الکس ایزار، وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا، در راس هیئتی از تایوان دیدار می‌کند. طی ۴۰ سال گذشته، یعنی از آغاز روابط دیپلماتیک آمریکا با جمهوری خلق چین به‌جای تایوان، سفر آقای ایزار رخدادی بسیار نادر به‌شمار می‌رود.
الکس ایزار (عازار) خود در حساب کاربری‌اش در توئیتر نوشته این سفر از یک سو بیانگر «حمایت رئیس‌جمهوری آمریکا از رهبری بین‌المللی (تایوان) در عرصه درمانی» است و از سوی دیگر تاکیدی بر این موضوع که «جوامع آزاد و دمکراتیک بهترین نمونه برای حفظ و اشاعه سلامت هستند».
سفر یک مقام آمریکایی در این سطح البته با انتقاد و اعتراض جمهوری خلق چین روبه‌رو شده، که تایوان را «استان سرکش» خود می‌داند و به هر تلاشی برای پذیرفتن استقلال آن واکنش نشان می‌دهد.
وزارت خارجه چین در واکنش اولیه به این سفر گفته هر اقدامی برای انکار و یا به چالش کشیدن اصل «چین واحد» که تایوان را بخشی از قلمرو جمهوری خلق می‌داند، شکست خواهد خورد.
البته شماری از ناظران بر این عقیده هستند که واکنش‌های بیشتر پکن به نتایج این سفر و سخنان یا اظهارات احتمالی وزیر دونالد ترامپ بستگی خواهد داشت.
دولت آمریکا تاکید کرده سفر الکس ایزار با هدف «تقویت شراکت میان ایالات متحده و تایوان و افزایش همکاری‌ها بین دو کشور در زمینه نبرد جهانی با همه‌گیری کووید-۱۹» صورت می‌گیرد.
تایوان، هرچند به‌دلیل مخالفت و مقاومت چین عضوی از سازمان بهداشت جهانی نیست و بیشتر به خود متکی‌ست، اما کارنامه بسیار موفقی در زمینه مقابله با همه‌گیری داشته است. تا کنون کم‌تر از ۵۰۰ مورد تائید شده و هفت قربانی در این کشور به‌ثبت رسیده و تقریبا اکثر مراکز آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و عمومی نیز به فعالیت‌های رایج خود مشغول هستند.
سفر ایزار همچنین در بازه‌ای از زمان انجام می‌شود که تنش‌ها بین واشینگتن و پکن افزایش یافته است؛ از جمله در پی انتقادهای شدید ترامپ و دولت او از عملکرد چین در روند همه‌گیری و اتهام‌ها در مورد پنهان‌کاری در ارائه اخبار و وقایع در ووهان، که پکن آن‌ها را رد می‌کند.
آمریکا دست به اقدامات مختلفی علیه مقام‌ها، صنایع و حتی اپ‌های چینی زده‌است؛ در واکنش به تصویب قانون امنیت ملی هنگ‌کنگ و یا وضعیت ایغورها، تحریم‌ها و تنبیهاتی را وضع کرده؛ نشان داده قصد افزایش دادوستدهای نظامی با تایپه را دارد و نیز گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که ممکن است سطح روابط با تایوان را ارتقا دهد.
مایکل مک‌کال، عضو ارشد جمهوری‌خواه در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، ماه پیش در مصاحبه‌ای با وی‌او‌ای گفته بود پذیرش تایوان به‌عنوان یک کشور رسمی و مستقل، شدیدترین تنبیه پکن از سوی ایالات متحده خواهد بود.
در زمانه فعلی و با نزدیک بودن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، کم‌تر تحلیل‌گری با قطعیت از افق سیاسی پیش‌رو سخن می‌گوید. البته طرح و برنامه برای مقابله با چین، به‌ویژه در پهنه فعالیت‌های منطقه‌ای آن، ایغورها یا هنگ‌کنگ به حزب جمهوری‌خواه و یا دولت آقای ترامپ محدود نبوده است.
تایوان، با نام رسمی جمهوری چین، پس از شکست‌های پیاپی ناسیونالیست‌ها (موسوم به «کوئوُمین‌تانگ» یا کومینتانگ) از مائوئیست‌ها، و عزیمت آن‌ها به جزیره تایوان در سال ۱۹۴۹، به‌عنوان یک دولت موقت ایجاد شد. طی دوران موسوم به جنگ سرد بسیاری از کشورهای غربی همچنان جمهوری چین در تایوان را نماینده رسمی کشور چین می‌دانستند و کرسی نمایندگی در سازمان ملل نیز از آن تایوان بود. در این زمان، یعنی پیش از اصلاحات میانه ۱۹۸۰ به بعد، این کشور با مشتی آهنین اداره می‌شد، اما اصلاحات گسترده سیاسی و اجتماعی این کشور را به‌کلی دگرگون کرد.
با بهبود روابط آمریکا و جمهوری خلق چین، در سال ۱۹۷۹/۱۳۵۷ ایالات متحده رسما حکومت جمهوری خلق را پذیرفت و روابط دیپلماتیک با تایوان پایان یافت. از آن زمان تقریبا اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان روابط دیپلماتیک با تایوان را متوقف کردند و نیز جمهوری خلق چین صاحب کرسی نمایندگی نزد سازمان ملل شد. با این حال هنوز بسیاری از کشورها روابط شبه‌دیپلماتیک با تایوان دارند و دفاتر فرهنگی یا اقتصادی آن‌ها همان کارهای سفارت‌خانه را انجام می‌دهد.
طی شـش سال گذشته این نخستین بار است که یک عضو دولت آمریکا به تایوان سفر می‌کند.
در فروردین ۱۳۹۳ باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین، رئیس آژانس حفاظت از محیط زیست، را روانه تایوان کرده بود.
بیل کلینتون، رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا، نیز در خرداد ۱۳۷۹، رادنی اسلیتر، وزیر حمل و نقل دولت خود را به تایوان فرستاد.
همزمان با سفر ایزار، نخست‌وزیر پیشین ژاپن، یوشیرو موری، نیز از تایوان دیدار می‌کند. رسانه‌های ژاپنی به نقل از شماری از مقام‌ها گفته‌اند هرچند آقای موری قرار نیست به‌عنوان نماینده رسمی توکیو عمل کند، اما «به‌شکل موثری نقش یک نماینده را برای نخست‌وزیر شینزو آبه، ایفا خواهد کرد».
آقایان ایزار و موری قرار است با خانم سای اینگ‌ون، رئیس‌جمهوری تایوان، دیدار و گفت‌وگو کنند. بنا بر برنامه‌های اعلام‌شده وزیر بهداشت آمریکا قرار است با وزیر خارجه و وزیر بهداشت تایوان نیز دیدار و در دانشگاه ملی تایوان سخنرانی کند.
