رسانههای آمریکایی روز پنجشنبه ۲۰ مهر از توافق ایالات متحده و قطر برای جلوگیری از دسترسی ایران به شش میلیارد دلار از منابع منتقلشده آن از کره جنوبی به قطر در ماه گذشته خبر دادند.
روزنامه «واشینگتنپست» در گزارشی نوشت والی آدیمو، معاون وزیر خزانهداری آمریکا، در جلسهای با نمایندگان دمکرات در مجلس نمایندگان گفته است مقامات آمریکایی و قطری توافق کردهاند که مانع دسترسی ایران به شش میلیارد دلار منابع منتقلشده جمهوری اسلامی از کره جنوبی به دوحه برای خرید اقلام انساندوستانه شوند.
این روزنامه آمریکایی با استناد به دو منبع رسمی و یک منبع در کنگره که نخواستند نامشان فاش شود، نوشته است: آقای آدیمو به قانونگذاران آمریکایی قول داده است که این مبالغ «به این زودی» در دسترس ایران قرار نخواهد گرفت.
خبرنگار شبکه تلویزیونی «سیبیاس نیوز» در کاخ سفید نیز در شبکه ایکس (توئیتر سابق) نوشت: ایالات متحده آمریکا با قطر به یک «تفاهم بیسروصدا» رسیده است تا دوحه شش میلیارد دلار پول نفت ایران را آزاد نکند.
این مبلغ ماه گذشته از حسابهای ایران در کره جنوبی و در ازای آزادی پنج آمریکایی در زندانهای جمهوری اسلامی به قطر منتقل شده بود.
نانسی کوردس در توئیت خود نوشته است: این تحول پس از آن صورت میگیرد که آمریکا و اسرائیل بهدنبال بررسی نقش ایران در تامین مالی و آموزش نیروهای حماس هستند.
او افزوده است: والی آدیمو، معاون وزیر خزانهداری آمریکا، صبح روز پنجشنبه خبر این توافق «بیسروصدا» را در نشست دمکراتهای مجلس نمایندگان که پشت درهای بسته برگزار شد، فاش کرد.
آقای آدیمو گفته است این پول «به این زودی جایی نمیرود».
مقامات دولت ایالات متحده و قطر هنوز به این خبر واکنش نشان ندادهاند، اما «نورنیوز» نزدیک به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی دقایقی بعد از انتشار گزارشها پیرامون توافق قطر و آمریکا، اعلام کرد: «برخلاف ادعای واشینگتنپست، منابع ارزی ایران در قطر کاملا در دسترس است. هیچ تغییری در موضوع دسترسی ایران به منابع ارزی خود در بانکهای قطر ایجاد نشده و توافق انجامشده به قوت خود باقی است».
انتشار خبر توافق آمریکا و قطر برای ممانعت از دسترسی ایران به شش میلیارد دلار پول نفت خود، در حالی است که علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه و مسئول مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی با قدرتهای جهانی، مردادماه مدعی شده بود: «فرایند آزادسازی چند میلیارد دلار از داراییهای ایران که چند سال است بهطور غیرقانونی توسط آمریکا توقیف شده، آغاز شد. ایران تضمین لازم برای پایبندی آمریکا به تعهدات خود را دریافت کرده است».
دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در پاسخ به روزنامه «واشینگتنپست» درباره مسدود کردن دسترسی ایران به مبالغ منتقل شده به قطر گفته است: «سناتورها و دولت آمریکا به خوبی آگاه هستند که نمیتوانند توافق را به هم بزنند. این مبالغ حق مردم ایران است و جمهوری اسلامی قرار است از این پول برای واردات کالاهای انساندوستانه و غیرتحریمی استفاده کند».
در این میان، آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا روز پنجشنبه در تلآویو گفت آمریکا بر منابع مالی انتقالیافته ایران به قطر نظارت دقیق دارد و هیچ مبلغی تاکنون خرج نشده و ایران به آن دسترسی نداشته است.
بهدنبال حملات گروه حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر که صدها کشته برجای گذاشته است، مخالفان دولت جو بایدن به شدت از انتقال این شش میلیارد دلار به قطر انتقاد کردهاند.
برخی از سناتورهای آمریکایی در روزهای گذشته با اشاره به تامین مالی حماس توسط جمهوری اسلامی، آزادسازی داراییهای مسدود شده ایران را یکی از دلایل این حمله عنوان کردهاند.
مقامات جو بایدن به کرات گفتهاند که منابع منتقل شده به قطر «دستنخورده» باقی مانده و ایران تنها مجاز به استفاده از این منابع برای واردات کالاهای انساندوستانه و تحت نظارت دولت آمریکا است.
با این حال، منتقدان میگویند حکومت جمهوری اسلامی از منابع دیگر برای تامین منابع مالی گروههای نیابتی خود استفاده کرده، و سپس داراییهای خود در قطر را جایگزین آن میکند.