البته با بازگشت تحریمها عراق باید از معافیتهایی در این زمینه برخوردار شود.
در دی ماه سال جاری وزیر خارجه ایران گفته بود دو کشور میتوانند «سقف مبادلات را تا ۲۰ میلیارد دلار در سال افزایش دهند». البته هنوز مشخص نیست این مقدار افزایش در مبادلات بین دو کشور که در حال حاضر به گفته مقامهای تهران ۱۲ میلیارد دلار است، چگونه قرار است انجام شود.
حضور ایران در عراق به پیش از خروج ترامپ از برجام باز میگردد و نیروهای مورد حمایت تهران طی سالهای گذشته نقش عمدهای در نبردها علیه گروه موسوم به حکومت اسلامی داشتند. البته این نیروها اکنون وارد صحنه سیاسی عراق نیز شدهاند. برخی از این شبهنظامیان با اتهامهایی مانند نقض حقوق بشر و اقداماتی که مصداق «جنایت جنگی علیه شهروندان غیرنظامی» است، روبهرو هستند.
از سوی دیگر دولت آمریکا نیز معمولا از نزدیک فعالیتها و حضور ایران در عراق را زیر نظر دارد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، ایران را به «تلاش برای کاستن آزادی در عراق» و ایجاد بیثباتی در آن کشور متهم کردهاست.
برخی دیگر متحدان آمریکا مانند بریتانیا نیز هشدار دادهاند که عراق باید خود را از زیر «نفوذ اقتصادی جمهوری اسلامی» بیرون بکشد و از لحاظ انرژی خودکفا شود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، نیز گفته است حفظ بخشی از نیروهای نظامی کشورش در عراق مهم است چون باعث میشود که «واشینگتن از نزدیک ایران را زیر نظر داشته باشد».
خبرگزاری رویتز میگوید دیدار آقای روحانی از عراق حامل پیامی برای ایالات متحده و متحدان منطقهای آمریکا، در مورد حضور و نفوذ جمهوری اسلامی در عراق خواهد بود؛ عرصهای که میتواند محل افزایش تنشها بین واشینگتن و تهران باشد.