زنده ادامه جست‌وجو در گور دسته‌جمعی اطراف دمشق؛ نتانیاهو از منطقه حائل بازدید کرد

افراد حاضر در میدان اصلی شهر درعا در سوریه، پس از تصرف آن به‌دست گروه‌های مسلح، هم‌زمان با سرنگون کردن مجسمه حافظ اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه، برای ابراز شادمانی اقدام به شلیک هوایی کردند.

درعا پس از حلب، حماه و دیرالزور، چهارمین شهر مهمی است که نیروهای بشار اسد در روزهای اخیر آن را به شورشیان واگذار کرد‌ه‌اند.

مخالفان بشار اسد پیش از آن مجسمه‌های برادر و پدر بشار اسد در حلب را نیز پایین کشیده بودند.

خبرگزاری فرانسه در آستانهٔ دیدار وزیر امور ترکیه با همتایان روسی و ایرانی خود که قرار است امروز در دوحه انجام شود، نظر مدیر بخش ترکیه در مؤسسه خاورمیانه در واشینگتن، را دربارهٔ رویدادهای جاری در سوریه جویا شده است.

گونول تول گفته است «امتناع اسد از دیدار با اردوغان حتی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را هم خشمگین کرده است».

مدیر بخش ترکیه در این اندیشکده همچنین افزوده است که «بشار اسد موفق شده همه را، از جمله ایرانی‌ها، روس‌ها و ترک‌ها را، خشمگین کند زیرا در تلاش برای رسیدن به توافق با ترکیه و دیگران تعلل می‌کند».

به‌گفتهٔ آقای تول، جمهوری اسلامی ایران از عدم حمایت اسد پس از مرگ حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، که در جریان جنگ داخلی به کمک اسد آمده بود، هم ناراضی است. دیروز اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اعلام کرد که این هفته از بشار اسد خواسته بود «با مردم خود آشتی کند» و ابراز امیدواری کرد «پیشروی شورشیان بدون حادثه تا هدف دمشق ادامه یابد».

ترکیه حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با سوریه دارد و میزبان نزدیک به سه میلیون پناهندهٔ سوری است.

بشار اسد تلاش‌های اخیر اردوغان برای دیدار را رد کرده و تأکید کرده است که پیش از آن، نیروهای ترکیه باید شمال غرب سوریه را ترک کنند؛ جایی که برای مبارزه با نیروهای کرد مستقر شده‌اند.

برخی کارشناسان می‌گویند در نتیجهٔ نشست سه‌جانبهٔ امروز دوحه که با حضور سرگئی لاوروف از روسیه، هاکان فیدان از ترکیه و عباس عراقچی از ایران برگزار می‌شود، ممکن است به پایان قدرت بشار اسد هم اشاره شود.

بیشتر در این باره:

نقش ترکیه در بحران جدید سوریه؛ قمارِ حساب‌شده یا ریسک پرخطر؟

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، برای شرکت در گفت‌وگوهای موسوم به «فروم دوحه» بامداد شنبه وارد پایتخت قطر شد.

به گزارش ایسنا، امروز در حاشیه این گفت‌وگوها نشست وزیران خارجه ایران، روسیه و ترکیه، موسوم به کشورهای «روند آستانه»، نیز برگزار می‌شود.

این سه کشور که در سال‌های اخیر بازیگران اصلی در سوریه بوده‌اند در سال ۲۰۱۷ و در شهر آستانه قزاقستان به توافقی برای تضمین آتش‌بس در مناطقی از سوریه دست یافتند.

عباس عراقچی چند روز پیش در مصاحبه با العربی الجدید نسبت به «فروپاشی روند آستانه» ابراز نگرانی کرد و گفت: تهران همواره به دنبال رایزنی و گفت‌وگو با ترکیه درباره اختلاف‌نظرها است.

از برنامه سفر سرگئی لاوروف و هاکان فیدان، وزرای خارجه روسیه و ترکیه، به دوحه هنوز گزارشی منتشر نشده است.

نیویورک تایمز به نقل از منابع خود گزارش داد که ایران از صبح جمعه شروع به خارج کردن فرماندهان و نیروهای نظامی و دیپلماتیک خود از سوریه کرده است.

این روزنامه به نقل از سه مقام ایرانی و چند مقام منطقه گزارش داد که فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، اعضای سپاه، برخی کارکنان نمایندگی‌های دیپلماتیک ایران و خانواده‌های آنها، و نیز شماری از غیرنظامیان ایرانی در حال تخلیه از سوریه هستند.

