ادامه جست‌وجو در گور دسته‌جمعی اطراف دمشق؛ نتانیاهو از منطقه حائل بازدید کرد

شورشیان مسلح سوری روز یکشنبه از «آزادی دمشق» و «سرنگونی حکومت بشار اسد» خبر دادند.

به گزارش منابع مختلف، دمشق به کنترل مخالفان مسلح درآمده و هنگام ورود مخالفان به پایتخت، هیچ نشانه‌ای از مقاومت ارتش و نیروهای امنیتی در این شهر دیده نشد.

براساس تصاویر منتشر شده در رسانه‌های خبری، هزاران نفر پیاده یا سوار بر خودرو در اطراف یکی از میدان‌های اصلی دمشق گرد آمده و شعار «آزادی» سر دادند.

شورشیان همچنین می‌گویند کنترل ساختمان رادیو و تلویزیون را در دمشق به دست گرفته‌اند.

به گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، مخالفان مسلح همچنین زندان بدنام «صیدنا» را تصرف کرده و زندانیان آن را آزاد کردند.

بنابر گزارش‌ها، نیروهای دولتی فرودگاه بین‌المللی دمشق را ترک کرده‌اند و به گفته دیده‌بان حقوق بشر سوریه، پیشتر به ماموران امنیتی مستقر در این فرودگاه دستور ترک آن داده شده بود.

خبرگزاری رویترز ساعاتی پیش از ورود مخالفان مسلح به دمشق، به نقل از دو افسر ارشد ارتش سوریه گزارش داد که بشار اسد دمشق را به مقصد نامعلومی ترک کرده است.

این خبرگزاری جزئیات بیشتری درباره زمان خروجِ بشار اسد از دمشق منتشر نکرده، اما به گفته مدیر دیده‌بان حقوق بشر سوریه، اسد شامگاه شنبه،حدود ساعت ۲۲ به وقت محلی با یک هواپیمای ویژه از فرودگاه دمشق خارج شد.

در این میان، اَحمد الشَرع، معروف به الجولانی، رهبر گروه‌های شورشی در سوریه اعلام کرد که فعالیت نهادهای دولتی تا زمان «تحویل رسمی»، زیر نظر «نخست‌وزیر سابق» ادامه می‌یابد.

محمد الجلالی، نخست‌وزیر حکومت بشار که حدود دو ماه و نیم پیش به این سِمت منصوب شد،‌ بامداد یکشنبه و پس از ورود شورشیان به دمشق در پیامی ویدئویی، از آمادگی خود برای همکاری با مخالفان در انتقال قدرت و تحویل نهادهای دولتی خبر داد.

عکس‌های قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، و حسن نصرالله، رهبر کشته‌شده حزب‌الله لبنان، از نرده‌های سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق پایین کشیده شد.

شاهدان عینی می‌گویند شورشیان سوری بامداد شنبه وارد کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق شدند و در حین ورود شعار «الله اکبر» سر دادند.

این شاعدان عینی به خبرگزاری آلمان گفتند: «ما دیدیم که افراد مسلح در حال ورود به دروازه‌های کاخ بودند و شعار الله اکبر سر می‌دادند.» این کاخ که به نام «کاخ ملت» شناخته می‌شود، در منطقه مزه در غرب شهر دمشق واقع شده است.

ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده نیز شورشیان را در حیاط کاخ و در مقابل دروازه‌های ورودی نشان می‌دهند.

به گفته منابع، بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، اندکی پیش از این اتفاق از دمشق گریخته بود.

شورشیان ظاهراً بدون هیچ‌گونه مقاومتی وارد محوطه کاخ شدند. گزارش‌هایی از داخل کاخ حاکی از آن است که کارکنان دولتی و نیروهای امنیتی پیش از ورود شورشیان محل را ترک کرده بودند.

نخست‌وزیر سوریه روز یکشنبه اعلام کرد که سوریه باید انتخابات آزاد برگزار کند تا مردم این کشور بتوانند دربارهٔ رهبری خود تصمیم‌گیری کنند.

محمد الجلالی در گفت‌وگو با شبکه العربیه همچنین تأیید کرد که با ابومحمد الجولانی، فرمانده شورشیان، در تماس بوده تا دربارهٔ مدیریت دورهٔ گذار کنونی مذاکره کند. این موضوع به‌عنوان تحولی قابل‌توجه در تلاش‌ها برای شکل‌دهی به آیندهٔ سیاسی سوریه محسوب می‌شود.

وزیر ارتباطات سوریه نیز اعلام کرد که او نیز با همتای شورشی خود در تماس بوده است.

محمد الجلالی، نخست‌وزیر سوریه همچنین گفت که از وضعیت بشار اسد و وزیر دفاع سوریه خبری ندارد.

شورشیان مسلح سوری روز یکشنبه با تصرف رادیو و تلویزیون دولتی سوریه در دمشق، به طور زنده خبر سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کردند.

فرمانده «نیروهای سوریه دموکراتیک» که تحت حمایت آمریکا و تحت رهبری کُردها است و بخش‌های وسیعی از شمال شرق سوریه را کنترل می‌کند، روز یکشنبه سقوط «تاریخی» رژیم بشار اسد را ستود.

مظلوم عبدی، فرمانده این نیروها، در بیانیه‌ای در تلگرام اعلام کرد: «در سوریه، ما در حال تجربه لحظاتی تاریخی هستیم، زیرا شاهد سقوط رژیم استبدادی در دمشق هستیم».

او افزود: «این تغییر فرصتی برای ساختن سوریه‌ای جدید مبتنی بر دموکراسی و عدالت فراهم می‌کند که حقوق همه سوری‌ها را تضمین کند».

