اخبار زیادی در روزهای گذشته از مشکلات به وجود آمده در استانهای گیلان و مازندران به دلیل ورود تعداد زیاد مسافر به این استانها منتشر شد؛ از تمام شدن بنزین در جایگاههای سوخت هر دو استان و ترافیک سرسامآور تا حجم بیشماری زبالههای رها شده در جنگلها، سواحل و مناطق مسکونی.
گزارشهای رسانههای داخلی ایران حاکی از آن است که با وجود گذشت دو روز از پایان تعطیلات، این وضعیت هنوز گریبان شهرها و روستاهای این دو استان را رها نکرده است.
تصاویر منتشرشده از مازندران و گیلان، بهخصوص در ارتفاعات دوهزار و جنگلهای هیرکانی حاکی از باقی ماندن زباله در این مناطق است؛ پدیدهای که به تهدیدی جدی برای حیات وحش و محیط زیست این مناطق تبدیل شده است.
رسانهٔ حقوق بشری «هیرکانی» روز جمعه ۱۶ شهریور با انتشار ویدئویی از زبالههای رهاشده در جنگلها نوشت: «حجم انبوهی از زبالهها با بیتفاوتی تمام توسط گردشگران در دل جنگلهای هیرکانی دالخانی رها شده است.»
این رسانه در ادامه با بیان اینکه زبالههای رهاشده توسط گردشگرها به جنگل محدود نشده و سواحل، خیابانها و شهرهای این دو استان را نیز به شکل گسترده درگیر این مسئله کرده، نوشت: «بر اساس اظهارات مسئولان شهریِ این مناطق، تولید زباله در این ایام به دستکم چهار برابر حد معمول رسیده است.»
بحران کمبود بنزین
خبرگزاری مهر روز چهارشنبه ۱۴ شهریور گزارش داد شهروندان و مسافران از ظهر روز سهشنبه با تعطیلی و عدم ارائهٔ خدمات در برخی جایگاههای سوخت غرب مازندران مواجه شدند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، نیز از صفهای طولانی بنزین در تنکابن، عباسآباد، نشتارود، سلمانشهر و رامسر خبر داد.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوهٔ قضائیه، نیز روز پنجشنبه در گزارشی «صفهای کیلومتری بنزین و معطلی چندساعتهٔ مسافران» را تأیید کرد.
این خبرگزاری نوشت: «بهرغم معطلیهای چندساعتۀ مردم در صفهای بنزین، بسیاری از جایگاهها اعلام میکنند سوختی برای ارائه به مردم ندارند و به مسافرانِ در صف انتظار گفته میشود برای دریافت بنزین باید چند ساعت منتظر بمانند تا سوخت برسد.»
مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی نیز روز جمعه ۱۶ شهریور گفت مصرف بنزین در روزهای گذشته در استانهای شمالی کشور به شدت افزایش یافته، تا جایی که این میزان در استان گیلان «سه میلیون لیتر» یعنی ۶۷درصد بیشتر از روزهای عادی بود.
او علت این مسئله را «ازدحام بسیار زیاد» در روزهای تعطیل گذشته اعلام کرد و گفت: «هماکنون در خروجی رشت به سمت قزوین به علت ترافیک، نفتکشهای ما امکان تردد ندارند؛ روز گذشته هم ازدحام زیاد و ترافیک فوق سنگین داشتیم.»
دیگر مسئولان و مقامات محلی نیز در سخنانی مشابه دلیل این مشکلات را «ترافیک فوق سنگین» جادهها عنوان کردند.
با این حال خبرگزاری مهر یکشنبه ۱۸ شهریور اعلام کرد با آنکه متولیان امر اعلام کردهاند فعالیت پمپ بنزینها در غرب مازندران به دلیل ترافیک سنگین عادی شده است، اما گزارشها «در مناطق مختلف غرب استان نشان میدهد که برخی از جایگاههای سوخت از شامگاه به بعد غیرفعال شدهاند».
ادامهٔ ترافیک سنگین در جادهها
در همین حال یک مقام پلیس راهور با وجود پایان تعطیلات از ادامه وضعیت ترافیک سنگین در جادهٔ چالوس و آزادراه تهران-شمال خبر داد.
احمد شیرانی یکشنبه ۱۸ شهریور در گفتوگو با خبرگزاری مهر گفت ترافیک جاده چالوس «در مسیر جنوب به شمال حد فاصل پل زنگوله تا سیاهبیشه و آزادراه تهران-شمال در محدودهٔ تونل ۱۸ و ابتدای تونل البرز به شدت سنگین گزارش شده است».
آقای شیرانی همچنین گفت جاده هراز نیز با ترافیک سنگین روبرو است.
