روسیه و اوکراین بعد از دو ماه مذاکره با میانجی‌گری سازمان ملل و ترکیه در نهایت روز جمعه ۳۱ تیرماه بر سر باز شدن بنادر اوکراین برای صادرات غلات به توافق رسیدند.
نمایندگان دو کشور، از جمله وزرای دفاع، در اجلاسی که در ترکیه برگزار شد، قرارداد باز شدن مسیر دریایی اوکراین برای صادرات غلات را امضا کردند.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل از بسته پیشنهادی خبر داده که هم راه صادرات غلات اوکراین را برای کاهش قیمت‌های جهانی مواد غذایی باز می‌کند، هم تحریم‌های سخت غرب علیه روسیه برای صادرات غلات و کودهای شیمیایی را ملایم‌تر خواهد کرد.
وی گفت، توافق یاد شده راه را برای صادرات مقادیر چشمگیری مواد غذایی از سه بندر کلیدی اودسا، چورنومورسک و یوژنه اوکراین به بازارهای جهانی باز خواهد کرد و سازمان ملل نیز مرکز هماهنگی برای نظارت بر این توافق راه‌اندازی می‌کند.
آقای گوترش اظهار داشت: «امروز یک فانوس دریایی در دریای سیاه روشن شد، یک فانوس امید، یک امکان و تسکینی برای جهان که بیش از همیشه نیاز به آن داشت.»
با این حال، خبرگزاری رویترز به ادامه جنگ در مناطق شرقی و جنوبی اوکراین اشاره کرده و می‌نویسد نمایندگان روسیه و اوکراین در جلسه امضای توافقنامه حاضر نشدند کنار همدیگر بنشینند و پرچم‌ها طوری روی میز چیده شده بود که میان آنها فاصله باشد.
قبل از جلسه امضا توافقنامه نیز میخائیل پودولیاک، مشاور رئیس جمهور اوکراین با انتشار توئیتی گفته بود: «روسیه در صورت فتنه‌انگیزی، جواب فوری نظامی دریافت خواهد کرد.»
روسیه و اوکراین از بزرگترین صادرکنندگان غلات در جهان هستند.
در مراسم امضای این توافقنامه، وزرای دفاع و زیرساخت‌های دو کشور، همچنین آقای گوترش و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه به همراه وزیر دفاع این کشور حضور داشتند.
محاصره بنادر اوکراین طی ماه‌های گذشته توسط روسیه باعث انبار شدن ده‌ها میلیون تن غلات این کشور و ناممکن شدن صادرات آن به بازارهای جهانی شده؛ موضوعی که قیمت اقلام خوراکی در جهان را افزایش داده و به فقر و گرسنگی بیشتر منجر شده است.
روسیه منکر نقش خود در بحران جهانی مواد غذایی است و در عوض کشورهای غربی را متهم به تحریم‌ها و بستن راه صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی این کشور برای بخش کشاورزی کرده و اوکراین را نیز به مین‌گذاری دریایی متهم کرده است.
مقامات سازمان ملل می‌گویند توافق یاد شده طی چند هفته آینده اجرایی خواهد شد و دو کشور در ترانزیت دریایی کالاها آتش‌بس اعلام خواهند کرد.
اوکراین که در آب‌های خود برای محافظت از هجوم دریایی روسیه مین‌گذاری کرده، کشتی‌ها را به سمت مناطق امن راهنمایی خواهد کرد. کشتی‌های باری با گذشتن از دریای سیاه و تنگه بسفر ترکیه راهی بازارهای بین‌المللی خواهند شد.
این توافق برای ۱۲۰ روز معتبر خواهد بود، اما می‌تواند بعد از آن تمدید شود.
یک مقام سازمان ملل می‌گوید بسته دیگری نیز روز جمعه امضا می‌شود که تحریم‌های غرب علیه روسیه برای صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی را کاهش خواهد داد.
تاکنون کشورهای غربی هیچ تحریمی علیه صادرات مواد غذایی روسیه اعمال نکرده‌اند، اما تحریم‌های بانکی، بیمه‌ای، تراتزیتی و غیره می‌تواند غیرمستقیم بر صادرات روسیه تاثیر داشته باشد.
رویترز می‌نویسد ترکیه بر اساس نگرانی‌های روسیه، تمامی کشتی‌های باری به مقصد اوکراین را برای جلوگیری از انتقال احتمالی تسلیحات بررسی خواهد کرد.
آمریکا از توافق روز جمعه استقبال کرده و گفته است روسیه باید به اجرای کامل این توافق پای‌بند باشد.
