دادگاهی در سوئیس این روزها حکم داده که آثار، نامه‌ها، مقالات و دست‌نوشته‌های فرانتس کافکا به کتابخانه ملی کشور اسرائیل سپرده شود.
این حکم، تازه‌ترین دخالت یک دادگاه در پرونده‌های طولانی مشاجرات حقوقی بر سر مالکیت و سرنوشت دست‌نوشته‌های این رمان‌نویس پرآوازه اروپایی، ۹۵ سال پس از مرگ او است.
به گزارش آسوشیتدپرس، آثار و دست‌نوشته‌های دیگر کافکا که بخش بزرگی از آن از دهه‌ها پیش در یک بانک در زوریخ نگاهداری می‌شود، بر اساس حکم دادگاه سوئیس در روز ۲۷ فروردین، باید به اسرائیل تحویل گردد.
پیشتر دادگاه‌های اسرائیل و از جمله دیوان عالی این کشور احکامی در خصوص مالکیت و محل نگاهداری این آثار پرارزش صادر کرده بودند اما این احکام بر این نزاع دیرینه نقطه پایانی نگذاشته بود.
طرفین این مشاجره دیرینه، از یک‌سو کشور اسرائیل و از سوی دیگر، خانواده بانویی فوت‌شده به نام استر هوف است؛ خانم هوف به دلیل موقعیتی که از آن برخوردار بود، به آثار و دست‌نوشته‌های فرانتس کافکا در اسرائیل و سوئیس دسترسی داشت.
خانم هوف منشی مکس برود، یکی از نزدیک‌ترین دوستان فرانتس کافکا بود؛ آنها نیز مانند کافکا یهودی بودند.
کافکا که از بیماری‌های زیاد جسمی، روحی و روانی رنج می‌برد و به‌شدت ضعیف شده بود، اندکی پیش از مرگش در سال ۱۹۲۴، همه آثار خود را به مکس برود سپرد تا آنها را، به خواسته کافکا، نابود کند.
اما مکس برود آخرین آرزوی دوستش را نادیده گرفت و شماری از آثار او، از جمله «محاکمه»، «قصر» و «آمریکا» را در اواخر دهه ۱۹۲۰ و دهه ۱۹۳۰ منتشر کرد و جهان به اهمیت این کتاب‌ها پی برد.
زمانی که مکس برود و السا، همسرش، از بیم گسترش قلمرو حکومت نازی‌ها پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ از اروپا رفته و به تل‌آویو رسیدند، اسناد و نوشته‌های کافکا را که در اختیار داشتند، با خود به آنجا بردند.
اما مکس و السا فرزندی از خود به جای نگذاشتند و اموال آنها به منشی مکس، خانم استر هوف، سپرده شد با این وصیت خانواده برود که خانم هوف ترتیبی دهد که حتی نه اگر در طول زندگی‌اش، بلکه بلافاصله پس از مرگ، این آثار را به یک نهاد همگانی در اسرائیل هدیه دهد.
مکس برود نام کتابخانه ملی اسرائیل را در صدر فهرستی از مؤسسه‌های ملی این کشور که خانم هوف یا وراث او باید آثار کافکا را به آن تحویل دهند، ذکر کرده بود.
مکس برود زمانی به تل‌آویو رسید که هنوز اسرائیل وجود نداشت و در سال ۱۹۶۸ که درگذشت، ۲۰ سال از تأسیس این کشور می‌گذشت و کتابخانه ملی اسرائیل برپا شده بود.
در سال ۱۹۵۶ مصر و اسرائیل درگیر جنگی شدند که مکس برود را احتمالاً نسبت به بقای کشور تازه تأسیس اسرائیل نگران کرد و او آثار را با آگاهی خانم استر هوف به بانکی در زوریخ سپرد.
اما خانم هوف هرگز به وصیت رئیس خود عمل نکرد و با درک اهمیت مالی این آثار، از اعطای آن به مؤسسات اسرائیلی خودداری کرد و در سال ۱۹۸۸ نیز دست‌نوشته کتاب مشهور «محاکمه» را به بهای ۲ میلیون دلار فروخت.
استر هوف در سال ۲۰۰۷ درگذشت و مابقی آثاری که او به آن دسترسی داشت، در اختیار دو دخترش، روث و اوا قرار گرفت.
هنگامی که روث و اوا در سال ۲۰۰۸ درصدد فروش برخی از آثار برآمدند تا شاید پولی سرشار را نصیب خود کنند، کتابخانه ملی اسرائیل از طریق تیمی از وکلا و با توسل به دادگاه، مانع از این کار شد؛ مسئولان کتابخانه ملی تأکید کردند که این آثار باید رونمایی شود و محققان نیز دربارهٔ آن پژوهش‌های وسیع‌تر انجام دهند.
در پی یک نزاع طولانی ۸ ساله و در حالی که پرونده به ارشدترین دیوان اسرائیل کشیده شده بود، قضات این نهاد در سال ۲۰۱۶ به سود کتابخانه ملی اسرائیل حکم صادر کردند.
با وجود حکم دیوان عالی اسرائیل، وراث استر هوف هنوز از تحویل آثار به اسرائیل خودداری می‌کردند.
مِئیر هِللر، یکی از اعضای تیم وکلای کتابخانه ملی اسرائیل، در پی صدور حکم هفته گذشته دادگاه سوئیس، به روزنامه هاآرتص گفت، حال دیگر باید صندوق امانت بانک یوبی‌اس در زوریخ گشوده و محتویات آن تا یک ماه آینده به اسرائیل منتقل شود تا در اختیار کتابخانه ملی این کشور قرار گیرد.
فرانتس کافکا آثار خود را اکثراً به آلمانی نگاشته که نخستین زبانی بود که آموخت. او یک وکیل و نیز روزنامه‌نگار بود که در زمان حیاتش، به عنوان یک رمان‌نویس چندان شناخته شده نبود.
کافکا زاده‌شده در خانواده‌ای یهودی در پراگ در سال ۱۸۸۳، بخش بزرگی از زندگی کوتاه ۴۱ ساله خود را در این شهر گذراند تا آن‌که شش سال پس از پایان جنگ جهانی اول درگذشت.
خانه کافکا در پراگ، یک موزه‌مانند است که یکی از قطب‌های گردشگری در این شهر زیبای اروپایی محسوب می‌شود.
