بیش از ۴۰ کشور عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای نسبت به تصویب لایحه «عفاف و حجاب» در ایران و همچنین استفاده از هوش مصنوعی و فناوری دیجیتال تشخیص چهره در بازداشت زنان ایرانی از سوی جمهوری اسلامی ابراز «نگرانی جدی» کردند.
در این بیانیه مشترک که روز چهارشنبه ۱۲ مهر و به ابتکار نماینده کانادا در شورای حقوق بشر منتشر شد، برخی مفاد اعلامیه حقوق بشر و برنامه عمل وین که سی سال پیش به تصویب رسید، بار دیگر به جمهوری اسلامی یادآوری شده است.
کشورهای امضاکننده این بیانیه از جمله آمریکا نوشته‌اند این اعلامیه یادآوری می‌کند که «حقوق زنان و دختران بخشی جدایی‌ناپذیر و غیرقابل انکار از حقوق بشر جهانی است» و این اعلامیه «خواستار از بین رفتن همه اشکال تبعیض علیه زنان، چه پنهان و چه آشکار است».
در بیانیه ده‌ها عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره لایحه موسوم به «عفاف و حجاب» آمده که این لایحه «به میزان قابل توجهی مجازات زنان و دخترانی را که از قانون ظالمانه پوشش اجباری پیروی نمی‌کنند، تشدید می‌کند».
این بیانیه مشترک می‌افزاید که لایحه عفاف و حجاب «همچنین با اعمال ممنوعیت سفر، محرومیت از تحصیل، دسترسی به امکانات بهداشتی و سایر خدمات عمومی و با اجباری کردن آن برای فعالان خصوصی، از جمله صاحبان مشاغل، به دنبال وادار کردن زنان مخالف حجاب اجباری به یک محاصره اجتماعی و اقتصادی بی‌سابقه است».
کشورهای امضاکننده بیانیه تأکید کردند: «ما همچنین از گزارش‌های مربوط به استفاده از هوش مصنوعی و فناوری تشخیص چهره دیجیتال برای نظارت، دستگیری و مجازات زنان به شدت نگران هستیم.»
آنها افزودند: «این تحولات اخیر تنها وضعیت وخیم زنان و دختران [ایران] را که با تبعیض گسترده و سیستماتیک، در قانون و عمل، در بسیاری از جنبه‌های زندگی عمومی و خصوصی مواجه هستند، تشدید می‌کند.»
کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل نوشتند که نباید با زنان و دختران ایران به عنوان «شهروندان درجه دوم» رفتار شود و آنان باید از «حقوق کامل انسانی خود به دور از تبعیض، نظارت و ترس از مجازات بهره‌مند شوند».
این کشورها با اشاره به سالگرد آغاز اعتراضات «زن، زندگی آزادی» از مقامات جمهوری اسلامی خواستند به خواسته‌های مشروع معترضان توجه کنند و به تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی، از جمله در مورد حقوق و برابری جنسیتی زنان، پایبند باشند.
نماینده آمریکا در شورای حقوق بشر نیز در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «اعمال مجازات شدید و محاصره اقتصادی برای زنان غیرقابل قبول است. همه زنان و دختران شایسته احترام، آزادی و برابری هستند. ما از ایران می‌خواهیم که به مطالبات مشروع معترضان توجه کند و به تعهدات حقوقی بین‌المللی خود پایبند باشد.»
تصویب «لایحه عفاف و حجاب» در مجلس شورای اسلامی برای اجرای آزمایشی قانون حجاب اجباری به مدت سه سال٬ واکنش‌های گسترده‌ای را در داخل و خارج از ایران درپی داشته است.
پیشتر ابرام پیلی، معاون نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران روز ۳۱ شهریور از لایحه «حجاب و عفاف» که به تازگی در مجلس تصویب شده٬ انتقاد کرده بود.
در همان روز، سازمان ملل با انتشار بیانیه‌ای از جمهوری اسلامی ایران خواست تا قانون «تحقیرآمیز و سرکوبگر» عفاف و حجاب را لغو کند.
عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای تصویب «لایحه عفاف و حجاب» را «تجاوزی نفرت‌انگیز» به حقوق زنان و دختران در ایران دانسته است.
به گفته غلامرضا نوری قزلجه، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسلامی، در متن نهایی «لایحه حجاب و عفاف» بندهایی هم برای «برخورد و مجازات کودکان و نوجوانان» وجود دارد.
