جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز جمعه ۱۴ مهر در بیانیه‌ای اعلام کرد سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان قصد ندارند تحریم‌ها علیه ایران را که قرار بود ۱۸ اکتبر منقضی شوند، لغو کنند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که دیگر کشورهای حاضر در توافق هسته‌ای موسوم به برجام نتوانسته‌اند اختلافات خود را در خصوص موضع‌گیری این سه کشور اروپایی حل و فصل کنند.
آقای بورل در این بیانیه تصریح کرد، در ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) نامه‌ای از وزاری خارجه سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان دریافت کردم که مسئله‌ای را در مورد اجرای تعهدات ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به من اطلاع دادند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اضافه کرد: «وزاری خارجه این سه کشور می‌گویند که ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون به تعهدات خود در چارچوب این توافق پایبند نبوده و معتقدند که این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام (DRM) حل نشده است. آنها قصد خود را برای برنداشتن گام‌های مربوط به لغو تحریم‌های بیشتر در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کردند.»
اشاره جوزب بورل به یکی از بندهای غروب برجام است که بر اساس آن در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ مطابق با ۲۶ مهرماه تحریم‌های وضع شده از سوی اتحادیه اروپا در قبال ایران که شامل تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی ایران می‌شد، لغو می‌شود.
براساس بندهای ۲۰ و ۲۵ پیوست شماره ۵ برنامهٔ اجرا در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا پذیرفته بود که در سال هشتم اجرای برجام مصادف با ۲۶ مهرماه سال ۱۴۰۲، تحریم‌های ایران را لغو کند؛ اتفاقی که با این بیانیه رخ نخواهد داد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اضافه کرد: «متعاقباً، به عنوان هماهنگ کننده (کمیسیون مشترک برجام)، با همه شرکت کنندگان در برجام درباره مسیر پیش‌رو مشورت کردم. پس از این رایزنی‌ها، دریافتم تاکنون به دلیل اختلاف نظرات، این موضوع کماکان حل نشده باقی مانده است. در عین حال، شرکت کنندگان بر عزم خود برای یافتن راه حل دیپلماتیک در چارچوب برجام تاکید کردند.»
جوزپ بورل در پایان تاکید کرد٬ «من همچنان خود را کامل متعهد می دانم که به تمامی تلاش‌ها ممکن در رابطه با ازسرگیری اجرای کامل برجام ادامه دهم. این مسئله‌ای بود که طی رایزنی‌ها نیز درخصوص آن گفت‌وگو شد.»
ایران یک سال پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، برای لغو یکجانبه برجام و تحریم تهران، با افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود گام به گام از تعهداتش در چارچوب برجام عدول کرد.
بر همین اساس، کشورهای اروپایی حاضر در برجام می‌گویند که جمهوری اسلامی در طول سال‌های اخیر به تعهدات خود در برجام به شکل‌های گوناگونی پایبند نبوده است. ضمن این‌که استفاده از پهپادهای ایرانی توسط روسیه و ارسال تسلیحات نظامی به مسکو در جنگ اوکراین هم ازجمله دیگر مواردی است که نگرانی کشورهای اروپایی را درپی داشته است.
مذاکرات احیای برجام برای بازگرداندن ایران و آمریکا به تعهدات خود در چارچوب این توافق سال گذشته بدون نتیجه متوقف شد. آمریکا٬ پس از شکست مذاکرات٬ غیر مستقیم، ایران را به درخواست‌های فرابرجامی متهم کرده بود.
در همین زمینه، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا چهارم مهر اعلام کرد، اگر ایران می‌خواهد فضا را برای دیپلماسی با آمریکا باز کند، باید گام‌هایی در جهت کاهش تنش بر سر برنامه هسته‌ای خود بردارد و نخستین قدم در این راه نیز همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»
