گزارش‌ها از احتمال «سقوط هواپیمای حامل بشار اسد و کشته شدن او»
دو منبع سوری روز یکشنبه به خبرگزاری رویترز گفتند «احتمال زیاد» وجود دارد که بشار اسد در هواپیمایی که او را به خارج از سوریه می‌برد، کشته شده باشد زیرا رد هواپیما در سایت رهگیری هواپیماها در فلایت رادار ناپدید شده است.
یکی از این منابع به رویترز گفت احتمال می‌رود که فرستنده هواپیما خاموش باشد اما کشته شدن او یک احتمال بالا است.
این منبع گفت هواپیمای خطوط هوایی سوریه هنگامی که شورشی‌ها پایتخت را به کنترل خود درآوردند، از فرودگاه دمشق به پرواز درآمد و ابتدا به سمت منطقه ساحلی سوریه که خاندان اسد در آن نفوذ دارند، حرکت کرد اما سپس در یک چرخش ناگهانی، چند دقیقه در جهت مخالف پرواز کرد و سپس از صفحه رادار ناپدید شد.
رویترز نتوانسته تأیید کند که هواپیما یقینا حامل بشار اسد بوده یا نه.
برخی گزارش‌های بعدی مدعی وقوع انفجار در منطقه‌ای بود که آخرین بار هواپیمای یادشده در آن رویت شد. با این حال، گزارش‌هایی در باره بقایای هواپیمای ساقط‌شده منتشر نشده است.
باراک راوید، یک گزارشگر اسرائیلی، روز یکشنبه گفته بود اسد بامداد امروز در حال خروج از دمشق ردیابی شد و ظاهرا قصد دارد به روسیه برود.
روزنامه یدیعوت آحرونوت در اسرائیل ظهر یکشنبه به نقل از منابع نظامی اسرائیلی نوشت این کشور هنوز نمی‌تواند تأیید کند آیا اسد از سوریه و اصولا از دمشق خارج شده است یا نه.
از هفته گذشته گفته شده بود که همسر و سه فرزند آقای اسد به روسیه رفته بودند. اسما، همسر آقای اسد بارها برای درمان سرطان خون در روسیه تحت درمان بود. با این حال، بر اساس گزارش رسانه‌های منطقه، بشار اسد که در نخستین روزهای حرکت شورشی‌ها از ادلب به مسکو رفته بود، ظاهرا همسر و فرزندان خود را نیز به آنجا برده است.
خبرگزاری روسی: بشار اسد ممکن است به آفریقا برود
یک عضو کمیته سیاسی مخالفان سوریه به خبرگزاری روسی «تاس» گفت که بشار اسد از چندین کشور درخواست پناهندگی کرده، اما درخواست او رد شده و ممکن است به آفریقا برود.
به نوشته این خبرگزاری، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که بشار اسد تصمیم به کناره‌گیری از قدرت و ترک کشور گرفته و دستوراتی برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت صادر کرده است.
اسد، که از زمان پیشروی ناگهانی شورشیان در یک هفته پیش تاکنون در انظار عمومی صحبت نکرده، بامداد یکشنبه از دمشق به مقصدی نامعلوم پرواز کرد.
مکان فعلی اسد و همچنین همسرش، اسما، و سه فرزندشان همچنان نامعلوم است.
هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه گفته است که بشار اسد احتمالاً در خارج از سوریه است.
هدف‌گذاری ایران برای صادرات «۵۰۰ میلیون دلاری» به سوریه منتفی شد
یک مدیر سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید سقوط دولت اسد هدف گذاری ایران برای صادرات «۵۰۰ میلیون دلاری» به سوریه در سال ۱۴۰۳ را ناممکن می‌کند.
عبدالامیر ربیهاوی یکشنبه به خبرگزاری ایلنا گفت در هفت‌ماهه پارسال ارزش صادرات ایران به سوریه ۹۰ میلیون دلار بود و این رقم در مدت مشابه امسال به ۷۸ میلیون دلار کاهش پیدا کرد.
آقای ربیهاوی گفت با وجود شرایط سوریه هدف‌گذاری ایران برای صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری به سوریه در سال جاری عملاً امکان‌پذیر نیست.
این مدیر سازمان توسعهٔ تجارت در ادامه گفت سهم ایران از واردات پنج میلیارد دلاری سوریه در سال از ۹۰ میلیون دلار بیشتر نشد، این در حالی بود که از آذر پارسال تمام کالاها با سوریه «با تعرفهٔ صفر» مبادله می‌شد.
عبدالامیر ربیهاوی در انتها گفت با وجود چالش در حمل‌ونقل کالاها و انتقال پول حجم تجارت با سوریه در مسیر رشد بود اما اکنون وضعیت در سوریه «مبهم» است.
