عربستان سعودی روز چهارشنبه، اول دیماه، اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران مبنی بر «تعلل» این کشور در صدور اجازه خروج به حسن ایرلو، سفیر پیشین جمهوری اسلامی در یمن، را رد کرد.
سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در بیانیهای اعلام کرد که ریاض به دلایل «انسانی» خروج سفیر ایران «نزد حوثیها را به واسطه یک کشور دوست تسهیل کرد».
ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف عربی، گفت که نیروهای ائتلاف پس از «وساطت دیپلماتیک عمان و عراق و آگاهی از شرایط بیماری ایرلو، در کمتر از ۴۸ ساعت خروج او را از یمن تسهیل کردند.»
به گفته وی، طرح اتهام تعلل در این زمینه از سوی مقامهای وزارت خارجه ایران «با اصول و ارزشهای سعودی منافات داشته و تلاشهای انساندوستانه نیروهای ائتلاف برای تسهیل خروج نامبرده از یمن به بصره را کاملا نادیده گرفته است.»
این بیانیه پس از آن صادر میشود که وزیر امور خارجه ایران در مراسم تشییع سفیر پیشین ایران در صنعا که روز چهارشنبه در تهران برگزار شد به «دیر تصمیم گرفتن و تعلل عربستان برای انتقال او به ایران» اعتراض کرد.
حسین امیرعبداللهیان گفت: «عربستان در انتقال ایرلو دیر تصمیم گرفت و برخی دستگاههای این کشور تعلل کردند و بر اساس کنوانسیونهای بینالمللی اعتراض خود را اعلام خواهیم کرد.»
وزیر امور خارجه به صراحت گفت: «ما چند روز پیگیر مجوز بودیم تا از طریق یک کشور ثالث یک فروند هواپیما از ایران یا کشور دیگری بفرستیم و ایشان را سریعا به بیمارستان مجهزی در ایران منتقل کنیم، ولی متاسفانه عربستان در این زمینه خیلی دیر تصمیم گرفت و برخی از دستگاههای اجرایی عربستان سعودی تعلل کردند.»
اما ائتلاف عربی میگوید آقای ایرلو با «کمک لجستیکی نیروهای ائتلاف توسط یک هواپیمای سی-۱۳۰وابسته به نیروی هوایی عراق و با ارائه کامل کمکهای پزشکی از صنعا» خارج شده است.
در حالی که مقامهای ایرانی و عربستان سعودی در ماههای اخیر مذاکراتی را آغاز کرده و گزارشها دستکم از سوی مقامهای جمهوری اسلامی حاکی از حل برخی مشکلات میان دو طرف بود، پس از اظهارات وزیر خارجه ایران، سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان گفت: «سخنان مقامات ایرانی تعجبآور نبوده و نشانگر رویکرد دیپلماسی جمهوری اسلامی در منطقه است.»
پیش از این نیز احمد نادری، نماینده مجلس شورای اسلامی، عربستان سعودی را «مسئول» مرگ سفیر ایران در یمن دانسته و گفته بود که این دومین بار است که ریاض «سفیری را از ما میگیرد».
علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران ایران، نیز گفته که علت بازگشت حسن ایرلو به ایران «نبود خدمات درمانی در یمن بود» و «حصر مردم یمن برای جلوگیری از تامین دارو و خدمات درمانی یکی از جنایتهای محور غربی-عربی است.»
این انتقاد در حالی مطرح شد که حسن ایرلو برای برخورداری از امکانات درمانی برای معالجه بیماری کووید ۱۹ «استثنائا» اجازه یافت با وجود انسداد هوایی یمن که از سوی ائتلاف عربی بر یمن اعمال شده، به خارج از این کشور پرواز کند.
مقامهای جمهوری اسلامی روز سهشنبه خبر دادند که مرگ حسن ایرلو ناشی از ابتلا به کرونا بوده است.
در عین حال وبسایت رجانیوز روز سهشنبه نوشت: «در چند روز گذشته جنگندههای سعودی در صنعا با لو رفتن محل استقرار ایشان [ایرلو] اقدام به بمباران آن منطقه کرده بودند.»
این وبسایت با این حال افزوده است که وی به علت «کرونا» و «با مداخلات و دشمنی رژیم سعودی هواپیمای عمانی حامل ایشان به جای پرواز مستقیم به ایران، در عراق توقف کرده و بعد به ایران پرواز کرد.»
حسن ایرلو که به عنوان سفیر جمهوری اسلامی نزد دولت شیعیان حوثی در صنعا فعالیت میکرد در فهرست تحریم آمریکا قرار داشت.
یمن از سال ۲۰۱۴ درگیر جنگ داخلی است. جمهوری اسلامی و ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی هر یک از طرفهای درگیر در این جنگ حمایت میکنند و به نبرد نیابتی در این کشور مشغول هستند.
جنگ داخلی یمن موجب یکی از بزرگترین بحرانهای انسانی فعلی جهان شده و برآوردها حاکی از کشته شدن دستکم یکصدهزار نفر در این جنگ است.