عبدالباقر اورالاوغلو، وزیر زیرساختها و ترابری ترکیه، از برنامه کشورش برای احیای خط آهن تاریخی «آناتولی-حجاز» از مسیر سوریه خبر داده است.
آقای اورالاوغلو روز چهارشنبه ۱۲ دیماه اعلام کرد این پروژه تنها بازسازی خط آهن قدیمی نیست، بلکه «پیوند مجدد یک میراث تاریخی و فرهنگی» است.
او در ادامه تصریح کرد سوریه نیاز مبرم به بازسازی زیرساختهای حمل و نقل، بهویژه بزرگراهها، فرودگاهها و جادهها دارد «و در اولین قدم، در نظر داریم خط راهآهن ترکیه به دمشق را احیا کنیم.»
شبکه «تیآرتی» ترکیه نیز مینویسد اولویت اول اتصال خط آهن استانبول به دمشق است و دولت ترکیه تیمی از کارشناسان را برای انجام ارزیابی اولیه برای احیای این پروژه به سوریه اعزام کرده است.
با گذشت بیش از یک قرن از راهاندازی خط آهن دمشق-مدینه توسط امپراتوری عثمانی و از رده خارج شدن آن در جنگ جهانی اول، مقامات ترکیه اکنون از برنامه خود برای احیای این مسیر سخن میگویند.
دستور احداث این خط آهن ۱۳۰۰ کیلومتری در زمان سلطان عبدالحمید دوم، امپراتور عثمانی، در بهار ۱۹۰۰ صادر شد و این پروژه با کمک مهندسان آلمانی طی هشت سال ساخته شد. اگرچه هدف اولیه این پروژه کاهش زمان مسافرت زائران مکه و مدینه از ۴۰ روز به ۵ روز بود، اما این خط ریلی برای حمل کالا نیز استفاده میشد و حتی در جنگ جهانی اول و شورش حجاز علیه امپراتوری عثمانی مسیری استراتژیک برای اعزام نیرو و ادوات جنگی بود.
همان زمان سوریه، اردن و عربستان جزوی از قلمرو امپراتوری عثمانی بودند که در مسیر این خط ریلی قرار داشتند.
اگرچه بخشهایی از این خط آهن بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول و حتی بعد از جنگ جهانی دوم نیز فعال بود، اما کلاً در سال ۱۹۷۵ از رده خارج شد.
آقای اورالاوغلو بازسازی بخش استانبول-دمشق را به عنوان بخشی از چشمانداز بزرگتر تقویت شبکههای حمل و نقل منطقهای و بینالمللی عنوان کرد و گفت بازسازی کل خط ریلی دمشق-حجاز جایگاه ترکیه در تراتزیت جهانی را تقویت میکند.
ترکیه پیشتر نیز همراه با قطر و امارات، پروژه ترانزیتی ۱۷ میلیارد دلاری بندر فاو بزرگ عراق در خلیج فارس تا مرز ترکیه را آغاز کرده بود و دولت آنکارا دو ماه پیش از یک بسته مالی ۲۰ میلیارد دلاری برای تمکیل بخش ترکیهای این خط آهن دو هزار کیلومتری تا اروپا رونمایی کرد.
چند بانک بینالمللی از جمله بانک جهانی و بانک اروپایی بازسازی و توسعه اروپا در تأمین مالی این پروژه عظیم ترانزیتی مشارکت دارند.
ترکیه همچنین بخشی از بزرگترین مسیر خاکی ترانزیتی موسوم به «کمربند و جاده» چین به سمت غرب (چین-آسیای مرکزی-قفقاز-ترکیه) است و در مجموع حوزه خدمات لجستیک زمینی، دریایی و هوایی ترکیه در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۵ میلیارد دلار درآمد داشت و انتظار میرود تا سال ۲۰۲۸ این رقم به ۷۷ میلیارد دلار افزایش یابد.