عراقچی: ناتوانی ارتش سوریه در مقابله با شورشیان غافلگیر کننده بود
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران می‌گوید در تحولات اخیر و سقوط دولت سوریه، آنچه باعث غافلگیری شد، «ناتوانی ارتش سوریه» در مقابله با اقدامات شورشیان بود.
عباس عراقچی شامگاه یکشنبه در یک برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیونی مدعی شد که خود بشار اسد هم از عملکرد ارتش سوریه «متعجب و گلایه‌مند» بود.
او همچنین ادعا گرد که در جریان این اتفاقات، «طراحی پشت صحنه» از طرف آمریکا و اسرائیل وجود داشت تا «محور مقاومت» را دچار مشکل پی‌درپی کند.
وزیر خارجه ایران افزود: «دولت سوریه نیز اطلاع داشت و ما اطلاعات مربوط به این موضوع را به دولت و ارتش سوریه ارائه کرده بودیم.»
آقای عراقچی درباره سفر هفته گذشته خود به سوریه گفت که در این سفر به بشار اسد توصیه کرده که روحیه ارتش سوریه تقویت شود و با مردم سوریه تعامل بیشتری انجام شود چرا که به گفته او حکومت‌ها را مردم حفظ می‌کنند.
به گفته عباس عراقچی توصیه جدی جمهوری اسلامی در این سال‌ها به دولت سوریه این بوده که با معارضان خود وارد گفت‌وگو شود و از طریق مسالمت‌آمیز بدون اینکه صدمه‌ای به مردم وارد شود، مسائل را حل کند.
بایدن با استقبال از سقوط اسد، درباره سابقه «تروریستی» برخی گروه‌های سوری هشدار داد
رئیس‌جمهور آمریکا با استقبال از سقوط بشار اسد و سابقه «اقدامات تروریستی و نقض حقوق بشر» برخی گروه‌های شورشی، نسبت به آینده سوریه ابراز نگرانی کرده است.
جو بایدن روز یکشنبه ۱۸ آذر در یک سخنرانی در کاخ سفید اعلام کرد برخی از گروه‌های شورشی که بشار اسد را سرنگون کردند، «سابقه شومی در زمینه تروریسم» دارند و واشنگتن ارزیابی خواهد کرد آیا آنها مواضع خود را معتدل کرده‌اند یا خیر.
ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه اسلام‌گرای «هیئت تحریرالشام» سوریه را که نقش اصلی در سرنگونی بشار اسد داشته، به‌عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد و اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار داده‌اند.
این گروه و متحدانش طی ۱۱ روز با حمله به شهرهای مختلف سوریه زمینه ساز سقوط حکومت بشار اسد شدند.
سقوط اسد؛ روزهایی سخت برای خامنه‌ای و هستهٔ سخت قدرت در ایران
مناسبات فشرده حکومت اسد با جمهوری اسلامی ایران از جایی برایش به معضل تبدیل شد و از عوامل سقوط آن بود. ترکش این سقوط در ایران می‌تواند از جهات متفاوت منشأ اثرات مثبت باشد.
سال ۱۴۰۳ به نحوی حیرت‌انگیز و آچمزکننده سال برهنگی و نخ‌نما شدن «محور مقاومت و عمق استراتژیک» جمهوری اسلامی بود. برای این جامه کم هزینه نشده بود و توهم قدرت ناشی از آن پیوسته در ذهن و سخن خامنه‌ای حی و حاضر بود. او «میدان» یعنی حضور نظامی مستقیم یا نیابتی در منطقه را که منشأ و سازنده «محور مقاومت» بود، فاکتوری مهم در «معادلات قدرت در غرب آسیا و به چالش کشیدن توان و هیمنه آمریکا در منطقه» القا می‌کرد.
خامنه‌ای پس از هفتم اکتبر تمام قد پشت حملهٔ حماس به اسرائیل ایستاد و آن را «نقطه عطفی تاریخی» در مقابله با «رژیم صهیونیستی» و عامل «ضربهٔ فنی شدن اسرائیل و آمریکا در منطقه» معرفی کرد. این رویداد اما در واقع، سرآغاز ضربه خوردن اساسی و افول شدید قدرت «جبهه مقاومت» شد.
