شورای امنیت سازمان ملل روز پنجشنبه سیام شهریور نگرانی خود را از آنچه «تأثیر بالقوه بیثباتکننده» برنامه دولت اقلیم کردستان عراق برای برگزاری یکجانبه همهپرسی استقلال نامید، ابراز کرد.
این همهپرسی قرار است روز سوم مهرماه، ۲۵ سپتامبر، در چهار منطقه اربیل، سلیمانیه، دهوک و کرکوک در شمال عراق برگزار شود و پنج و نیم میلیون نفر واجد شرایط شرکت در آن هستند.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل در بیانیهای که بر روی وبسایت این شورا قرار گرفته خاطرنشان میکنند که همهپرسی یادشده «در حالی قرار است برگزار شود که عملیات برای مقابله با حکومت اسلامی عراق و شام (داعش) - که در آن نیروهای کُرد نقش مهمی بازی کردهاند - در جریان است».
این بیانیه میافزاید که همهپرسی استقلال «میتواند توجهات را از تلاشهایی که باید برای اطمینان از بازگشت امن و داوطلبانه بیش از سه میلیون پناهنده و آواره داخل کشور صورت بگیرد، منحرف کند.»
در ادامه بیانیه آمدهاست که «اعضای شورا احترام متدوام خود را نسبت به حاکمیت، تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق ابراز داشته و خواستار حل مسائل بین دولت فدرال و دولت منطقهای کردستان مطابق با مقررات قانون اساسی عراق، از طریق گفتوگوی ساختارمند و یافتن راه حلی تحت حمایت جامعه جهانی هستند».
در پایان بیانیه نیز افزوده شدهاست که «اعضای شورای امنیت سازمان ملل حمایت کامل خود را از تلاش سازمان ملل برای تسهیل گفتوگو میان طرفهای ذینفع عراقی، ابراز کردهاند».
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز در اوایل این هفته در مورد زمانبندی همهپرسی نگرانیهای مشابهی را ابراز کرد.
همهپرسی در اقلیم کردستان عراق با مخالفت دولت مرکزی عراق، ترکیه، آمریکا، ایران و کشورهای مختلف دیگر روبهرو است.
حیدر عبادی، نخست وزیر عراق، طرح اقلیم کردستان برای برگزاری همهپرسی استقلال را «بازی با آتش» توصیف کرده، مقامهای ایرانی از احتمال بستن گذرگاههای مرزی با کردستان عراق سخن گفتهاند و ترکیه در مرز خود با اقلیم رزمایشی با حدود ۱۰۰ تانک و ادوات نظامی برگزار کرده است.
کاخ سفید نیز پیش از این در بیانیهای در مخالفت با این همهپرسی نوشت که آمریکا بارها به مقامهای اقلیم کردستان تأکید کردهاست که برگزاری این همهپرسی باعث از بین رفتن تمرکز تلاشها برای شکست دادن گروه داعش خواهد شد.
مسرور بارزانی، رئیس شورای امنیت کردستان عراق، در واکنش به این نگرانیها، آن را «بیمورد» دانسته و گفته است اقلیم کردستان همواره «بدون توجه به مناسباتش با بغداد» به نبرد با تروریسم متعهد بوده و خواهد ماند.
یکی از مناطق مورد مناقشه بین حکومت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان منطقه کرکوک است که اخیراً پارلمان این منطقه به مشارکت در همه پرسی رای دادهاست.
این در حالی است که عربها و ترکمنهای کرکوک به این موضوع اعتراض کردهاند و هماینک از این شهر موارد زد و خورد و درگیری گزارش میشود.