رئیس‌جمهوری آمریکا غروب سه‌شنبه ۱۰ اسفند در سخنرانی سالانه در صحن مجالس قانونگذاری وعده داد که در برابر تجاوز نظامی روسیه به اوکراین مقاومت خواهد کرد.
جو بایدن در این سخنرانی همچنین وعده داد که تورم رو به افزایش در آمریکا را تحت کنترل درخواهد آورد و با همه‌گیری ویروس کرونا که در حال کاهش ولی هنوز خطرناک است نیز مقابله خواهد کرد.
آقای بایدن در آغاز سخنرانی خود از اعضای کنگره خواست از جای خود برخیزند و به ملت اوکراین ادای احترام کنند. پس از این درخواست، تمامی حاضران در صحن کنگره به پا خاستند و اوکراین را تشویق کردند.
برخلاف اختلافات عمیق میان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه طی یک سالی که از آغاز ریاست‌جمهوری آقای بایدن می‌گذرد، فضای کنگره در طول سخنرانی رئیس‌جمهوری «نماد برجسته‌ای از اتحاد» بود.
سخنرانی ۶۲ دقیقه‌ای آقای بایدن که نیمی از آن به جنگ اوکراین و مسائل حاد بین‌المللی و نیم دیگر آن به نگرانی‌های مردم آمریکا اختصاص داشت، به‌خوبی بیانگر وظیفه خطیر او برای ایجاد تعادل بین این موضوعات بغرنج بود.
او از یک سو باید ائتلاف قدرت‌های غربی علیه تجاوز نظامی روسیه به اوکراین را هدایت و استمرار آن را تضمین کند و از سوی دیگر باید به چالش‌های مهم داخلی مثل تورم رو به افزایش، پیامدهای بحران کرونا و کاهش میزان محبوبیت خود در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای مجالس قانونگذاری بپردازد.
تأکید بر مقابله با تهاجم روسیه به اوکراین
آقای بایدن در سخنرانی سه‌شنبه شب بر شجاعت ارتش و مردم اوکراین و همچنين احیای همکاری و اتحاد بین قدرت‌های غربی در ارسال تسلیحات برای اوکراین و اعمال تحریم‌های شدید علیه روسیه تأکید کرد.
او به هزینه این اقدامات برای اقتصاد آمریکا اذعان کرد، ولی هشدار داد که بدون واکنش‌های قاطع به روسیه، تجاوزگری ولادیمیر پوتین به اوکراین محدود نخواهد شد.
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «در طول تاریخ آموخته‌ایم که اگر دیکتاتورها برای تجاوز خود هزینه‌ای نپردازند، بحران‌های بیشتری ایجاد خواهند کرد. آن‌ها به اقدامات زیان‌بار ادامه خواهند داد و هزینه و خطرات آن برای آمریکا و جهان افزایش خواهد یافت».
همزمان با سخنرانی آقای بایدن، نیروهای روسیه حملات خود را در خاک اوکراین تشدید کردند. در تخریب برج تلویزیون شهر کی‌یف حداقل پنج غیرنظامی کشته شدند و بابی یار، بنای یادبود قربانیان هولوکاست، نیز بر اثر بمباران نیروهای روسیه آسیب دید.
آقای بایدن در بخش دیگری از سخنانش اعلام کرد که آمریکا نیز همچون اتحادیه اروپا و کانادا پرواز هواپیماهای روسی در حریم هوایی خود را ممنوع می‌کند.
او اعلام کرد که وزارت دادگستری آمریکا با تشکیل یک کارگروه ویژه الیگارش‌های روس را که به‌گفته او میلیاردها دلار از قبل اقدامات یک رژیم خشونت‌طلب به جیب زده‌اند، تحت پیگرد قرار خواهد داد.
مشکل تورم و کرونا در ایالات متحده
رئیس‌جمهوری آمریکا در بخش بعدی سخنرانی خود به مسائل داخلی مهم پرداخت. حتی قبل از حمله نظامی روسیه به اوکراین که باعث افزایش چشمگیر بهای انرژی شد، تورم و افزایش قیمت کالاهای اساسی یکی از نگرانی‌های اصلی مردم آمریکا بود.
تاثیر پیامدهای بحران کرونا هنوز هم بر وضعیت اقتصادی خانواده‌ها و اقتصاد آمریکا احساس می‌شود.
آقای بایدن گفت محورهای اصلی سیاست دولت او برای مقابله با تورم، افزایش ظرفیت تولید کارخانه‌ها و تسریع چرخه انتقال کالا و کاستن از فشار نگهداری از کودکان و سالمندان بر افراد شاغل است.
