سازمان ملل در گزارش سالانه «گازهای گلخانه ای» میگوید که در سال گذشته میلادی، میزان دی اکسید کربن انباشت شده در جو کره زمین به بالاترین اندازه در چند میلیون سال گذشته رسیده است که ادامه وضع موجود میتواند باعث بالا رفتن ۲۰ متری سطح دریاها و افزایش بالای سه درجه سانتیگراد دمای زمین شود.
این گزارش که روز دوشنبه هشتم آبان، در سایت رسمی این نهاد بین المللی منتشر شده است، میگوید که انباشت دی اکسید کربن - یکی از گازهای گلخانهای عمده جو کره زمین که نقش انسانی در تولید آن فاحش است- به حدود ۴۰۳.۳ قسمت در میلیون (پی پی ام) رسیده است، در حالی که این شاخص در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۰۰ پی پی ام بود.
بر اساس این گزارش، آهنگ رشد انتشار دی اکسید کربن در اتمسفر در سال گذشته نسبت به متوسط سالانه دهه گذشته ۵۰ درصد رشد کرده است. این میزان نسبت به دوران «پیش صنعتی» نیز ۴۵ درصد افزایش داشته است. این میزان در دورانهای یخ بندان و گرم زمین نیز ۱۸۰ تا ۲۸۰ پی پی ام بوده است.
انتشار آمارهای تکان دهنده وضعیت جو زمین در حالی است که قرار است اجلاس «وضعیت آب و هوایی توافق پاریس» طی ماه آینده در شهر بن آلمان برگزار شود و وزرای محیط زیست ۱۹۵ کشور در آن حضور یابند.
دو سال قبل، کشورها در کنفرانس پاریس، متعهد شدند که انتشار گازهای گلخانه ای را در سطحی کاهش دهند که دمای زمین تا پایان قرن بیش از دو درجه (نسبت به دوران پیش صنعتی) گرم نشود.
این توافق هم اکنون با وضعیت شکننده ای مواجه شده است، چرا که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری جدید آمریکا، پیشتر گفته بود که این کشور از این توافق خارج خواهد شد. آمریکا به تنهایی سهمی ۱۵ درصدی در تولید دی اکسید کربن جهان دارد.
دانشمندان می گویند تا جایی که علم نشان می دهد، زمین هرگز چنین میزان از رشد تولید دی اکسید کربن را که طی چند دهه گذشته بوده، تجربه نکرده است، بطوری که آهنگ رشد آن ۱۰۰ برابر بیشتر از دوران آخرین عصر یخبندان بوده است.
آخرین بار نیز که میزان انباشت دی اکسید کربن در جو زمین به ۴۰۰ پی پی ام رسیده بود، به ۳-۵ میلیون سال برمی گردد. بر اساس این گزارش، در دوره یاد شده دمای هوا ۲-۳ درجه بیشتر از اکنون بود و یخهای گرینلند و بخشی از قطب جنوب (جنوبگان غربی) آب شد و در نهایت باعث بالا رفتن ۱۰-۲۰ متری سطح دریاها نسبت به زمان حاضر شد.
ایران نیز یکی از ۱۰ کشور بزرگ انتشار دهنده گازهای گلخانهای در جهان است که سالانه ۶۰۲ میلیون تن دی اکسید کربن تولید میکند. ایران متعهد شده است که در صورت دریافت کمکهای مالی جهانی، تا سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۱۲ درصد از میزان انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهد و در غیر این صورت، تنها چهار درصد این میزان را کاهش خواهد داد.
انتشار سالانه دی اکسید کربن حاصل از مصرف سوختهای فصیلی در جهان از چهار میلیارد تن در سال ۱۹۷۰ به حدود ۱۰ میلیارد تن در سال گذشته رسیده است. چین ۳۰ درصد، آمریکا ۱۵ درصد، اروپا ۹ درصد، هند هفت درصد، روسیه پنج درصد و ژاپن چهار درصد در این میزان از انتشار دی اکسید کربن سهیم هستند. در کل، این کشورها سهمی ۷۰ درصدی در انتشار دی اکسید کربن جهان دارند.