خبرگزاری رویترز روز جمعه، ۱۶ فروردینماه، گزارش داد که عربستان آمریکا را به اجتناب از واحد پولی دلار در معاملات نفتی، در صورت تصویب و اجرای لایحه «نوپک» تهدید کرده است.
لایحه معروف به «نوپک» در راستای مبارزه با انحصارگرایی در بازار نفت توسط سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، از سال ۲۰۰۰ در کنگره آمریکا مطرح است، اما رؤسای جمهوری این کشور تاکنون میگفتند که اگر کنگره آن را تصویب کند، آن را وتو خواهند کرد تا تبدیل به قانون نشود.
اما دونالد ترامپ، رئیس جمهوری کنونی آمریکا، بارها اوپک را به «انحصارگری» در بازار نفت متهم و حتی تهدید کرده است که با آن برخورد میکند.
خبرگزاری رویترز روز جمعه از قول سه منبع آگاه که نخواستهاند نامی از آنها برده شود، گزارش داد: «تهدید عربستان درباره اجتناب از دلار در معاملات نفتی» طی دیدار مقامات ارشد انرژی دو کشور در ماههای گذشته مطرح و درباره این موضوع حتی در اجلاس اوپک نیز مذاکره شده است.
امتناع عربستان از دلار میتواند بر نفوذ آمریکا در تجارت جهانی تاثیر بگذارد و آمریکا نیز اهرمهای لازم برای اعمال تحریمها را از دست بدهد. هم اکنون، در بازارهای جهانی نفت معامله با دلار انجام میشود و عربستان با تولید ۱۰ درصد از نفت دنیا، بزرگترین صادرکننده نفت نیز هست.
نفت، بسته به قیمت آن، سهمی دو تا سه درصدی در اقتصاد جهان دارد و با احتساب قیمت کنونی ۷۰ دلاری نفت، ارزش نفت تولیدی جهان، سالانه به ۲.۵ تریلیون دلار می رسد که ۶۰ درصد آن میان کشورها و تقریبا کلا با ارز دلار معامله میشود.
از طرفی این اقدام عربستان میتواند تمایل روسیه، چین و اتحادیه اروپا برای برونرفت از نفوذ دلار و تنوع بخشیدن به ارزهای بین المللی برای معاملات تجاری را تشدید کند.
روسیه که مورد تحریمهای آمریکا قرار گرفته، قبلا نیز تصمیم به فروش نفت با ارزهای یورو و یوان چین گرفته است، اما تنها بخش کوچکی از نفت روسیه با این ارزها فروخته میشود.
ایران و ونزوئلا نیز که با تحریم آمریکا مواجه هستند، نفت خود را با ارزهای غیر دلار وارد بازار میکنند، اما حجم معاملات کمتر از آن چیزی است که بر سلطه دلار در بازارهای جهانی تاثیری داشته باشد، در حالی که عربستان سالانه ۳۵۶ میلیارد دلار تولید نفت دارد.
همچنین در دو بورس عمده انرژی جهان (آیسیای و سیاممی)، سالانه معاملاتی به ارزش ۵ تریلیون دلار و با ارز دلار آمریکا انجام میشود.
وزارت انرژی عربستان از پاسخ به سوالات رویترز امتناع کرده و وزارت خارجه آمریکا نیز گفته است که درباره لایحهای که هنوز تبدیل به قانون نشده، موضعگیری نمیکند.
رویترز از قول ریک پری، وزیر انرژی آمریکا، نیز گزارش داده است که تصویب نوپک میتواند «عواقب ناخواسته» داشته باشد.
قطر در دسامبر سال گذشته برای اجتناب از عواقب تصویب لایحه نوپک، از اوپک خارج شد، با این حال، دو منبع به رویترز گفتهاند عربستان احتمال تصویب لایحه نوپک را بالا نمیبیند.
عربستان همچنین یک تریلیون دلار در آمریکا سرمایهگذاری کرده و ۱۶۰ میلیارد دلار در بانکها و نهادهای مالی آمریکا پسانداز کرده است.
اوپک و کشورهای همپیمان به رهبری روسیه تصمیم گرفتهاند در نیمه اول سال جاری تولید خود را ۱.۲ میلیون بشکه کاهش دهند تا قیمت نفت بالا برود. بر اساس آمارهای بینالمللی، از جمله اوپک، عربستان دو برابر آن چه متعهد شده بود، کاهش تولید انجام داده است. قیمت نفت از ابتدای سال ۲۰۱۹ حدود ۲۷ درصد افزایش داشته است، موضوعی که اعتراض آمریکا را برانگیخته است.
اخیرا برخی اعضای اوپک از احتمال تمدید توافق کاهش تولید نفت برای نیمه دوم سال ۲۰۱۹ خبر دادند.