وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه ششم دی تهدید کرد اگر آمریکا و متحدانش شروط امنیتی آن کشور در مورد اوکراین و ناتو را نپذیرند «اقدامات تلافیجویانه» انجام خواهد داد.
تنش بین مسکو و غرب در ماههای اخیر به دلیل تجمع حدود صد هزار نیروی روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین افزایش یافته است.
روسیه بارها ادعاهای غرب در مورد احتمال تجاوز نظامی به خاک اوکراین را رد کرده است و میگوید خواستار دریافت تضمینهای امنیتی از جمله عدم پیوستن اوکراین به ناتو و توقف گسترش مرزهای این پیمان در اروپای شرقی است.
به رغم تماسهای دیپلماتیک بین روسیه و کشورهای غربی در هفتههای اخیر تنشها افزایش یافته است.
از یک سو اعضای ناتو ارسال تسلیحات و مستشاران نظامی به اوکراین را افزایش دادهاند و از سوی دیگر روسیه از روز سهشنبه یک مانور نظامی بزرگ را در مناطق هم مرز با اوکراین و ناحیه کریمه آغاز کرده است.
سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، روز چهارشنبه در جلسه دومای این کشور گفت پس از دریافت پاسخ کتبی دولت آمریکا به مطالبات و شروط روسیه، او و سایر مقامات ارشد کشور در این زمینه با ولادیمیر پوتین مشورت خواهند کرد.
هر چند واشینگتن و متحدان اروپایی آن در اظهارنظرهای رسانهای مطالبات مسکو را رد کردهاند ولی پاسخ رسمی و کتبی آمریکا قرار است در هفته جاری تسلیم دولت روسیه شود.
آقای لاوروف افزود: «اگر غرب به اقدامات تعرضی و خصمانه خود ادامه دهد روسیه اقدامات تلافیجویانه ضروری را انجام خواهد داد. روسیه تا ابد صبر نخواهد کرد و حاضر نیست تصمیمگیری در مورد این شروط به مذاکرات بیپایان بدل شود».
وزیر خارجه روسیه نگرانیها در مورد احتمال حمله به اوکراین را به سخره گرفت و به طعنه گفت: «حتی سیاستمداران و تصمیمگیران اوکراینی نیز از هیاهویی که غرب به پا کرده است دچار هراس شدهاند».
او در پاسخ به سئوالات نمایندگان دوما در مورد احتمال همکاری نظامی با کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه فقط گفت که روسیه با این کشورها مناسبات خوبی دارد و در پی تقویت این مناسبات است.
هفته پیش معاون وزیر خارجه روسیه احتمال اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به کوبا و ونزوئلا را رد نکرد.
احتمال اعزام هزاران نیروی نظامی جدید به اروپای شرقی
در همین حال، سه مقام آمریکایی که نام آنها فاش نشده است به تلویزیون «سیانان» گفتهاند که آمریکا همراه با تعدادی از متحدان خود در حال مذاکره برای اعزام هزاران نیروی نظامی جدید به اروپای شرقی قبل از حمله احتمالی روسیه به اوکراین هستند.
بر اساس این گزارش، این کشورها در نظر دارند که هر کدام هزار نیروی نظامی به کشورهای رومانی، بلغارستان و مجارستان اعزام کنند.
این گزارش میافزاید آمریکا و بریتانیا در میان کشورهایی هستند که قبلا تمایل خود به اعزام نیرو به اروپای شرقی را اعلام کردهاند اما یک دیپلمات اروپایی گفته است که هنوز صدای واحدی از همه ۳۰ عضو ناتو شنیده نمیشود.
یک مقام ناتو گفته است که هدف آمریکا رسیدن به حد نصاب اعزام نیرو است و فارغ از اینکه کدامیک از اعضای ناتو آماده فرستادن نیرو باشند، میتواند به تنهایی نیز این نیاز را برطرف کند.
روزنامه نیویورکتایمز روز چهارم بهمن از قول مقامات آمریکایی گزارش داده بود که دولت جو بایدن میخواهد پنج تا ۱۰ هزار نیروی نظامی به این منطقه بفرستد.
در هفتههای اخیر تعدادی از کشورهای عضو ناتو تجهیزات و سلاحهای بیشتری به اوکراین ارسال کردهاند.
ناتو در روزهای اخیر امکانات دفاعی خود در کشورهای ناحیه بالتیک را تقویت کرده و وزارت دفاع آمریکا نیز روز دوشنبه اعلام کرد حدود هشت هزار نفر از نیروهای رزمی این کشور در حال آمادهباش هستند و در صورت لزوم به اروپا اعزام خواهند شد.
همزمان با افزایش تنش در روزهای اخیر مقامات اوکراینی سعی کردهاند که وضعیت را آرام کنند.
وزیر دفاع اوکراين روز چهارشنبه گفت: «هر چند تعداد نیروهای روسیه مستقر در نزدیکی مرزهای اوکراین قابل توجه است ولی تعداد و تجهیزات آنها برای انجام یک حمله گسترده کافی نیست».
او و سایر مقامات اوکراینی میگویند ایجاد وحشت و نگرانی ممکن است به راهبرد روسیه کمک کند چون به نظر میرسد که در حال حاضر یکی از اهداف اصلی مسکو، ایجاد بیثباتی در اوکراین و حملات سایبری به نظام مالی این کشور است و در صورت ایجاد چنین شرایطی دولت روسیه برای تضعیف اوکراین به حمله نظامی نیاز نخواهد داشت.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، نیز روز سهشنبه گفت: «اوکراین به حد کافی نیرومند است تا همه چیز را تحت کنترل نگه داشته و هرگونه اقدامی برای بیثبات کردن کشور را خنثی کند».
بریتانیا، آمریکا، استرالیا و کانادا در روزهای اخیر تعدادی از کارکنان نمایندگیهای دیپلماتیک خود در اوکراین و اعضای خانوادههای آنها را از اين کشور خارج کردهاند.
همزمان با این تحولات، مشاوران ارشد روسایجمهوری روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان روز چهارشنبه با هدف یافتن راههایی برای کاهش تنش و حل بنبست فعلی در پاریس دیدار کردند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، گفت روسیه پیشبینی میکند که مذاکرات پاریس «بسیار صریح و مفید» باشد.
او در مورد هشدار جو بایدن، رئيسجمهوری آمريکا، در مورد احتمال تحریم ولادیمیر پوتین از سوی غرب گفت: «آقای پوتین و سایر مقامات ارشد روسیه در غرب هیچ دارایی ندارند ولی چنین اقدامی برای مناسبات دیپلماتیک بسیار مخرب خواهد بود».