جایزه نوبل در رشته فیزیک روز سهشنبه ۱۰ مهر به سه دانشمند آمریکایی، کانادایی و فرانسوی به خاطر تحقیقات آنها در زمینه لیزر تعلق گرفت، تحقیقاتی که یک «انقلاب» و «تبدیل کردن تخیل به واقعیت» توصیف شده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آرتور اشکین، دانشمند آمریکایی از آزمایشگاه پل در نیوجرزی و ۹۶ ساله سالمندترین فردی است که جایزه نوبل را میبرد. دونا استریکلند از دانشگاه واترلو در کانادا اولین زنی است که طی سه سال گذشته جایزه نوبل را میبرد و سومین زنی است که در تاریخ اعطای این جوایز نوبل رشته فیزیک را برده است.
ژرارد ماکرو از پلی تکنیک فرانسه و دانشگاه میشیگان هم سومین دانشمندی است که به طور مشترک این جایزه به آنها اعطا خواهد شد. نیمی از جایزه یک میلیون دلاری به آقای ماکرو و خانم استریکلند و نیم دیگر آن به آرتور اشکین اعطا میشود.
آکادمی علوم سلطنتی سوئد که برندگان جوایز نوبل را انتخاب میکند در بیانیه خود گفت تحقیقات آرتور اشکین برای اختراع «انبرکهای نوری» که میتواند اجسام بسیار کوچک مثل ویروسها را بدون صدمه زدن به آنها جابجا کند «تحقق یک آرزوی قدیمی و علمی - تخیلی برای جابجا کردن اجسام کوچک با استفاده از فشار اشعه نور است».
دیوید هاویلند از اعضای آکادمی کمیته نوبل گفت: «این انبرکهای نوری برای اندازهگیری تاثیر نیروهای کوچک بر مولکولها و اجسام کوچک بسیار مهم است».
دونا استریکلند و ژرارد ماکرو نیز در ساخت دستگاههایی که میتواند ضربان کوتاه ولی قوی لیزر را بتابانند نقش موثری داشتند که هم در صنایع و هم در رشتههای پزشکی از جمله جراحی چشم با کمک لیزر و ماشینهای برش صنعتی بسیار دقیق موارد استفاده فراوانی دارد.
به گفته آکادمی سلطنتی علوم سوئد، مقاله آنها که در سال ۱۹۸۵ چاپ شد «انقلابی» در این زمینه بود.
ژرارد ماکرو گفت: «با فناوری که ما اختراع کردیم قدرت لیزر یک میلیون و حتی شاید یک میلیارد افزایش یافته است».
خبرگزاری آسوشیتدپرس میافزاید، دونا استریکلند سومین زنی است که در تاریخ این جوایز نوبل رشته فیزیک را میبرد . قبل از او این جایزه در سال ۱۹۶۳ به ماریا جئوپرد مایر و در سال ۱۹۰۳ به ماری کوری اعطا شده است.
خانم استریکلند پس از انتشار این خبر گفت: «شکی نیست که موفقیت فیزیکدانان زن را باید ستود چون بسیاری از آنها مشغول کار و تحقیق هستند. و شاید در آینده نزدیک بتوانند موفقیتهای بیشتری کسب کنند، امیدوارم».
مایکل مولوئی، رییس انجمن فیزیک آمریکا، هر سه برنده جایزه نوبل در رشته فیزیک را ستود و گفت: «در عین حال اعطای این جایزه پس از ۵۵ سال به یک فیزیکدان زن جای خوشحالی فراوانی دارد و بر اهمیت تاریخی جایزه امسال میافزاید».
اروین پترمن، فیزیکدان دانشگاه آمستردام، گفت از انبرکهای نوری که آرتور اشکین اختراع کرده میتوان برای گرفتن و دستکاری پروتئینها، دیانای، و سایر مولکولهای زیستی و مطالعه عناصر و حتی فعال کردن آنها استفاده کرد.
روز دوشنبه جایزه نوبل در رشته پزشکی به خاطر تحقیقات مهم در زمینه مقابله با سرطان با کمک سیستم ایمنی بدن به جیمز الیسون دانشمند آمریکایی و تاسوکو هونجو دانشمند ژاپنی اعطا شد.