از گزارش‌های هفتهٔ گذشته برمی‌آید حکومت روسیه نه تنها حاضر به پایان جنگ علیه اوکراین نیست بلکه طولانی شدن جنگ را به نفع خود می‌داند. این در حالی است که پیامدهای ویرانگر ادامهٔ تهاجم نظامی علیه اوکراین هم‌اکنون در روسیه دیده می‌شود و پیش‌بینی شده در آیندهٔ نه چندان دور بیش از پیش گریبان این کشور را بگیرد. در این شرایط بسیار بعید است روسیه بتواند کمک قابل توجهی به ایران کند، هرچند گام‌های جدیدی برای افزایش همکاری میان دو کشور برداشته شده.
«جنگ طولانی، خواستهٔ کرملین است»
تحلیلگران سرشناس روس معتقدند حکومت روسیه به جای این‌که خواهان پایان جنگ علیه اوکراین باشند، جنگ طولانی و فرسایشی را ضامن پیروزی خود می‌دانند.
آلکساندر بائونوف که هفتهٔ گذشته به مناسبت انتشار کتابش «شکست امپراتوری‌ها» چندین مصاحبه از او منتشر شد، می‌نویسد: «پس از شکست در 'جنگ سه روزه' - طرحی که کرملین در ابتدای حمله نظامی به اوکراین مد نظر داشت، رویکرد روسیه تغییر کرده و اکنون امید حکومت این کشور به پیروزی بر این اصل متکی است که روسیه به دلیل قلمرو وسیع و شمار نیروی انسانی و منابع طبیعی و نظامی بیشتر نسبت به اوکراین، در جنگ فرسایشی پیروز خواهد شد؛ زمانی که اوکراین و هم‌پیمانانش به‌قدری خسته شوند که تمام مطالبات کرملین را بپذیرند.»
از این رو به نوشتهٔ وی، هر گام کشورهای غربی مانند گسیل تانک‌های بیشتر به اوکراین که احتمال می‌رود دوبارهٔ ضرب‌آهنگ جنگ را سرعت ببخشد خلاف طرح کرملین است و می‌تواند به تشدید تنش‌ها با روسیه بینجامد.
در حالی‌که اوکراین و غرب نسبت به تشدید حملات گستردهٔ روسیه هشدار می‌دهند، تاتیانا استانوایا، دیگر تحلیلگر سرشناس روس، این بحث را جانبی می‌داند و معتقد است کرملین به جنگی طولانی متمایل است و دو راه پیش رو دارد: یا تشدید درگیری‌ها که به عقیدهٔ وی، گزینه‌ای نامطلوب است «چراکه روس‌ها پس از یک سال، ارزیابی واقع‌بینانه‌تری نسبت به توانمندی‌های خود پیدا کرده‌اند» یا حملات گسترده‌تر هوایی از جمله برای تخریب «مراکز تصمیم‌گیری» در پایتخت اوکراین.
به عقیدهٔ وی، «تصرف قلمرو بیشتر هدف مسکو نیست بلکه حملات اخیر به غرب نشان می‌دهد که قرار است جنگ اوکراین جنگی بسیار طولانی و دردناک باشد، مگر این‌که غرب به پشتیبانی خود از اوکراین پایان دهد.»
هزاران شهروندان روس در سیبری در خانه‌هایی زندگی می‌کنند که حدود ۷۰ سال پیش به عنوان اقامتگاه موقت ساخته شده بود و تاکنون پوسیده است و امکانات گرمایشی و فاضلاب ندارد. از دید این شهروندان، دولت روسیه «بهتر است برای ما خانه بسازد تا بجنگد».
نظام عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای «گروگان جنگ اوکراین»
پس از این‌که روسیه بدون هیچ‌گونه توضیح در آخرین لحظه، مذاکره با آمریکا دربارهٔ تمدید پیمان استارت – آخرین معاهدهٔ تسلیحاتی موجود – را لغو کرد، واشینگتن مصمم است مسکو را مسئول نقض این پیمان اعلام کند. روسیه مدعی است آمریکا حاضر به اجرای این توافق نیست. به نوشته روزنامه کامرسانت، تشدید تنش‌ها میان روسیه و آمریکا پس از تهاجم نظامی روسیه علیه اوکراین مهم‌ترین مانع برای اجرا و تمدید پیمان استارت برای کاستن از تعداد جنگ‌افزار هسته‌ای است.
سرگئی ریابکوف، مذاکره‌کنندهٔ روسیه دربارهٔ مسائل خلع سلاح و عدم اشاعه طی مصاحبه با کامرسانت به‌روشنی اذعان کرد همکاری با آمریکا در این زمینه، گروگان تحولات پیرامون اوکراین است و اگر به گفتهٔ وی، «مشکلات کلی امنیتی از جمله در اوکراین حل نشود، مسائل دیگر نیز قابل حل نخواهد بود».