ارتش اسرائیل بامداد یکشنبه پس از روشن شدن سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، گفت که نیروهای خود را در منطقه حائل مرزی و نقاط ضروری دیگر مستقر کرده تا «امنیت مناطق مسکونی ارتفاعات گولان (جولان) و ساکنین اسرائیلی آن را تأمین کند».

منطقه حائل یادشده بخشی در قنیطره در خاک سوریه است که بر اساس توافق به دست آمده بین اسرائیل و حکومت وقت حافظ اسد، پدر بشار اسد، در بهار سال ۱۹۷۴، ایجاد شد.

اسرائیل در جریان جنگ «شش روزه» در سال ۱۹۶۷ بخشی از ارتفاعات جولان را تصرف کرد.

بر اساس آن توافق، منطقه حائل زیر نظر نیروهای سازمان ملل با نام «اندوف» قرار گرفت. سپاه صلح سازمان ملل در ۵۰ سال گذشته در این منطقه مستقر بوده است.

اسرائیل مرزهای خود با سوریه را «آرام‌ترین مرزها» در جنگ ۱۴ ماهه اخیر با گروه‌های نیابتی ایران در غزه و لبنان اعلام کرده و تأکید داشت که حکومت بشار اسد مانع از هر نوع دست‌اندازی از این مناطق به خاک اسرائیل شده بود.

اسرائیل در طول جنگ اخیر به حملات گسترده هوایی خود به اهداف وابسته به حزب‌الله و ایران در سوریه حمله می‌کرد.

ارتش اسرائیل روز شنبه اعلام کرد در دفع یک حمله نیروهای شورشی مسلح که نیروهای «اندوف» و یک مقر آن‌ها را به مخاطره انداخته بود، به سازمان ملل کمک کرد.

عامی‌خی شیکلی، یک وزیر اسرائیلی، روز یکشنبه در اظهارنظر پس از ساقط شدن حکومت بشار اسد گفت اسرائیل برای تقویت خط دفاعی خود باید بخش کوه حرمون در سوریه را نیز به کنترل خود درآورد و نباید امکان دهد که «جهادگرایان در نزدیکی شهرک‌های اسرائیلی مستقر شوند».

به گفته این وزیر اسرائیلی، تحولات سوریه دلیلی برای شادمانی در اسرائیل نیست زیرا «اکثر سرزمین سوریه اکنون در کنترل گروه‌های خواهرخوانده القاعده و داعش قرار گرفته» و هیئت تحریر الشام خود را با «برندی تازه» به تصویر کشیده است.

آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه یا «هیئت تحریر الشام» را به عنوان سازمانی تروریستی معرفی کرد؛ اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار داده‌اند.

یائیر لاپید، رهبر جناح اپوزیسیون اسرائیل، روز یکشنبه گفت اهمیت تحولات جاری بیش از هر زمان دیگر تشکیل یک ائتلاف منطقه‌ای بین اسرائیل با عربستان سعودی و کشورهای عضو پیمان صلح ابراهیم را ضروری کرده تا با بی‌ثباتی در منطقه مقابله شود.

آقای لاپید گفت محور ایران به طرز قابل توجهی تضعیف شده و اسرائیل باید از این شرایط برای کسب دستاوردهای سیاسی که به اهدافش در قبال غزه، یهودا و شومرون (کرانه باختری) کمک کند، بکوشد.

باراک راوید، خبرنگار اکسیوس، روز یکشنبه به نقل از یک «مقام اسرائیلی» نوشت که بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، «حوالی نیمه شب گذشته دمشق را ترک کرد و با پرواز به پایگاه روسیه در سوریه رفت تا از آنجا به مسکو برود».

این مقام افزوده «ما هیچ نشانه روشنی نداریم که آیا او هنوز سوریه را ترک کرده است یا خیر».

خبرنگار اکسیوس همچنین به نقل از یک «مقام آمریکایی» نوشته که «ما شب گذشته اسد را در حال خروج از دمشق ردیابی کردیم و معتقدیم که او قصد دارد به مسکو برود».

روسیه در دو پایگاه طرطوس و حمیم سوریه حضور دارد و مشخص نیست که بشار اسد به کدام پایگاه رفته است.

رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده روز یکشنبه گفت که بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، به دنبال از دست دادن حمایت روسیه، از کشورش «فرار کرده است».

دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث» خود نوشت: «اسد رفته است. حامی او، روسیه، روسیه، روسیه، به رهبری ولادیمیر پوتین، دیگر علاقه‌ای به حفاظت از او نداشت».

او ادامه داد: «هیچ دلیلی برای حضور روسیه در ابتدا وجود نداشت. آنها به خاطر اوکراین، که جنگی بود که اصلاً نباید آغاز می‌شد و می‌تواند برای همیشه ادامه یابد، تمام علاقه خود را به سوریه از دست دادند.»

دونالد ترامپ که قرار است در ۲۰ ژانویه به مقام ریاست‌جمهوری برسد، افزود که روسیه و ایران، دو حامی اصلی اسد، «در حال حاضر در وضعیت ضعیفی قرار دارند؛ یکی به دلیل اوکراین و اقتصاد ضعیف، و دیگری به دلیل اسرائیل و موفقیت‌های نظامی آن.»

ترامپ که گفته است قصد دارد جنگ اوکراین را به سرعت متوقف کند، روز شنبه در پاریس با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، دیدار کرد. هر دو در مراسمی برای بازگشایی کلیسای نتردام حضور داشتند.