او افزود: «بسیاری از خانواده‌ها برای پرداخت هزینه‌های جاری با مشکل روبه‌رو هستند و تورم از قدرت خرید و سطح زندگی مردم کاسته است. این مشکلات را به‌خوبی درک می‌کنم و به همین دلیل اولویت اصلی من کنترل قیمت‌هاست».
آقای بایدن بدون ماسک وارد صحن کنگره شد که آن را می‌توان نشانه کاهش چشمگیر در میزان ابتلا به کرونا تلقی کرد. همزمان با کاهش موارد ابتلا در دو ماه اخیر، نهادهای دولت فدرال مردم را تشویق می‌کنند که فعالیت‌های عادی خود را مثل دوران قبل از همه‌گیری ویروس از سر بگیرند.
ولی تمامی آثار تنش و تلاطم در جامعه آمریکا برطرف نشده است. سخنرانی آقای بایدن تحت اقدامات امنیتی شدید برای حفاظت از ساختمان کنگره برگزار شد که نشان می‌دهد خاطره حمله گروهی از هواداران خشونت‌طلب دونالد ترامپ در ژانویه سال گذشته به ساختمان کنگره هنوز زنده است.
در ماه‌های اخیر، همزمان با کاهش دامنه همه‌گیری ویروس کرونا، کاخ سفید سعی کرد اولویت‌های سیاست داخلی دولت جو بایدن از جمله بهبود وضع اقتصاد کشور و مقابله با تورم را برجسته کند، ولی حمله نظامی روسیه به اوکراین و دستور پوتین برای آماده‌باش نیروی هسته‌ای روسیه مسائل خارجی را عمده کرده است.
براساس مقررات دولت آمریکا، در دوران غیبت رئیس‌جمهوری از کاخ سفید یکی از اعضای دولت و در این مورد مشخص جینا ریموندو، وزیر بازرگانی آمریکا، در طول سخنرانی آقای بایدن در اتاق عملیات که محل کنترل سلاح‌های هسته‌ای در کاخ سفید است، باقی ماند.
سخنرانی سالانه رؤسای‌جمهوری آمریکا در صحن کنگره معمولاً یک رویداد داخلی است، ولی امسال با توجه به بحران اوکراین از نظر بین‌المللی نیز اهمیت ویژه‌ای داشت.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان و خبرگزاری رویترز از آقای بایدن خواست در سخنرانی خود در مورد حمله نظامی روسیه به کشورش پیام «سازنده و قاطعی» بدهد. در نمایشی از همبستگی با اوکراین، سفیر این کشور در واشنیگتن هنگام سخنرانی آقای بایدن در کنار بانوی اول آمریکا نشسته بود.
در تنها مورد از مخالفت با سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا، لاورن بوئبرت، نماینده جمهوریخواه ایالت کلرادو، یک لحظه سخنان آقای بایدن را قطع کرد و گفت: «تو مسئول مرگ ۱۳ نظامی آمریکایی هستی که هنگام خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان کشته شدند».
در این لحظات آقای بایدن در مورد مرگ یکی از پسرانش صحبت می‌کرد که از کهنه‌سربازان آمریکایی بود و بر اثر سرطان مغز به دلیل خدمت در نزدیکی یک مرکز سوزاندن زباله‌های نظامی درگذشت. مراکز سوزاندن زباله‌های نظامی به‌طور گسترده در افغانستان و عراق مورد استفاده قرار می‌گرفت. جو بایدن در حال تنظیم مقررات جدیدی برای کمک به کهنه‌سربازانی است که از این نوع جراحات رنج می‌برند.
رئیس‌جمهوری آمریکا سرمایه‌گذاری ۱.۲ تریلیون دلاری در زیرساخت‌های کشور، از ارائه اینترنت با پهنای بیشتر برای عموم گرفته تا بهبود جاده‌ها و ساختن پل‌ها و بزرگراه‌های جدید، را به‌عنوان نمادی از توافق بین دو جناح سیاسی و ایجاد تحول در زندگی مردم آمریکا مورد تأکید قرار داد.
با وجود آن که بحران اوکراین تا حدی تنش بین دو حزب سیاسی آمریکا را کاهش داده است،شکاف سیاسی و فرهنگی که روی میزان موفقیت دولت جو بایدن در اجرای طرح‌های خود سایه انداخته، کماکان پابرجاست.