بنابر این گزارش، دستور تخلیه اعضای سفارت ایران در دمشق و نیروهای موجود در پایگاه های سپاه پاسداران نیز صادر شده و دست‌کم شماری از کارکنان سفارت تاکنون از سوریه خارج شده‌اند.

نیویورک تایمز به نقل از منابع خود نوشته است که انتقال شماری از این افراد از طریق پروازهای به مقصد تهران انجام می‌شود و بقیه از مسیرهای زمینی به سمت لبنان، عراق و بندر لاذقیه سوریه فرستاده می‌شوند.

مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز واکنشی به این گزارش نشان نداده‌اند.

ایران در طول جنگ داخلی ۱۳ ساله در سوریه متحد اصلی بشار اسد بوده و همچنین به گفته اسرائیل، از سوریه به عنوان مسیر کلیدی انتقال سلاح به حزب‌الله لبنان استفاده کرده است.

روسیه، دیگر متحد اصلی بشار اسد، نیز روز جمعه از شهروندان خود در سوریه خواست تا این کشور را ترک کنند.

روزنامه نیویورک تایمز همچنین گزارش داده که تعدادی از اعضای «تیپ فاطمیون»، شبه‌نظامیان افغان وابسته به ایران، نیز روز جمعه به دمشق و لاذقیه منتقل شدند.

وزارت خارجه ایالات متحده با اشاره به «اوضاع امنیتی نا آرام و غیر قابل پیش‌بینی در سوریه» از شهروندان آمریکایی خواست که این کشور را ترک کنند.

اطلاعیه وزارت خارجه ایالات متحده که بامداد شنبه منتشر شد به شهروندان آمریکایی توصیه کرده اکنون که پروازها و گزینه‌های تجاری در دمشق موجود است سوریه را ترک کنند.

فعالیت سفارت آمریکا در دمشق از سال ۲۰۱۲ متوقف است سفارت جمهوری چک به عنوان حافظ منافع ایالات متحده در سوریه عمل می‌کند.

روسیه نیز از شهروندان خود در سوریه خواسته است که این کشور را ترک کنند.

سفارت روسیه در دمشق روز جمعه با اشاره به «شرایط دشوار نظامی و سیاسی در سوریه» به شهروندان روس هشدار داد که می‌توانند با پروازهای تجاری و از طریق فرودگاه‌های فعال سوریه را ترک کنند.

به نوشته فایننشال تایمز، هشدار یکی از حامیان اصلی و کلیدی بشار اسد درباره خروج شهروندان خود از سوریه تاکیدی بر «شدت تهدید شورشیان» است.

آنتونی بلینکن و هاکان فیدان، وزرای خارجه آمریکا و ترکیه، شامگاه جمعه درباره تحولات سوریه تلفنی گفت‌وگو کردند.

بنابر بیانیه وزارت خارجه آمریکا، آقای بلینکن در این تماس بر اهمیت «حفاظت از غیرنظامیان از جمله گروه‌های اقلیت» و همچنین نیاز به یک راه حل سیاسی منطبق با قطعنامه ۲۲۵۴ برای پایان دادن به منازعه تاکید کرد.

همچنین به گزارش رویترز، آقای فیدان در این تماس تاکید کرد که دولت سوریه باید با مخالفان وارد گفت‌وگو شود و یک روند سیاسی را آغاز کند.

او همچنین با تاکید بر اینکه همه بازیگران منطقه باید «نقش سازنده‌ای» داشته باشند، خواستار اتخاذ تدابیری در ارتباط با سلاح‌های شیمیایی در اختیار دولت سوریه و جلوگیری از تبدیل شدن آنها به خطری برای منطقه شد.

در خبری دیگر کارین ژان‌پی‌یر، سخنگوی کاخ سفید، شامگاه جمعه گفت واشینگتن تحولات سوریه را به دقت زیر نظر دارد و با کشورهای منطقه در تماس است.

او همچنین با تکرار اظهارات شان ساوت، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، گفت که وضعیت فعلی سوریه نتیجه اتکای بشار اسد به ایران و روسیه و تن ندادن به مشارکت در روند سیاسی است.

وال‌استریت جورنال به نقل از چند مقام امنیتی سوری و عربی گزارش داد که مصر و اردن از بشار اسد خواسته‌اند تا از سوریه خارج شود و دولت در تبعید تشکیل بدهد.

