رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز جمعه ۲۰ تیرماه، ساعاتی پس از صدور رأی دیوان عالی اداری این کشور، فرمان تغییر کاربری موزه ایاصوفیه به مسجد را امضا کرد.
دیوان عالی اداری ترکیه در همین روز رأی داد که موزه ایاصوفیه در استانبول می‌تواند به مسجد تبدیل شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این رأی دیوان عالی اداری ترکیه به اتفاق آرا صادر شده است و بر اساس آن، تصمیم دولت ترکیه در سال ۱۹۳۴ که در پی آن ایاصوفیه به موزه تبدیل شد، لغو خواهد شد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، با وجود مخالفت‌های گسترده درباره چنین تصمیمی، در چند سال اخیر پیگیر تبدیل این موزه تاریخی به مسجد بوده است.
او در کارزار انتخاباتی پارسال قول داده بود این بنا را که بیش از ۸۵ سال است به صورت موزه درآمده، تبدیل به مسجد کند.
ایاصوفیه در دوران امپراطوری بیزانس در سال ۵۳۷ میلادی به عنوان کلیسای اسقفی ارتدوکس یونانی ساخته شد. عثمانی‌ها در سال ۱۴۵۳ استانبول را فتح و کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کردند.
سرانجام، پس از اعلام جمهوری سکولار توسط کمال آتاترک در ترکیه، دولت در سال ۱۹۳۴ این بنای تاریخی را به موزه تبدیل کرد.
ایاصوفیه که از سوی سازمان یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده و مورد احترام مسیحیان و مسلمان است، از مهم‌ترین مکان‌های توریستی ترکیه محسوب می‌شود.
بحث تبدیل ایاصوفیه از موزه به مسجد در هفته‌های اخیر بازتاب گسترده‌ای داشته است.
پیش از این، وزیر امور خارجه یونان به ترکیه هشدار داده بود که به تعهدات بین‌المللی خود پایبند بماند و «منافع داخلی و ملی خود را بر محافظت از بنا‌های مهمی مانند ایاصوفیه که میراث جهانی بشری است، ترجیح ندهد».
رهبر مسیحیان ارتدکس جهان نیز در پیامی خطاب به رجب طیب اردوغان از وی خواسته بود از تصمیمش برای تغییر کاربری مسجد ایاصوفیه منصرف شود و گفته بود این عمارت «مورد احترام مسلمانان و مسیحیان» است.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا هم در توییتی از دولت ترکیه خواست که وضعیت ایاصوفیه را به عنوان موزه حفظ كند» تا به گفته او «نمونه‌ای از تعهد به احترام به آیین‌ها و تاریخ مذاهب در ترکیه باشد».
سازمان یونسکو نیز روز پنج‌شنبه، ۱۹ تیر، اعلام کرد هرگونه تغییر کاربری موزه ایاصوفیه در استانبول باید به اطلاع این سازمان برسد تا در صورت لزوم در کمیته میراث جهانی این سازمان بررسی شود.
با این حال رای دیوان عالی ترکیه نشان می‌دهد که دولت اردوغان توجهی به این درخواست‌ها نداشته است.
در دو دهه گذشته بحث تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجدی برای انجام عبادت چندین بار مطرح شده، اما این نخستین بار است که این بحث با حمایت دولت اردوغان به نتیجه رسیده است.
مخالفان داخلی تصمیم اردوغان که اغلب در جناح‌های سیاسی مقابل او قرار دارند، این اقدام او را «رفتاری پوپولیستی، تلاش برای انحراف افکار عمومی از مشکلات اقتصادی، و از بین بردن یکی از نمادهای سکولاریسم در جمهوری ترکیه» توصیف کرده‌اند.
