در حالی که دولت آمریکا گفته است تحریم‌های نفتی علیه ایران از ۱۳ آبان آغاز خواهد شد و واشینگتن تا آن زمان تلاش می‌کند تمامی مشتریان را به قطع کامل خرید نفت از ایران مجاب کند، اسحاق جهانگیری طرح آمریکا را «خیال‌های واهی» خواند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، روز دوشنبه ۲۵ تیر با اشاره به اینکه «هم دنیا نیازمند نفت ایران است و هم ما قادریم نفت خود را صادر کنیم» گفت دولت باید با کمک «بخش خصوصی همکار و شریک خود در خارج از کشور» راهکارهایی بیابد تا بتواند اقتصاد کشور را به خوبی اداره کند.
آقای جهانگیری پیش از این یکی از راهکارهای مقابله با تحریم‌های آمریکا را «تهاتر» یا مبادله نفت با کالاهای اساسی دانسته بود؛ اقدامی که در دولت محمود احمدی‌نژاد نیز انجام شد ولی پس از آن گزارش‌هایی درباره پرداخت نشدن پول ایران منتشر شد.
از جمله یحیی آل اسحاق، رییس اتاق بازرگانی تهران، سال ۹۳ گفته بود که ایران «حدود صد میلیارد دلار ارز منجمد شده» در کشورهایی مانند چین، هند و ژاپن دارد، ولی «نمی‌تواند سریعا از آن‌ها استفاده کند».
آن چنان که برایان هوک، مدیر سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا گفته است، دور اول تحریم‌ها علیه ایران، که بخش‌های خودروسازی و تجارت طلا را شامل می‌شود، از ۱۳ مرداد آغاز می‌شود و تحریم‌های نفتی و تراکنش‌های بانکی مرتبط به آن نیز از سه ماه پس از آن، ۱۳ آبان، به اجرا گذاشته خواهد شد.
استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، روز پنج‌شنبه ۲۱ تیر، در جریان ارائه گزارشی به کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا گفته بود که اگر چین، روسیه و اروپا به خرید نفت از ایران ادامه دهند، مشمول تحریم‌های واشینگتن خواهند شد.
بر اساس گزارش‌ها، آمریکا همچنین در حال مذاکره با برخی اعضای اوپک از جمله عربستان سعودی است که کاهش تولید نفت ایران را با افزایش تولید خود جبران کنند.
بر پایه گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ایران هم اکنون روزانه ۲.۵ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر می‌کند که بعد از اعمال تحریم‌ها می‌تواند تا نصف کاهش یابد.
همین آژانس پنج‌شنبه گذشته خبر داده بود که صادرات نفت ایران به اروپا در ماه گذشته نسبت به ماه قبل آن نصف شده است.
برخی از رسانه‌های داخلی ایران اعلام کرده‌اند که تضمین خرید یک میلیون بشکه از نفت ایران توسط اتحادیه اروپا جزو بندهای بسته پیشنهادی اروپا به ایران در مذاکرات جدید برای حفظ برجام است. با این حال این ادعا از سوی مقامات جمهوری اسلامی یا اتحادیه اروپا تائید نشده است.
تضمین فروش نفت همچنین یکی از شرط‌های اصلی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، برای باقی ماندن در برجام است.
بلومبرگ از قول منابع آگاه گزارش داده است که دولت آمریکا تحت تاثیر فشارها در آستانه انتخابات کنگره در ماه نوامبر، قصد دارد که برای کاهش قیمت نفت، از ذخایر استراتژیک و اضطراری خود استفاده کند.
درهمین حال حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، روز دوشنبه گفت که آمریکا برای پایین نگه داشتن قیمت نفت، به جای استفاده از ذخایر استراتژیک انبارهای نفت خود، تحریم‌های نفتی ایران را لغو کند.
در هفته‌های گذشته مقامات دولت از برگزاری جلسات «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» برای مقابله با تحریم‌های آمریکا خبر داده‌اند.
در همین حال محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، به تازگی از ارسال نخستین بخش از برنامه جامع پیشنهادی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به رئیس‌جمهوری خبر داده است.
نخستین بخش از این برنامه جامع شامل ۱۲ بند است. نحوه تأمین کالاهای اساسی و انرژی، تأمین معیشت فقرا و کاهش فقر مطلق، مهار و مدیریت رشد نقدینگی و ایجاد تسهیلات برای مشارکت عمومی و خصوصی در طرح‌های عمرانی از جمله این بندها هستند.
آقای نوبخت روز دوشنبه نیز گفت که درجلسه ستاد اقتصاد مقاومتی راه های ورود کالا به ایران درشرایط تحریم و استفاده از بندرهای جایگزین در صورتی که یکی از بنادر «دچار مشکل شود»،بررسی شده است.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، پیش از این درباره تاثیر تحریم‌های آمریکا و اروپا گفته بود که به دلیل این تحریم‌های «برای هر کانتینر ۷۰۰ دلار اضافه از جیب مردم پرداخت می شد».