در ماه‌های اخیر هم خبرها حاکی از افت صادرات ایران به سوریه بود و این در حالی است که ترکیه به رغم حمایت از اپوزیسیون رژیم بشار اسد، پارسال دو میلیارد و ۵۰ میلیون دلار صادرات به سوریه داشت و ۳۶۳ میلیون دلار نیز کالای سوری وارد کرده بود.
سعید عارف، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه روز ۲۶ آبان از غیرفعال بودن همه کارخانه‌های ایران در سوریه، از جمله شرکت سایپا، خبر داده و گفته بود تنها خودروساز ایرانی مستقر در سوریه، تولید ندارد.
عطا محامد تبریز، تحلیلگر سیاسی: نفوذ منطقه‌ای ایران از دست رفت
شورشیان سوریه از پایان حکومت اسد خبر دادند؛ نخست‌وزیر خواستار سوریه هم خواهان انتخابات آزاد شده است. اما سقوط بشار اسد چه پیامدهایی برای جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، سال‌ها تلاش کرده بود تا سوریه را به‌عنوان یک ستون اصلی در «محور مقاومت» در برابر غرب و کشورهای عربی معرفی کند.
دیدگاه عطا محامد تبریز، تحلیلگر سیاسی در اسپانیا، را در این زمینه بشنوید.
ورود مردم به کاخ ریاست جمهوری «الروضه» در دمشق
تصاویر بازنشر شده توسط خبرگزاری رویترز در روز یکشنبه ۱۸ آذر، ورود مردم به کاخ ریاست جمهوری «الروضه» در دمشق، پس از سقوط بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، را نشان می‌دهد.
مردم در این تصاویر به راحتی وارد کاخ ریاست جمهوری می‌شوند و در آن به گردش می‌پردازند و برخی نیز با اثاثیه از آن خارج می‌شوند.
شورشیان مسلح سوری روز یکشنبه با تصرف رادیو و تلویزیون دولتی سوریه در دمشق، به طور زنده خبر سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کردند.
حملات غافلگیرانه شورشیان تحت رهبری هیئت تحریر الشام از هفتم آذر در شمال غرب سوریه آغاز شد و شورشیان به سرعت شهرهای مهم این کشور از جمله حلب، حماه و حمص را تصرف کردند.
ایالات متحده از سال ۲۰۱۸ گروه موسوم به هیئت تحریر الشام را به عنوان سازمان تروریستی اعلام کرده است؛ اتحادیه اروپا و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را تروریستی می‌دانند.
وزیر خارجه ترکیه: بشار اسد احتمالاً در خارج از سوریه است
وزیر خارجه ترکیه در مصاحبه‌ای اعلام کرد که علی‌رغم دعوت رجب طیب اردوغان برای مذاکرات با دمشق، دولت آنکارا هیچ‌گونه تماس مستقیمی با بشار اسد نداشته است.
هاکان فیدان روز یکشنبه در پاسخ به پرسشی دربارهٔ محل اقامت بشار اسد، گفت که احتمالاً اسد خارج از سوریه است، اما اطلاعات دقیقی در این باره ندارد.
او همچنین افزود از وضعیت آرامش در سوریه باید به‌طور مؤثری برای آغاز فرایند سیاسی استفاده می‌شد.
هاکان فیدان همچنین تأکید کرد که ترکیه به همکاری با کشورهای همسایه و دولت جدید سوریه برای بازسازی این کشور و حل مشکلات اقتصادی ادامه خواهد داد.
مشاور رئیس دولت امارات: مردم سوریه با یکدیگر همکاری کنند
انور قرقاش، مشاور سیاسی رئیس امارات متحده عربی، روز یکشنبه از مردم سوریه خواست با یکدیگر همکاری کنند تا از وقوع هرج‌‌ومرج در این کشور جلوگیری شود.
آقای قرقاش که پیشتر فرمانده پلیس امارات بود، در پیامی در شبکه ایکس ابراز امیدواری کرد که سوریه دیگر شاهد دوران آشفتگی نباشد.
خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که امارات و آمریکا زمان کوتاهی پیش از حمله سریع نیروهای مخالف بشار اسد، به او پیشنهاد کردند با دور شدن از ایران، از بار تحریم‌های آمریکا رها شود.
شورشیان سوریه می‌گویند عملیات علیه کردها را آغاز کرده‌اند
شورشیان مسلح سوریه ساعاتی پس از پیروزی خود در ساقط کردن حکومت بشار اسد اعلام کردند عملیات مقابله با کردهای مسلح را در این کشور آغاز کرده‌اند.
وزارت دفاع دولت موقت سوریه که به کنترل مخالفان بشار اسد درآمده است، از وقوع عملیات در منطقه منبج در شمال استان حلب خبر داد.
خبرگزاری رویترز از قول یک منبع امنیتی ترکیه می‌گوید که شورشیان سوریه کنترل حدود ۸۰ درصد از منطقه منبج در شمال سوریه را در دست گرفته‌اند و به پیروزی در برابر نیروهای کرد در آنجا نزدیک شده‌اند.