در حالی‌که روسیه حتی در دورهٔ جنگ سرد، خود را ضامن حفظ نظام عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای اعلام کرده بود، اکنون تهدید استفاده از سلاح‌های هسته‌ای پیوسته در رسانه‌های مورد حمایت کرملین مطرح می‌شود و مورد ستایش قرار می‌گیرد. تحویل جنگ‌افزار یا فناوری هسته‌ای به ایران که از مهم‌ترین متحدان روسیه است، گامی است که پروپاگاندیست‌های روس از آن استقبال می‌کنند.
«اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، روسیه نمی‌تواند این کشور را شریک درجه دو قلمداد کند. تعهدات مبهم امنیتی و یا تحویل تسلیحات متعارف توسط روسیه به ایران ارزش چندانی نخواهد داشت. پس حمایت از برنامهٔ هستهٔ نظامی ایران به ضرر روسیه است اما آنها کارهای احمقانهٔ بسیاری انجام داده‌اند.»
مشکلات اقتصادی و همکاری با ایران
در تضاد کامل با وعده‌های مقامات روس، آمار رسمی این کشور – چنانچه با دقت مورد تحلیل قرار گیرد – گویای آن است که بیکاری در روسیه به بالاترین سطح، دست‌کم در هشت سال گذشته رسیده و میلیون‌ها شهروند این کشور با کاهش چشمگیر درآمد روبه‌رو هستند و ناچارند با نصف حقوق کار کنند یا بدون حقوق به مرخصی بروند؛ این در حالی است که صدها هزار نفر کشور را ترک کرده‌اند یا به جبهه‌های اوکراین اعزام شده‌اند.
جنگ، فرار مغزها و کاهش درآمدها با ریسک کاهش جمعیت توأم است. در حالی‌که از سال‌ها پیش کاهش جمعیت در روسیه از چالش‌های اصلی به‌شمار می‌رود اکنون برآوردها این است که این معضل قرار است به بحران تبدیل شود زیرا به برآورد جامعه‌شناسان تا یک سال و نیم آینده زاد و ولد در روسیه ۱۲ تا ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت.
در این وضعیت اقتصادی، روسیه بیش از پیش خواهان به دست آوردن تجربه‌های ایران برای دور زدن تحریم‌ها است و این در حالی است که چالش‌های اقتصادی خود ایران نیز در حال افزایش است.
روسیه و ایران هفتهٔ گذشته دربارهٔ اتصال سامانه‌های بانکی برای دور زدن سوئیفت به توافق رسیدند و اعلام کردند که قصد دارند استیبل‌کوین (Stablecoin) را با پشتوانهٔ طلا راه‌اندازی کنند. از سوی دیگر، اعضای هیئت پارلمانی روسیه پس از بازگشت از ایران عمدتاً از «بدهی‌های هنگفت» ایران گله‌مند شدند.
در حالی‌که مقامات روسیه و ایران از گسترش بی‌سابقهٔ همکاری‌های دوجانبه خبر می‌دهند، گزارش‌ها حاکی است دُبی به مهم‌ترین مقصد گردشگری، ترابری و به‌خصوص تجارت برای روسیه در خاورمیانه تبدیل شده. طی نه ماه سال گذشتهٔ میلادی، ۷۰۰ شرکت روسی دفتر خود را به دبی منتقل کرده‌اند که این هفت برابر بیشتر نسبت به سال قبل بوده. اما از آنجا که «امارات متحدهٔ عربی تحت فشار غرب برای پیوستن به تحریم‌ها علیه روسیه است، برای تجار روس در این کشور چالش‌ها زیادی وجود دارد.»
«روسیه از سوریه نمی‌رود»
از گزارش‌ها برمی‌آید روسیه به‌رغم افزایش مشکلات نظامیانش در اوکراین حاضر به ترک سوریه نیست و با گشایش پایگاه مشترک با ارتش سوریه در استان حلب قصد دارد نشان دهد که آمادهٔ مقابله با هرگونه تهدید برای موقعیت‌اش در این کشور است، از جمله تهدیدات ناشی از حضور آمریکا و ترکیه.
حتی ضرورت جابه‌جایی نیرو و تجهیزات نظامی به اوکراین، روسیه را به ترک سوریه وادار نخواهد کرد: «روسیه قصد خروج از سوریه را ندارد چراکه حضور در آن کشور را به عنوان یکی از دستاوردهای مهم سال‌های پیشین و ورقِ بُرد در دادوستد با بازیکنان مهم منطقه و کشورهای غربی می‌داند. در عین حال مسکو قصد دارد نسبت به گذشته کمتر در امور دولت بشار اسد مداخله کند، چه با ابزار نظامی و چه در زمینه مالی».
روسیه و سوریه پایگاه هوایی الجراح در شمال سوریه را بازسازی کردند. اسرائیل نگران است ایران از این پایگاه برای قاچاق سلاح استفاده کند. تحلیلگران روس معتقدند بازسازی این پایگاه نشان می‌دهد روسیه بی‌توجه به جنگ در اوکراین، قدرت نظامی مهمی در سوریه خواهد ماند.