این مسئله به این معنا است که نه تنها برخی مشکلات به وجود آمده در هفتهٔ گذشته در شهرهای شمالی استانهای مازندران ادامه دارد، بلکه بسیاری از شهرها و روستاهایی که تنها مسیر تردد آنها جادههای هزار، چالوس و آزادراه تهران-شمال است، نیز کماکان درگیر راهبندان هستند.
گزارشهای متعدد حاکی از مختل شدن زندگی مردم این مناطق بهدلیل راهبندان و یکطرفه شدن مسیرها است.
واکنش رسانهها و شهروندان
مشکلات پیشآمده در استانهای شمال ایران و اظهارات مسئولان در این مورد با واکنش و انتقادات گستردهٔ رسانهها و کاربران در شبکههای اجتماعی روبرو شده است.
کامران پولانی، نماینده نوشهر، چالوس و کلاردشت، روز یکشنبه ۱۸ شهریور در گفتوگو با خبرگزاری مهر از اینکه مسئولان، غرب مازندران را از لحاظ زیرساختها و اعتبارات در حد شهرستان میبینند اما این منطقه همه ساله مجبور است خدماتی در سطح کشوری ارائه دهد انتقاد کرد.
او در ادامه از «نقص در مدیریت» انتقاد کرد اما در سطح مسئولان کشوری، گزارشی در مورد پذیرش این سوءمدیریت و چارهیابی برای آن منتشر نشده است.
در همین روز، یوسف نوری، استاندار مازندران نیز در جلسه بررسی مشکلات زیرساختهای غرب مازندران، وضعیت مدیریت مسئولان در تأمین امکانات و زیرساختها را به «درس خواندن شب امتحانی» تشبیه کرد و گفت: «بعد از تعطیلات دوباره همه چیز تا سال بعد و تعطیلی دیگر فراموش میشود.»
اما همزمان، سخنان دیگر آقای نوری در مورد کمبود بنزین در این استان که ادعا کرده بود در این مدت «۲۱ میلیون مسافر» در مازندران تردد کردهاند، با واکنش روبهرو شد.
یوسف نوری ۱۶ شهریور در نشست بررسی چالشهای شهرستانهای تنکابن و عباسآباد گفت این تعداد مسافر از هشتم تا ۱۱ شهریور در مازندران تردد کردند.
خبرگزاری دانشجو شنبه ۱۷ شهریور با بیان اینکه مسئولان اعلام کردهاند از ۲۳ اسفند تا هشتم فروردین گذشته تنها بیش از ۹ میلیون نفر به این استان مسافرت کردهاند، نوشت ادعای استاندار مازندران نمیتواند صحیح باشد.
آزاده مختاری، روزنامهنگار، نیز روز جمعه با انتشار صحبتهای یکی از دهیاران استان گیلان در شبکهٔ اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «استانداری از ششماه قبل دستوری غافلگیرانه صادر کرده، مبنی بر اینکه دیگر زبالهها جمع نمیشود.»
خانم مختاری از قول یکی از این دهیاران نوشت به مردم گفته شده است: «خودشان زبالههای خشک را بفروشند، زباله تر را بسوزانند.»
محسن دلیلی، خبرنگار، نیز یکشنبه با اشاره به کمبود سطل زباله در استان مازندران در شبکهٔ اجتماعی ایکس نوشت: «ما از شیردارکلا باید حدود ۱۵-۲۰ دقیقه رانندگی میکردیم تا برسیم به سوادکوه و کیسه زباله را توی سطل بیندازیم و برگردیم.»
آقای دلیلی در ادامه نوشت که محلیها هم آنجا زباله رو میسوزاندند «و بو و دودش هم کلافهکننده بود.»
یکی دیگر از ساکنان گیلان نیز در همین شبکهٔ اجتماعی با اشاره به شمار بالای مسافران در شمال ایران نوشت: «گیلان و مازندران با مدیریت مناسب در حوزه گردشگری و کشاورزی میتوانستند درآمدی بیشتر از درآمد نفتی داشته باشند. اما تبدیل شدند به خوشنشین و زبالهدونی.»
میترا احمدی، یکی دیگر از ساکنان منطقه نیز با بیان اینکه «مشکل از مسافرها و بومیهای این دو استان نیست»، به عدم رسیدگی به زیرساختهای دو استان اشاره کرد.
با وجود این واکنش گسترده اما مسئولان محلی دو استان نه تنها پاسخ قانعکنندهای ارائه نکردهاند بلکه حتی از وجود طرحهایی برای جبران این مشکلات و پیشگیری از تکرار آنها نیز صحبت نمیکنند.
این در حالی است که با شروع هر تعطیلی بلندمدت در ایران، بحثهای زیادی پیرامون مشکلات ساختاری و سومدیریت شهری در استانهای شمالی ایران مطرح میگردد اما با شروع دور بعدی ورود مسافران به این استانها، بر تعداد مشکلات و معضلات به وجودآمده افزوده میشود.