میزان حمایت افکار عمومی آمریکا از آقای بایدن در تابستان گذشته ۶۰ درصد بود، ولی نتایج نظرسنجی جدیدی که توسط آسوشیتدپرس و مؤسسه نظرسنجی «نورک» انجام شده نشان می‌دهد که حمایت مردم از حکومت او به حدود ۴۴ درصد کاهش یافته است.
آقای بایدن در بخش دیگری از سخنانش بر پیشرفت در مقابله با ویروس کرونا تأکید کرد و گفت بخش اعظم جمعیت کشور واکسینه شده و به دلیل موفقیت واکسیناسیون میلیون‌ها نفر به مشاغل خود بازگشته‌اند.
او درعین حال اذعان کرد که این اقدامات هنوز کامل نشده است، که به نوعی پذیرش عدم رضایت مردم تلقی می‌شود.
آقای بایدن گفت: «در این سخنرانی قصد دارم بر قدرت آمریکا و مردم آمریکا تأکید کنم. ما در مقایسه با یک سال قبل نیرومندتر هستیم و یک سال دیگر نیرومندتر از امروز خواهیم بود».
کیم رینولدز، فرماندار ایالت آیووا که از سوی جمهوریخواهان به رئیس‌جمهوری پاسخ می‌داد، گفت سخنرانی آقای بایدن یادآور دوران گذشته است و افزایش تورم، افزایش جرایم و گستاخی روسیه بیشتر شبیه دهه هشتاد میلادی است.
او افزود: «آقای رئیس‌جمهور حتی قبل از ادای سوگند وفاداری ادعا می‌کرد که هدفش احيای احترام به آمریکا در سطح جهانی و اتحاد داخلی است، ولی او در هر دو زمینه ناکام بوده است».
آقای بایدن در بخش دیگری از سخنرانی خود مردم آمریکا را تشویق کرد که به «عادات معمولی گذشته» و قبل از همه‌گیری ویروس کرونا بازگردند.
او گفت: «وقت آن فرارسیده که مردم به سر کارهای خود بازگردند و مثل گذشته از مراکز شهرها دیدن کنند.» او یادآوری کرد که دولت تست رایگان کرونا را در اختیار مردم قرار می‌دهد و براساس طرح موسوم به «آزمایش با هدف درمان»، قرص‌های ضد ویروس کرونا را به طور رایگان به بیماران خواهد داد.
آقای بایدن که در سخنرانی سال قبل روی طرح‌های بزرگ برای بودجه خدمات اجتماعی و نوسازی زیرساخت‌های کشور تإکید کرده بود، در سخنرانی امسال همان طرح‌ها را به زبانی متفاوت و با هدف جلب حمایت حزب جمهوریخواه در کنگره مطرح کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا سرمایه‌گذاری ۱.۲ تریلیون دلاری در زیرساخت‌های کشور، از ارائه اینترنت با پهنای بیشتر برای عموم گرفته تا بهبود جاده‌ها و ساختن پل‌ها و بزرگراه‌های جدید، را به‌عنوان نمادی از توافق بین دو جناح سیاسی و ایجاد تحول در زندگی مردم آمریکا مورد تأکید قرار داد.
او در راستای جلب‌نظر رأی‌دهندگان، خدمات جدید دولت برای کمک به نگهداری از فرزندان و معافیت‌های مالیاتی با هدف کاهش هزینه خانواده‌ها را توضیح داد و تأکید کرد که برنامه‌های دولت او در زمینه مقابله با تغییرات اقلیمی هزینه‌های زندگی خانواده‌های کم‌درآمد و متوسط را کاهش می‌دهد و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد خواهد کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا بر برنامه‌های دولت برای کاهش هزینه بهداشت عمومی از جمله ادامه مذاکره با شرکت‌های بزرگ داروسازی با هدف کاهش قیمت داروها و اختصاص یارانه بیشتر به بیمه بهداشتی حدود ۱۵ میلیون نفر که تحت پوشش خدمات پزشکی عمومی هستند، تأکید کرد.
آقای بایدن در بخش دیگری از سخنرانی خود بر ضرورت بهبود نحوه برخورداری تمامی جمعیت آمریکا از حق رأی تاکید کرد.
همزمان با افزایش جرایم مسلحانه طی سال گذشته، او بر ضرورت کنترل نحوه فروش سلاح‌های تهاجمی و برخورداری واحدها و مأموران پلیس از آموزش و تجهیزات ضروری برای حفاظت بهتر از مردم نیز تأکید کرد.
