شلیک اشتباهی، نقص فنی موشک، جنگ الکترونیک «دشمن»... تا کنون این سه سناریو از سوی ارتش جمهوری اسلامی، بهعنوان دلایل احتمالی انفجار شناور کنارک مطرح شده است. اما آیا سناریوی دیگری میتواند در میان باشد؟
نزدیک به یک هفته بعد از آنچه «شلیک موشک از ناو جماران ارتش به شناور خودی» نامیده شد، هنوز مقامات توضیح روشنی درباره علت این حادثه مرگبار با ابعاد ۱۹ کشته و ۱۵ مجروح ندادهاند. رهبر جمهوری اسلامی و رئیس جمهوری اسلامی هر دو در اظهارات خود، خواهان رسیدگی به موضوع شدهاند؛ گفتههایی که به گواه تجربیات بسیار ازجمله سرنگونی هواپیمای خطوط اوکراین، بر زبان آوردنش متضمن روشن شدن ماجرا نیست.
در این میان، عدم شفافیت در پاسخگویی بار دیگر راه را برای گمانهزنیها درباره اینکه شاید سناریوهایی کاملا متفاوت از نسخه حکومتی در میان باشد، باز گذاشته است.
آیا احتمال دارد اساسا بر خلاف آنچه گفته شده، «تمرین نظامی» در میان نبوده باشد؟
برخی کارشناسان روی این نکته انگشت میگذارند که پیش از حادثه، پروتکلهای رزمایش و تمرین نظامی طی نشده، نامی از هیچ شناور دیگری غیر از جماران و کنارک در جریان این حادثه به گوش نرسیده و پیشاپیش آن هم خبری از قصد ارتش برای برگزاری رزمایش منتشر نشده بود. این با سیاست همیشگی جمهوری اسلامی مبنی بر سرمایهگذاری تبلیغاتی گسترده قبل از انجام مانور همخوانی ندارد.
آیا ممکن است ماجرا مربوط به یک عملیات مخفیانه مینریزی باشد؟
موشک کروز بهشکلی طراحی شده است که در نزدیکی هدف بهموازات سطح آب پرواز میکند تا شناور را از دیواره مورد اصابت قرار دهد. در عکسهای منتشر شده از شناور کُنارک - که مینریزی یکی موارد کاربری آن است - حفره بر عرشه ایجاد شده است و نه دیواره. این یکی از استدلالها درباره احتمال انفجار مین در خلال یک عملیات مخفی است.
آیا احتمال دارد این حادثه در جریان آزمایش مخفیانه یک موشک جدید یا تجهیزات رهگیری الکترونیک رخ داده باشد؟
یک نظر کارشناسی این است که میزان صدمه وارد شده به شناور کنارک با قدرت تخریبی موشک «نور» مورد نظر همخوانی ندارد. این موشک با میزان مواد منفجرهای که حمل میکند قاعدتا میبایست شناور را کاملا منهدم کند. این ازجمله استدلالها در راستای این سناریوی احتمالی است که شاید نیروی دریایی سرگرم آزمایش موشکی یا تجهیزات رهگیری جدید بوده که دچار اختلال شده است. سبک بودن موشک بهلحاظ مواد انفجاری، میتواند با این استدلال همخوانی داشته باشد.
در این برنامه حسین آرین افسر سابق نیروی دریایی ارتش و کارشناس مسائل نظامی و راهبردی دلایل خود را درباره پررنگ بودن احتمال آزمایش موشکی میگوید و حامد محمدی افسر سابق هوانیروز و کارشناس نظامی استدلال خود را در دفاع از سناریوی عملیات مینریزی طرح میکند.
طبیعتا هیچ کدام از این سناریوها از سوی رادیو فردا قابل راستیآزمایی نیست و احتمالاتی است که با توجه به شبهات موجود و در فقدان پاسخگویی مسئولین مطرح میشود.