مصر هنوز واکنشی به این گزارش نشان نداده است اما اندکی پس از انتشار این گزارش، سفارت اردن در واشینگتن آن را رد کرد و «بی‌اساس» خواند.

به نوشته وال‌استریت جورنال، بشار اسد روز جمعه همچنان در سوریه بود اما خانواده او هفته گذشته به روسیه رفتند و برخی اعضای خانواده همسرش نیز راهی امارات متحده عربی شدند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه می‌گوید پس از درگیری‌های شدید بین ارتش سوریه با گروه‌های مسلح محلی در درعا، در نهایت ارتش صبح جمعه پذیرفت که در صورت تضمین شدن خروج امن نیروهایش این شهر را ترک کند.

بنابر این گزارش، در حال حاضر کنترل شهر درعا و «حدود ۹۰ درصد از کل استان درعا» در اختیار گروه‌های مسلح محلی است و حضور نیروهای دولتی به صنمین و روستاهای اطراف آن منحصر شده است.

به گزارش رویترز، ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که شورشیان موتورسوار در حال خوش و بش با مردم در خیابان‌های درعا هستند و همزاه با جمعیت حاضر در میدان اصلی شهر، اقدام به شلیک هوایی برای ابراز شادمانی می‌کنند.

درعا پس از حلب، حماه و دیرالزور چهارمین شهر مهمی است که نیروهای بشار اسد در روزهای اخیر آن را به شورشیان واگذار کرد‌ه‌اند.

استان درعا در منتهی الیه جنوب غربی سوریه و در نزدیکی مرز اردن واقع شده است و حدود ۱۰۰ کیلومتر از دمشق فاصله دارد.

در سال ۲۰۱۱ اعتراضات ضد دولتی سوریه از درعا آغاز شد و به نوشته رویترز، این شهر به عنوان «مهد قیام» اهمیت نمادین دارد.

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرد شمار آوارگان درگیری‌های اخیر در سوریه به دست‌کم ۳۷۰ هزار تن رسیده است که عمدتا شامل زنان و کودکان می‌شوند.

به گفته این نهاد وابسته به سازمان ملل، در پی درگیری‌های ۹ روز اخیر که شورشیان در حال پیشروی در شمال غرب سوریه هستند «ده‌ها هزار نفر به شمال شرق سوریه رفته‌اند».

بنابر این گزارش، مراکز امدادی و بشردوستانه به سرعت در حال پر شدن هستند و برخی از مردم شب را در خیابان یا خودروهای خود و در دمای زیر صفر درجه سر می‌کنند.

درگیری‌های اخیر از هفتم آذر آغاز شد و دهم آذر این دفتر سازمان ملل تعداد آوارگان در ادلب و شمال حلب را ۱۴ هزار نفر، و سپس در دوازدهم آذر ۴۸ هزار و پانصد نفر اعلام کرده بود.

این نهاد سازمان ملل همچنین یادآور شده است که مقام‌های محلی از صدها کشته و زخمی در این درگیری‌ها سخن می‌گویند اما این آمار، به دلیل سیال بودن وضعیت، تایید نشده است.

شورشیان مسلح هیئت تحریر الشام مدعی شدند که مناطق حومه حمص را به طور کامل به تصرف درآوردند.

به گزارش رویترز، شورشیان در کانال تلگرامی خود مدعی شدند که «آخرین روستا در حومه شهر حمص» را تصرف کردند و اکنون به «دیوارهای شهر» رسیده‌اند.

رویترز تصریح کرده است که نمی‌تواند به طور مستقل ادعای شورشیان را تایید کند.

ساعاتی پیشتر دیده‌بان حقوق بشر سوریه، مستقر در لندن، گزارش داده بود که هیئت تحریر الشام و متحدانش حمله به شهرک مشرفه در حومه حمص را آغاز کرده‌اند.

به نوشته این نهاد، نیروهای وفادار به بشار اسد از دانشکده مهندسی واقع در این شهرک به عنوان پادگان استفاده می‌کنند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه همچنین از حملات هوایی روسیه در منطقه خبر داده است.

شورشیان تاکنون دو شهر مهم حلب و حماه را به تصرف خود درآورده‌اند و به نوشته رویترز، کنترل آنها بر حمص عملا ارتباط دمشق را با مناطق ساحلی غرب سوریه که محل سکونت علوی‌ها و همچنین محل پایگاه‌های روسیه است قطع خواهد کرد.