سازمان ملل متحد خواستار آزادی فوری ژیائو وانگ، دانش‌آموخته دانشگاه پرینستون، شده‌است. آقای وانگ، شهروند چینی آمریکایی، در ایران به ۱۰ سال زندان محکوم شده‌است.
کارگروه ملل متحد در امور بازداشت‌های خودسرانه، ۱۹ شهریور ماه اعلام کرد به این نتیجه رسیده که «هیچ دلیل قانونی برای بازداشت و زندانی‌کردن» ژیائو وانگ وجود ندارد و جمهوری اسلامی در این زمینه مرتکب «موارد مختلفی از نقض» حقوق این شهروند آمریکایی برای دسترسی به یک روند قضائی عادلانه، شده‌است.
به گفته کارگروه سازمان ملل متحد، بازداشت آقای وانگ در زمره بازداشت‌های «خودسرانه» قرار می‌گیرد و او باید فورا آزاد شود.
برآورد کارگروه ملل متحد در پاسخ به درخواست ماه گذشته همسر وانگ منتشر شده‌است. مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز واکنشی به این درخواست نشان نداده‌اند.
در بخشی از این گزارش گفته شده «کارگروه [ملل متحد در امور بازداشت‌های خودسرانه] از دولت جمهوری اسلامی می‌خواهد تا فورا گام‌های لازم را برای چاره‌اندیشی در مورد وضعیت آقای وانگ بردارد… چاره واقعی آن هم آزادی فوری آقای وانگ است».
سازمان ملل در مورد شرایط این شهروند آمریکایی و نیز وضعیت سلامت او «عمیقا» ابراز نگرانی کرده و در عین حال خواستار انتقال فوری او به مراکز درمانی شده‌است.
علاوه بر این گزارش، انجمن مطالعات خاورمیانه در آمریکای شمالی نیز در نامه‌ای به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، خواستار آزادی وانگ شده و تاکید کرده، او پیش از سفر به ایران «روادید لازم و مجوزهای تحقیقاتی برای پژوهش در آرشیوهای [ایران] را کسب کرده بود».
ژیائو وانگ پژوهشگر چینی-آمریکایی دانشگاه پرینستون، در ایران به ده سال زندان محکوم شده‌است. سخنگوی قوه قضاییه ایران گفته بود او به اتهام «ورود غیرقانونی» به کشور و «ارسال اطلاعات محرمانه به خارج» بازداشت شده‌است. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داده بود که اتهام مطرح‌شده از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی «جاسوسی در پوشش پژوهش و تحقیق» است.
بنا بر گزارش‌ها، این دانشجوی ۳۷ ساله برای تحقیق در مورد پایان‌نامه دکترای خود که موضوع آن تاریخ اروپا و آسیا در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است به ایران رفته بود. دانشگاه پرینستون نیز می‌گوید او در حال آموختن زبان فارسی و تحقیق در مورد اسنادی از سده‌های ۱۹ و ۲۰ میلادی، در آرشیوهای ملی ایران بود.
همسر ژیائو وانگ، می‌گوید اتهام‌های واردشده به او «بی‌اساس» و حکم صادره نیز «ناعادلانه» است. دانشگاه معتبر پرینستون نیز این این اتهام‌ها را «قویا» رد کرده‌است.
دولت‌های ایالات متحده بارها خواستار آزادی ژیائو وانگ و زندانیان ایرانی آمریکایی و یا زندانیان دارای «گرین‌کارت» شده‌اند.
در سال جاری خورشیدی مجلس نمایندگان آمریکا، طرحی را برای «پاسخگو کردن مقام‌های جمهوری اسلامی» در قبال «گروگان گرفتن» شهروندان آمریکایی در ایران، تصویب کرد. سناتور تام کاتن نیز با افزودن پیشنهادهایی به آن، قانونی را با عنوان «قانون گروگان‌گیری ایران»، به سنای آمریکا ارائه کرد.
بر اساس طرح سناتور کاتن، در صورتی که شهروند آمریکایی یا دارنده «گرین‌کارت» با انگیزه‌هایی سیاسی در ایران به زندان بیفتد، مقام‌های جمهوری اسلامی که در این موضوع نقش داشته‌اند تحریم می‌شوند و خانواده‌های این مقام‌ها نیز اجازه ورود یا ادامه حضور در خاک آمریکا را نخواهند داشت.
