وزیر خارجه ایالات متحده روز سه‌شنبه ۱۰ تیر در نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی تمدید تسلیحاتی ایران، پایان دادن به این تحریم‌ها را «خیانت به رسالت سازمان ملل» دانست.
مایک پومپئو از این نهاد خواست که با تمدید این تحریم‌ها در جهت «برقراری صلح و امنیت بین‌المللی» گام بردارد.
وی هشدار داد اگر شورای امنیت نتواند تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، تهران می‌تواند با خرید جنگنده از روسیه، به روز کردن و توسعه ناوگان زیردریایی خود و تجهیز گروه‌های وابسته به این کشور «شمشیر داموکلس را بر فراز امنیت اقتصادی خاورمیانه نگه دارد».
به گفته او، ایران همچنین قادر خواهد بود تا به یک «تاجر سرکش اسلحه تبدیل شود که با تامین اسلحه به درگیری‌ها در ونزوئلا، سوریه و افغانستان دامن می‌زند».
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در پی توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران به تصویب رسید، تحریم تسلیحاتی ایران روز ۲۷ مهر امسال به پایان می‌رسد، اما آمریکا کارزاری با هدف تمدید این تحریم‌ها به راه انداخته است.
وزیر خارجه ایالات متحده در اظهارات روز سه‌شنبه خود تاکید کرد که حکومت ایران «یک دمکراسی پاسخ‌گو مانند استرالیا و هند نیست و ما هم‌اکنون می‌دانیم که اگر تهران قدرت خرید تسلیحات بیشتر را داشته باشد، چه کار خواهد کرد».
به گفته او، ایران سلاح‌های پیشرفته‌تری در اختیار گروه‌های شبه‌نظامی حماس، حزب‌الله لبنان و شورشیان حوثی در یمن خواهد داد و در دریا نیز با زیردریایی‌های خود «بیش از پیش امنیت کشتی‌رانی بین‌المللی و آزادی رفت‌وآمد در تنگه هرمز، خلیج فارس و دریای عرب را تهدید خواهد کرد».
مقامات آمریکا طی هفته‌های اخیر مذاکرات گسترده‌ای با قدرت‌های اروپایی داشته‌اند تا حمایت آنها را از قطعنامه پیشنهادی خود برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران جلب کنند.
سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان که از طرفین توافق هسته‌ای با ایران هستند می‌گویند که همچنان خود را متعهد به این توافق می‌دانند، اما این کشورها به تازگی با انتشار بیانیه مشترکی اعلام کرده‌اند که تحریم اروپایی صادرات اسلحه و تکنولوژی ساخت موشک به ایران تا سال ۲۰۲۳ ادامه دارد.
به گفته آنها، «برچیده شدن این تحریم‌ها پیامدهای اساسی برای امنیت و ثبات منطقه دارد».
مایک پومپئو در نشست شورای امنیت سازمان ملل از این تصمیم اروپایی‌ها استقبال کرد و گفت: این تنها آمریکا نیست که چنین خواسته‌ای دارد بلکه «کشورهای منطقه از اسرائیل گرفته تا خلیج فارس و کشورهای خاورمیانه همه یکصدا می‌خواهند که تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود».
یک روز قبل از این نشست عربستان سعودی که میزبان برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، بود خواستار تمدید این تحریم‌ها شده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز روز سه‌شنبه در دیدار با آقای هوک با تقدیر از تلاش‌های واشینگتن در شورای امنیت سازمان ملل با هدف تحریم نامحدود تسلیحاتی ایران، خواهان تحریم‌های بیشتر علیه ایران شد.
با این حال چین و روسیه که هر دو هم در شورای امنیت سازمان ملل از حق وتو برخوردارند، از قبل اعلام کرده بودند که از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت نمی‌کنند.
نماینده چین در نشست روز سه‌شنبه شورای امنیت سازمان ملل این موضع کشور خود را تکرار کرد و تاکید داشت که واشینگتن از نظر قانونی نمی‌تواند تحریم‌های سازمان ملل را برگرداند.
ژانگ جون با اشاره به توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران اظهار داشت که ایالات متحده با خروج خود از برجام «دیگر عضوی از آن محسوب نمی‌شود» و هیچ حقی برای توسل به این توافق برای بازگرداندن تحریم‌ها ندارد.
دولت دونالد ترامپ اگرچه دو سال از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد اما این بحث را مطرح کند که چون در قطعنامه سازمان ملل از ایالات متحده به یکی از امضاکنندگان توافق نام برده شده است، می‌تواند با توسل به مکانیسم‌های پیش‌بینی شده در برجام، تحریم‌ها را علیه تهران بازگرداند.
چین، روسیه و ایران این موضع را رد کرده‌اند. در این راستا محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، طی سخنانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل تصریح کرد که رفع محدودیت‌های تسلیحاتی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ «بخش لاینفک» توافق هسته‌ای است.
به گفته او، «هرگونه محدودیت جدید توسط شورای امنیت، بر خلاف تعهدات اساسی است که به ملت ایران داده شده است و در چنین سناریویی، واکنش ایران، قاطع خواهد بود».
پیش از این حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را «توطئه» نامیده و گفته بود که ایران از چهار کشور عضو دائم شورای امنیت «و مخصوصاً دو کشور دوست خود، یعنی روسیه و چین،» توقع دارد به خاطر توافق هسته‌ای در برابر آن بایستند.
نماینده روسیه نیز در نشست شورای امنیت با انتقاد از سیاست‌های واشینگتن علیه تهران آن را «سیاست خفه کردن حداکثری» نامید.
واسیلی نبنزیا گفت که هدف آمریکا از این اقدامات تغییر حکومت ایران یا به وجود آوردن فضایی است که ایران نتواند نفس بکشد.
وی افزود: «این درست مانند آن است که زانوی خود را روی گردن کسی بگذاریم.» نماینده روسیه با این جمله اشاره‌ای تلویحی به کشته شدن جورج فلوید، شهروند سیاه پوست آمریکایی کرد. مرگ جورج فلوید که به دست یک پلیس سفید پوست در ایالت مینه‌سوتا رقم خورد، اعتراضات گسترده‌ای را در نقاط مختلف آمریکا به همراه داشت.