پزشکیان خواستار تفاهم گروه‌های مختلف سوریه پس از سقوط اسد شد
رئیس‌جمهور ایران در نخستین واکنش به سقوط حکومت بشار اسد، گفت که مردم سوریه باید بدون دخالت خارجی و در فضایی آرام و به دور از خشونت درباره آینده کشور و نظام سیاسی خود تصمیم‌گیری کنند.
مسعود پزشکیان عصر یکشنبه ۱۸ آذر ماه در جلسه هیئت دولت بر ضرورت «گفت‌وگوی سازنده بین گروه‌های مختلف سوری برای رسیدن به تفاهم و پایان هرچه سریع‌تر درگیری‌ها» تأکید کرد و خواستار حفظ وحدت، حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه شد.
بخش دیگری از سخنان آقای پزشکیان به حفاظت از «اماکن مقدس و نمایندگی‌های دیپلماتیک» اشاره داشت و او بر اهمیت تأمین امنیت شهروندان و حفاظت از این اماکن بر أساس حقوق بین‌الملل تاکید کرد.
او همچنین ادامه مشورت‌های جمهوری اسلامی ایران با سازمان ملل و طرف‌های مرتبط را برای تثبیت اوضاع و حفظ ثبات منطقه ضروری دانست.
رضا پهلوی: سقوط اسد از دست رفتن مهمترین سنگر منطقه‌ای جمهوری اسلامی است
شاهزاده رضا پهلوی می‌گوید بعد از فروپاشی حماس و حزب‌الله، اکنون با سقوط حکومت بشار اسد، جمهوری اسلامی مهمترین سنگر منطقه‌ای خود را نیز از دست داد.
او با انتشار پیامی در شبکه ایکس گفته است: «رژیم خامنه‌ای... در ضعیف‌ترین و آسیب‌پذیرترین وضعیت خود به سر می‌برد».
رضا پهلوی در ادامه بشار اسد را «جنایتکاری علیه بشریت» دانست که دستش به خون صدها هزار شهروند بی‌دفاع و کودکان آغشته بود و افزود: «سقوط اسد، امیدی دوباره در دل آزادیخواهان در سراسر جهان زنده می‌کند که هیچ دیکتاتوری، هرچقدر هم خون‌ریز و بی‌رحم باشد، هرگز نمی‌تواند با حمایت خارجی، برای همیشه در قدرت باقی بماند و دیر یا زود، به زباله‌دان تاریخ خواهد پیوست».
او گفت جمهوری اسلامی با سیاست‌های منطقه‌ای «فاجعه‌بار» خود، علاوه بر مردم و کشورهای منطقه، زندگی و معیشت ملت ایران را نیز به «نابودی» کشانده و میلیاردها دلار از سرمایه‌های ملی ما را به‌جای هزینه برای آبادانی ایران، صرف حمایت از «جنایتکاران و مزدوران» در منطقه کرده است.
فرزند آخرین شاه ایران در ادامه تصریح کرد امروز سوریه به نمادی از «شکست» جمهوری اسلامی تبدیل شده است.
او تصریح کرد که اکنون زمان اتحاد و برخاستن مردم ایران برای ساخت فردایی بهتر، آزاد و مستقل و در سایه یک دولت ملی، سکولار و دموکراتیک فرا رسیده است.
چرا بشار اسد از «بهار دمشق» نفرت داشت؟
«سخن گفتن از قدرت کلمات در کشوری با ۷۰ درصد بی‌سواد مضحک است». این جملهٔ زكريا تامر نویسندهٔ بزرگ سوری که از سرآمدان داستان‌کوتاه‌نویسی جهان عرب به شمار می‌رود، به خوبی وضعیت نویسندگان در سوریه را بیان می‌کند.
اما بی‌سوادی گستردهٔ، ناشی از یک سیاست عمدی از سوی حکومت بود؛ سیاستی که همه دهان‌ها را بسته و قلم‌ها را شکسته می‌خواست.
روسیه به بشار اسد و خانواده‌اش پناهندگی داده است
برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند که مسکو به بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، و خانواده‌اش پناهندگی داده است.
العربیه به نقل از یک منبع در کرملین اعلام کرد که اسد در مسکو است و روسیه به او و خانواده‌اش پناهندگی اعطا کرده است.
