پادشاه عربستان برای نخستین بار در حدود شش سالی که از تشدید بحران میان تهران و ریاض و قطع کامل مناسبات آن‌ها می‌گذرد، روز چهارشنبه ۳۱ شهریور تایید کرد که کشورش در حال مذاکره با ایران با هدف عادی‌سازی روابط و احیای همکاری است.
ملک سلمان بن‌عبدالعزیز در یک سخنرانی از پیش ضبط شده برای هفتادوششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت: ایران «کشور همسایه» است و عربستان «امیدوار است که مذاکرات سعودی- ایرانی به نتایج قاطعی در زمینه اعتماد‌سازی و همکاری بر پایه احترام به حق حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر منجر شود».
پادشاه سعودی در همین حال افزود: «اهمیت دارد خاورمیانه منطقه‌ای عاری از سلاح کشتار همگانی باشد و بر این اساس از تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای حمایت می‌کنیم».
به نظر می‌رسد که این سخنان پادشاه سعودی با لحن نسبتا نرم، با سایر اظهارات ملک سلمان و دیگر مقامات بلندپایه سعودی در قبال ایران در شش سال گذشته متفاوت‌تر باشد.
یک روز پیش از اظهارات ملک سلمان، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، نیز که در صدر هیات ایرانی در مجمع عمومی شرکت کرده است، در جلسه‌ای با حضور همتایان خود از عربستان، کویت، قطر، مصر، اردن و ترکیه شرکت کرد. این نشست در اقامتگاه سفیر عراق در نیویورک برگزار شد.
وزیر خارجه فرانسه، دبیرکل اتحادیه عرب و دبیرکل سازمان همکاری اسلامی نیز در نشست روز سه‌شنبه ۳۰ شهریور به میزبانی عراق حضور داشتند.
وزیر خارجه جدید ایران ابراز امیدواری کرد که این نوع جلسه‌ها فضای منطقه آسیای غربی را از بحران و تنش دور کند.
نشست نیویورک پیگیری مباحثاتی بود که سه هفته پیش در اجلاس بغداد مطرح شد. حسین امیرعبداللهیان خود در نشست بغداد شرکت کرده بود. دولت عراق تاکید کرده که برای حل معضل بحران روابط سعودی- ایران تلاش می‌کند.
ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، نیز روز ۹ شهریور و بعد از اجلاس بغداد گفت که با کوشش عراق، سه دور مذاکره میان ایران و عربستان در دوره اخیر برگزار شده و دور چهارمی نیز در کار خواهد بود.
هر چند عربستان و به تبع آن، شماری از امیرنشین‌های خلیج فارس از آغاز روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران مناسبات متشنجی با تهران داشتند، اما سلسله رویدادهای اواخر سال ۲۰۱۵ و اوایل سال ۲۰۱۶ به بحرانی عظیم میان تهران و ریاض و قطع کامل روابط دو کشور منجر شد.
در پی اعدام شماری از شیعیان، از جمله شیخ باقر نمر، یک روحانی سرشناس شیعی در سعودی، که عربستان آن‌ها را در اواخر ۲۰۱۵ اعدام کرد، شماری از نیروهای اصولگرا در ایران ژانویه ۲۰۱۶ به سفارت سعودی در تهران و کنسولگری عربستان در مشهد حمله کردند.
عربستان که همچنین اعتماد چندانی به برجام برای جلوگیری از دستیابی ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای نداشت، در پی قطع رابطه با تهران، علنا به یکی از فعال‌ترین دولت‌های متخاصم با ایران مبدل شد و تهران را نیز متهم کرد که از عوامل مسلح ضد سعودی حمایت همه جانبه به عمل می‌آورد.
همچنین در حالی که ایران در یک دهه گذشته برای بقای حکومت بشار اسد در سوریه کوشش عملی و نظامی گسترده‌ای انجام داد، عربستان اقدامات و گسترش نفوذ ایران در سوریه، لبنان و دیگر بخش‌های آسیای غربی را «مخرب» و مصداق «تروریسم» توصیف می‌کرد.
ملک سلمان در سخنرانی چهارشنبه‌شب خود برای مجمع عمومی سازمان ملل در اشاره به جنگ یمن که کشورش در صدر ائتلاف نظامی آن قرار دارد، گفت طرح صلح سعودی برای یمن که سال گذشته ارائه شد، می‌تواند زمینه‌ساز تحقق صلح باشد.
به گفته ملک سلمان، انصارالله، سازمان مسلح حوثی‌های یمن، «هر روز به اماکن غیرنظامی در سعودی حمله می‌کند».
عربستان، ایران را به حمایت از حوثی‌های یمن متهم می‌کند. تهران با ادعای حمایت معنوی از حوثی‌ها، اصرار دارد که عربستان در یمن «کشتار» کرده اما با این حال «شکست خورده است».
ایران همچنین عربستان را متهم می‌کند که در راستای ضدیت با ایران شبکه‌های متعدد رسانه‌ای را گسترش داده است.
در پی خروج آمریکا از افغانستان که به سقوط سریع و غیرقابل پیش‌بینی دولت اشرف غنی منجر شد، و به دنبال انتشار گزارش‌هایی در این زمینه که ارتش آمریکا به تازگی تجهیزات مهم پدافندی را از خاک سعودی بیرون برده است، مقامات ایران با تاکید بیشتری به کشورهای منطقه توصیه می‌کنند که به همسایگان خود تکیه کنند نه به بیگانگان و یا قرار گرفتن در کنار اسرائیل.
بنظر می‌رسد که در پی رویدادهای اخیر در آسیای غربی، عربستان و امارات تا حدی سیاست خود را در قبال ایران تغییر داده باشند و همزمان، دولت اصولگرای ایران تا حد زیادی آماده احیای مناسبات با سعودی و سایر همسایگان در خلیج فارس باشد.
