بنیاد نوبل اعلام کرد که ایران، روسیه و بلاروس را بعد از یک سال محرومیت به دلیل مشارکت در جنگ اوکراین و نقض حقوق بشر، بار دیگر به ضیافت جوایز نوبل در شهر استکهلم دعوت کرده، اما این تصمیم بلافاصله با انتقادهایی مواجه شد.
بنیاد نوبل استدلال کرده که میخواهد حتی کشورهایی که خود را شریک «ارزشهای جایزه نوبل» نمیدانند، در این رویداد مشارکت داشته باشند.
اما یک عضو پارلمان سوئد دعوت از این سه کشور را «بهغایت نامناسب» توصیف کرده و جیمی اکهسون، رهبر حزب دست راستی و ضد مهاجرت سوئد که اولین بار است به این ضیافت دعوت شده، گفته آن قدر «گرفتار است» که نمیتواند در آن شرکت کند.
هر سال مراسم اهدای جوایز نوبل در پنج بخش در شهر استکهلم در سوئد برگزار میشود اما جایزه صلح نوبل در اسلو، پایتخت نروژ، به برنده اهدا میشود.
سال گذشته سفرای روسیه و بلاروس «به دلیل تهاجم روسیه اوکراین» به ضیافت نوبل دعوت نشدند.
از سوی دیگر دعوت از ایران به دلیل مسائل حقوق بشری لغو نشد. چند ماه پیش جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل به شورای حقوق بشر این نهاد گفت که برخورد مقامهای ایران با اعتراضات سراسری سال گذشته میتواند «جنایت علیه بشریت» تلقی شود.
مدیر اجرایی بنیاد نوبل درباره دعوت از این سه کشور گفت که جهان به شکل فزاینده دچار شکاف شده و «مکالمه میان دیدگاههای مختلف کاهش یافته است.»
ویدار هلگسن افزود که بنیاد نوبل برای مقابله با این گرایش، فهرست مهمانان خود را گسترش داده تا درک از جایزه نوبل و «اهمیت علم آزاد، فرهنگ آزاد و جامعه آرام و آزاد» بیشتر شود.
از سوی دیگر، یک نماینده لیبرال مجلس سوئد بنیاد نوبل را متهم کرد که با چراغ سبز نشان دادن به دعوت از روسیه به یک «ضیافت باشکوه» در حالی که موشکهای این کشور بر مراکز فرهنگی اوکراین فرود میآید و کودکان را میکشد، «الگویی خطرناک» به جا میگذارد.
کارین کارلزبرو که با رادیوی سراسری سوئد مصاحبه میکرد، همچنین ایران و بلاروس را «دولتهای یاغی» خواند که «شهروندان را سرکوب میکنند و علیه مردم خود و همسایگانشان جنگ و ترور را به کار میبرند.»
بنیاد نوبل آبانماه سال گذشته در جریان اعتراضهای سراسری در ایران اعلام کرد در واکنش به سرکوب این اعتراضها توسط حکومت، دعوت از سفیر جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در مراسم اهدای جایزه نوبل را پس میگیرد.