نیروی دریایی ایالات متحده روز چهارشنبه ۲۴ فروردین اعلام کرد که برای گشتزنی در آبهای دریای سرخ و آنچه که «مقابله با قاچاق سلاح» خوانده است، یک گروه ضربت چند ملیتی جدید با همکاری متحدان آمریکا در منطقه تشکیل میدهد.
حملاتی که به شبهنظامیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران نسبت داده میشود اخیرا در دریای سرخ، یکی از مسیرهای مهم حملونقل دریایی جهان، رو به افزایش گذاشته است.
دریادار برد کوپر، فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین مستقر است، هنگام اعلام این تصمیم در یک نشست خبری، از اشاره مستقیم به حوثیهای یمن خودداری کرد.
آبهای دریای سرخ بین کانال سوئز در شمال و آبراه بابالمندب در جنوب که شبه جزیره عربستان را از قاره آفریقا جدا میکند، یکی از اهداف حملات شورشیان حوثی به شمار میرود.
دریادار کوپر گفت: «اگر از یک منظر گسترده نگاه کنیم این منطقه در عمل و در شکل نمادین شریان اصلی تامین سوخت جهان است. این منطقه آنقدر وسیع است که ما نمیتوانیم این کار را به تنهایی انجام دهیم و به بهترین شکل ممکن با متحدان منطقهای همکاری خواهیم کرد».
این واحد عملیاتی ویژه متشکل از ۳۴ کشور است و زیر نظر فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا در بحرین فعالیت خواهد کرد.
ناوگان پنجم آمریکا در حال حاضر سه گروه ضربت جداگانه دارد که وظیفه آنها مقابله با دزدان دریایی و سایر موضوعات امنیتی در منطقه از جمله آبهای خلیج فارس است.
فعالیت این واحد عملیاتی جدید از روز یکشنبه آغاز میشود و قرار است «یو.اساس مونت ویتنی» که یک کشتی ویژه فرماندهی است و قبلا جزئی از ناوگان ششم آمریکا در اروپا و آفریقا بوده، به آن بپیوندد.
دریادار کوپر افزود این واحد عملیاتی ویژه که بین دو تا شش کشتی جنگی در اختیار دارد با قاچاق مواد خام، مواد مخدر و انسان مبارزه خواهد کرد.
نیروی دریایی آمریکا و کارشناسان مستقل بر این باورند که تسلیحات ارسالی از سوی ایران که تاکنون چند محموله آن کشف و توقیف شده است از طریق همین مسیرهای دریایی برای شورشیان حوثی ارسال میشود.
در همین حال، گروه اسلامگرای تندرو الشباب در سومالی از قاچاق زغال سنگ در این منطقه برای تامین مالی خود استفاده میکند. این منطقه در عین حال یکی از مسیرهای حرکت مهاجران غیرقانونی از آفریقا به سوی عربستان سعودی و کشورهای همسایه است.
دریای سرخ از مسیرهای مهم کشتیرانی برای حملونقل سوخت و مواد خام و کالاهای دیگر است و مینگذاری در آبهای منطقه علاوه بر عربستان سعودی برای کل جهان خطرناک محسوب میشود. مینهایی که به دریا انداخته میشوند تحت تاثیر حرکت امواج در فصلهای مختلف جابهجا می شوند.
مینگذاری در آبهای دریای سرخ پدیده جدیدی نیست. دستکم ۱۹ شناور در سال ۱۹۸۴ اصابت با مین را گزارش دادند.
یک هیئت سازمان ملل میگوید که تاکنون فقط یک مورد از این مینها کشف و خنثی شده است.
جنگ یمن که از سال ۲۰۱۴ با تصرف صنعا، پایتخت، توسط شورشیان حوثی آغاز شد، به تشدید نگرانیهای امنیتی در منطقه در هفت سال گذشته دامن زده است.
اکتبر ۲۰۱۶ چند موشک حوثیها در نزدیکی یک ناو آمریکایی منفجر شد و آمریکا در پاسخ، سه تاسیسات رادار بندری در مناطق تحت کنترل این گروه را با موشکهای دوربرد هدف قرار داد.
یک هفته قبل از آن نیز یک کشتی اماراتی هدف موشکهای شبهنظامیان حوثی قرار گرفت.
هرچند، دولت امارات ادعا میکند که این کشتی حامل کمکهای بشردوستانه بوده ولی سازمان ملل از تایید این ادعا خودداری کرده است.
همچنین بعدتر مشخص شد که این شناور بین پایگاههای نظامی امارات در اریتره و یمن در تردد بوده است.
در آوریل ۲۰۲۱ نیز یک شناور نیروی دریایی سپاه پاسداران که تصور میشود نقش پایگاه شناور را ایفا میکرده است در دریای سرخ هدف حمله قرار گرفت.
برخی گمانهزنیها حاکی است که این حمله بخشی از رویاروییهای نظامی پنهان بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل در سطح منطقه بوده است.
در ژانویه امسال نیز شورشیان حوثی یک کشتی را که با پرچم امارات تردد میکرد در نزدیکی یمن توقیف کردند.
ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی مدعی شد که این کشتی حامل تدارکات یک بیمارستان صحرایی بوده ولی ویدئویی که حوثیها از محموله این کشتی ضبط کردند نشان داد که بخشی از محموله آن خودروهای نظامی و تسلیحات بود.
تاکنون خبری مبنیبر پيوستن اسرائيل به اين واحد عملياتی ويژه منتشر نشده است. از سوی دیگر، مقام نظامی آمریکایی نيز حاضر نشد در مورد ابراز تمايل احتمالی اسرائيل برای پيوستن به اين واحد اظهار نظر کند.
فرمانده ناوگان پنجم نيروی دريايی آمريکا در پاسخ به سوالی در مورد وقوع رويارويیهای تنشآميز با ايران در طول مذاکرات احيای برجام، وضعيت را «مثل هميشه» توصيف کرد.