این منبع با اشاره به شبه‌نظامیان کرد که مدت‌هاست کنترل منطقه را در دست دارند، گفت: «نبرد با ی‌پ‌گ/پ‌کاکا بسیار نزدیک به پیروزی است. مداخلات هوایی و زمینی برای گرفتن منبج از دست ی‌پ‌گ/پ‌ک‌ک ادامه دارد.» پ‌کاکا مخفف نام «حزب کارگران کردستان» ترکیه و کوتاه‌شدهٔ نام «یگان‌های مدافع خلق» است.
مفسر تلویزیون اسرائیل: «حلقه آتش» ایران در اطراف اسرائیل درهم شکسته شد
یک مفسر شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، فروپاشی حکومت بشار اسد در سوریه را «بزرگ‌ترین پیروزی» کشورش در جنگ جاری با جمهوری اسلامی ایران و گروه‌های نیابتی آن دانست و نوشت ارتش اسرائیل «حلقه آتشی» را که ایران مدعی برپایی آن در اطراف این کشور بود، شکست داده است.
اهود یاعاری نوشت سقوط اسد انزوای بیشتر حزب‌الله و افول ایران را در پی آورده و ضربه بزرگی به «محور مقاومت» آن‌ها زده است که از ضربات وارده اسرائیل به خود گروه‌های نیابتی هم مهم‌تر است.
او افزود یحیی سنوار با طراحی و اجرای حمله هفتم اکتبر پارسال در رویای تغییر نقشه خاورمیانه بود. او کشته شده و حال نقشه خاورمیانه کاملا بر خلاف مسیر مورد نظر او در حال تغییر است؛ اسرائیل دکترین قاسم سلیمانی و حسن نصرالله را با هزیمت روبه‌رو کرده و سقوط اسد بزرگ‌ترین مرحله از ادامه این شکست‌دادن‌های تاریخی است، در حالی که اسرائیل حتی خود در آن مشارکت نکرده است.
یوآو زیتون نیز در روزنامه یدیعوت آحرونوت به سهم غیرمستقیم اسرائیل در ساقط شدن حکومت اسد اشاره کرده و نوشته است: ورود حزب‌الله به جنگ با اسرائیل برای حمایت از گروه افراطی حماس منجر به وارد کردن حملات کاری اسرائیل به حزب‌الله شد و مشغول شدن این گروه و ایران به گرفتاری‌های خودشان، سرنوشت سوریه را به این مرحله کشاند.
رون بن‌ییشای، مفسر نظامی یدیعوت آحرونوت، هم معتقد است تحولات بسیار سریع سوریه از جمله تضعیف حزب‌الله به سود اسرائیل است اما نظر به این‌که اوضاع به سرعت در حال تغییر است و ایران و ترکیه هنوز حرف آخر را نزده‌اند، «ورق ممکن است در یک لحظه برگردد».
آقای بن‌ییشای با اشاره به بحران وخیم مناسبات ترکیه و اسرائیل در یک سال و دو ماه اخیر، از «جاه‌طلبی‌های» رجب طیب اردوغان که حامی برخی از گروه‌های تازه‌به‌قدرت رسیده در سوریه است، ابراز نگرانی کرده و نیز پرسیده آیا شبه‌نظامیان کرد مورد حمایت آمریکا خواهند توانست کنترل البوکمال و دیرالزور را حفظ کنند؟
به نوشته این مفسر، برای اسرائیل کنترل شورشی‌ها در منطقه درعا در جنوب غرب سوریه اهمیت دارد ولی بسیار مهم نیز هست که بر آمریکایی‌ها تاثیر بگذارد تا حمایت از کردها را ادامه داده و اردوغان را مهار کند تا شورشی‌های جهادی به منطقه (اشغالی) جولان اسرائیل نزدیک نشوند.
رون بن‌ییشای نوشت تحولات جاری ممکن است دستاوردهای راهبردی نصیب اسرائیل کند اما منافع اسرائیل در ادامه بقای یک بشار اسد ضعیف بود نه اسد شکست‌خورده. با این حال، ارتش اسرائیل باید برای هر احتمالی در ارتفاعات گولان (جولان) آماده باشد و تحولات غیرمنتظره را زمینی و هوایی به دقت رصد کند.
امید معماریان: آمریکا تا روی کار آمدن ترامپ خود را از تحولات سوریه دور نگه می‌دارد
رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده روز یکشنبه گفت که بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، به دنبال از دست دادن حمایت روسیه، از کشورش فرار کرده است.
دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث» خود نوشت: «اسد رفته است. حامی او، روسیه، روسیه، روسیه، به رهبری ولادیمیر پوتین، دیگر علاقه‌ای به حفاظت از او نداشت».
دیدگاه امید معماریان، تحلیلگر سیاسی در آمریکا، درباره سقوط بشار اسد، تحولات سوریه و موضع دولت کنونی و بعدی ایالات متحده آمریکا را جویا شدیم.