خبرگزاری روسی اینترفکس به نقل از یک منبع آگاه در کرملین نوشته است بشار اسد وارد مسکو شده و روسیه به او و خانواده‌اش «به دلایل بشردوستانه» پناهندگی اعطا کرده است.
خبرگزاری‌های ریا و تاس نیز گزارش مشابهی منتشر کرده‌اند.
همچنین باراک راوید، خبرنگار نشریه اکسیوس، در شبکه ایکس نوشت مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی به او گفته‌اند بر اساس ارزیابی‌ها، اسد در مسکو است.
افت شدید ارزش پول ملی سوریه در پی سقوط حکومت اسد
لیر (پوند) سوریه روز یکشنبه و در پی سقوط حکومت بشار اسد به‌شدت با افت ارزش مواجه شد.
نرخ خرید دلار آمریکا در دمشق، پایتخت سوریه، با رشدی ۴۲ درصدی به ۲۷ هزار لیر سوریه رسید، اما نرخ دلار در شهر صنعتی حلب با رشدی ۶۴ درصدی به ۴۱ هزار لیر افزایش یافت.
لیر سوریه طی ۱۴ سال جنگ داخلی به شدت تضعیف شده و ژوئیه پارسال نرخ دلار از ۲۵۰۰ لیر به ۱۳ هزار لیر جهش یافت، اما از آن زمان تا حملات اخیر نیروهای مخالف بشار اسد، نرخ برابری دلار و لیر سوریه تقریبا ثابت مانده بود.
نرخ دلار در بازار آزاد ایران نیز روز یکشنبه نسبت به روز گذشته ۵۰۰ تومان افزایش یافت و در لحظه تنظیم این گزارش، حدود ۷۲ هزار و ۱۵۰ تومان معامله می‌شود.
ارزش پول دیگر کشورهای منطقه از ترکیه تا عراق و لبنان تاثیری از سقوط رژیم بشار اسد نداشته است.
سفیر ایران در سوریه: دمشق پیش از رسیدن شورشیان دچار اغتشاش شد و سقوط کرد
سفیر ایران در سوریه مدعی شد یک شب پیش از سقوط حکومت بشار اسد، هیات دولت سوریه تشکیل جلسه داد و تصمیم گرفت که «مقاومتی در پایتخت صورت نگیرد و به صورت مسالمت‌آمیز بخش‌های دولت را واگذار کنند».
حسین اکبری در گفت‌وگو با تلویزیون ایران اعلام کرد که پس از سقوط شهر حلب، «اراده دولتی و نظامی و مردمی» این بود که «سقوط کامل» را بپذیرند.
به گفته او پیش از رسیدن شورشیان از شمال و جنوب، دمشق، پایتخت سوریه، «دچار اغتشاش شد و سقوط کرد».
سفیر ایران در سوریه افزود: «جریانی که در حال حاضر قدرت را در سوریه در دست گرفته می‌خواهد حکومت کند، در حالی که قبلاً با جریانی مثل داعش روبرو بودیم که می‌خواست از بین ببرد».
او گفت جریانی که می‌خواهد حکومت کند، عصر یکشنبه وارد شد و بر حفظ امنیت امکان دیپلماتیک تاکید کرد.
آقای اکبری در بخشی از سخنان خود به حمله به سفارت ایران در دمشق نیز اشاره کرد و افراد «متعرض» را مستثنی از این جریان دانست. او تصریح کرد: «کسانی که می‌خواهند حکومت کنند عموما این کارها را نمی‌کنند.»
او در عین حال گفت که تدابیری در نظر گرفته شده بود تا اسناد و دیپلمات‌ها منتقل شوند و چند نفری هم که باقی مانده بودند صبح یکشنبه خارج شده‌اند.
مهرداد فرهمند، تحلیلگر خاورمیانه: توازن قوا در منطقه به نفع ترکیه به هم خورده
تحولات اخیر در سوریه بعد از دهه‌ها یکی از نقاط استراتژیک منطقه را دستخوش تغییرات بنیادی کرده است، تغییراتی که می‌تواند به آرایش جدید سیاسی در منطقه منجر شود.
در گفت‌وگو با مهرداد فرهمند، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در ترکیه، از او پرسیدیم تحولات سوریه چه تاثیری بر توازن قوا در منطقه خواهد داشت؟
