در پی تأکید نماینده ویژه آمریکا در امور ایران درخصوص آمادگی کشورش برای رسیدن به «یک توافق جدید و بهتر» با ایران، رئیس جمهوری ایران گفت که «ما با فرد چاقوکش مذاکره نمیکنیم» و وزیر امور خارجه ایران نیز که به نیویورک سفر کرده گفت که «آمریکا مذاکرهکننده معتبری نیست».
روز سهشنبه، سوم اردیبهشت، خبر رسید که برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الحره با اشاره به ۱۲ شرط آمریکا برای مذاکره با ایران، گفته است که «اگر آنها میخواهند به میز مذاکره بازگردند، این خوب است».
آقای هوک، برنامه هستهای، برنامه موشکی، و پایان دادن به بازداشت خودسرانه شهروندان آمریکایی را از جمله ویژگیهای توافق جدید مد نظر دولت آمریکا دانست.
وی همچنین گفت که در صورت دستیابی به چنین توافقی، دولت دونالد ترامپ امیدوار است «توافق جدید را در قالب یک پیمان» در کنگره آمریکا به تصویب برساند.
در واکنشی غیرمستقیم به این اظهارات، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز چهارشنبه در جلسه هیئت دولت گفت: «ما همواره مرد مذاکره و دیپلماسی بوده همان طوری که مرد جنگ و دفاع هستیم، مذاکره در صورتی میسر است که همه فشارها برداشته شده، از اقدامات غیرقانونی خود عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد.»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، او افزود: «بدون تردید قبول خواسته فرد چاقوکشی که به زور و به دروغ به دنبال مذاکره است، مطمئناً به جایی نخواهد رسید و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشی مذاکره نمیکنیم و قبول چنین مذاکرهای به معنای ذلت و تسلیم است.»
حسن روحانی در ادامه نیز گفت: «اصلاً چنین نیست که برخی تبلیغ میکنند طرف آمریکایی، برای مذاکره آمادگی دارد، آمریکا اصلاً برای مذاکره آمادگی ندارد و اعمالی که انجام میدهد برای شکست ملت ایران است و قصد دارد، دومرتبه به ایران بازگردد.»
خبرنگاران، عصر سهشنبه درخصوص این موضع آمریکا از محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز که برای سخنرانی در اجلاس چندجانبهگرایی و دیپلماسی وارد نیویورک شده سؤال کردند و او در پاسخ گفت: «آمریکا مذاکرهکننده معتبری نیست.»
به گزارش خبرگزاری ایرنا او با اشاره به مقامهای آمریکایی گفت که «آنها قوانین بینالمللی و حتی تصمیمهایی را که خودشان قبلاً گرفتهاند، بیارزش میدانند.»
اشاره او بهویژه به توافق هستهای موسوم به برجام است که دولت قبلی آمریکا آن را امضا کرد، اما دولت دونالد ترامپ از آن خارج شد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز ۳۱ اردیبهشت پارسال برای رسیدن به یک توافق هستهای جدید با ایران ۱۲ شرط تعیین کرد و از آن جمله اینکه «ایران باید غنیسازی اورانیوم را متوقف کند؛ حمایت از گروههای 'تروریستی' را در خاورمیانه، از جمله حزبالله لبنان، حماس، و جهاد اسلامی فلسطین را متوقف کند؛ تمامی نیروهای تحت فرماندهی خود را از سراسر سوریه بیرون بیاورد؛ و از رفتار تهدیدآمیز نسبت به همسایگانش، که خیلی از آنها از همپیمانان ایالات متحده هستند، دست بکشد.»
از آن زمان تاکنون نشانهای مبنی بر تغییر رفتار جمهوری اسلامی، به تعبیر دولت آمریکا، در این زمینهها دیده نشده و مقامهای ایرانی نیز با این شروط موافقت نکردهاند.
محمدجواد ظریف روز سهشنبه دربارهٔ اظهارات مقامات آمریکایی برای مذاکره مجدد با ایران گفت: «این ایران نیست که باید به میز مذاکره بازگردد، این به عهده آمریکا است.»
وزیر خارجه ایران افزود: «ما هیچگاه میز مذاکره را ترک نکردیم، ما به دیدارهای خود با اعضای باقیمانده در توافق هستهای ادامه میدهیم. این آمریکا است که تصمیم گرفت به میز مذاکره پایان دهد.»
وی تصریح کرد: «این به عهده آنها است که رفتار خودشان را اصلاح و اشتباهات خود را تصحیح کنند و تصمیم بگیرند که در آینده با آمریکا و با جایگاه آمریکا در جهان چه میخواهند بکنند.»
ظریف: بخش نظامی دربارهٔ بستن تنگه هرمز تصمیم میگیرد
به گزارش خبرگزاری ایرنا، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در نیویورک در پاسخ به این که «آیا بستن تنگه هرمز جزء گزینههای مد نظر ایران است یا خیر؟» گفت: «من دربارهٔ گزینههای نظامی اظهار نظر نمیکنم و بخش نظامی باید دربارهٔ این مسئله تصمیمگیری کند.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی اشارهای به «بخش نظامی» خاصی نکرد.
شماری از مقامهای نظامی جمهوری اسلامی بار دیگر و با لغو معافیتهای نفتی آمریکا برای مشتریان ایران، موضوع بستن تنگه هرمز را به میان کشیدهاند، اظهاراتی که واکنشهایی را در ایالات متحده همراه داشته است.
از جمله کسانی که اخیرا تهدید به بستن هرمز کردهاند علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که روز دوم اردیبهشت، گفت چنان چه جلو استفاده ایران از تنگه هرمز گرفته شود، سپاه پاسداران این تنگه را خواهد بست.
چندی بعد یک مقام دولت آمریکا گفت هرگونه تلاش تهران برای بستن تنگه هرمز در پاسخ به تمدید نشدن معافیت خریداران نفت ایران، «ناموجه» و «غیرقابل قبول» است.
روز سهشنبه نیز خبرگزاری رویترز نوشت که یک مقام وزارت خارجه آمریکا که نام او فاش نشده گفته است که آمریکا از ایران میخواهد تا تنگههای هرمز و بابالمندب را باز نگاه دارد.
این مقام گفته است: «از ایران و همه کشورها میخواهیم تا به جریان آزاد انرژی و تجارت و آزادی کشتیرانی در تنگهها احترام بگذارند.»
تنگه هرمز حدوداً ۵۵ کیلومتر عرض دارد و محل عبور حدود یک سوم از کل نفت خام جهان است که توسط کشتیهای نفتکش حمل میشوند.