آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با تاکید بر این که ایالات متحده با ایران درباره بازگشت به برجام اختلافات مهمی دارد، گفت عدم تمدید توافق ایران و آژانس انرژی اتمی «بسیار نگرانکننده» است و در صورت تداوم نقض تعهدات برجامی ایران، بازگشت به برجام سخت میشود.
او که روز جمعه، ۴ تیرماه، پس از دیدار با وزیر خارجه فرانسه با خبرنگاران سخن میگفت، با تاکید بر این که آمریکا اهمیت تمدید توافق ایران و آژانس را به دولت ایران اطلاع داده است، از استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته به عنوان یکی از فعالیتهای مغایر با برجام نام برد.
وزیر خارجه آمریکا بار دیگر تاکید کرد که توافق با ایران زمانی ممکن است که این کشور به تعهدات خود طبق برجام به خوبی عمل کند.
دولت ایران اسفندماه سال گذشته بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد، ولی پس از آن تهران و آژانس اوایل اسفند پارسال به توافقی سه ماهه دست یافتند که بر پایه آن دوربینهای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به ذخایر آن تنها در صورتی ممکن شود که تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
این توافق سه ماهه به مدت یک ماه دیگر تمدید شده بود و این مهلت روز پنجشنبه، ۳ تیر به پایان رسید و به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی، دو بار به ایران برای تمدید این مهلت فشار آورده، ولی هنوز پاسخی از ایران دریافت نشده است.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیسجمهوری ایران، روز چهارشنبه گفته بود که «در خصوص پایان یافتن مهلت یک ماهه بسته شدن دوربینهای آژانس در مراکز انرژی اتمی ایران، شورای عالی امنیت ملی تصمیمگیری میکند».
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در نشست امروز برجام را «تامین کننده منفعت ملی» آمریکا دانست و گفت اگر ایران به بمب اتم یا امکان تولید بمب در زمان کوتاه دست پیدا کند، «خطرناکتر از چیزی است که الان هست».
او با اشاره به ادامه مذاکرات احیای برجام در وین در روزهای آینده گفت این مذاکرات نشان خواهد داد که اختلافات موجود قابل حل شدن است یا خیر.
ایران و کشورهای عضو برجام شامل فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و چین تاکنون ۶ دور مذاکره در وین برگزار کردهاند و نمایندگان دولت آمریکا نیز به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات حضور داشتهاند.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز در نشست خبری روز شنبه با اشاره به این مذاکرات، گفت که طرفهای مذاکره منتظر تصمیم نهایی ایران برای بازگشت برجام هستند.
پیش از این عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و رئیس تیم ایران در مذاکرات وین، گفته بود که «تمامی اسناد توافق تقریباً آماده است» و «زمان برای تصمیمگیری طرفهای مقابل ما فرا رسیده است».
در طول ماههای گذشته، مقامات دولت جو بایدن بارها گفتهاند که ایران به اجرای کامل برجام متعهد نیست و برای احیای این توافق باید به تعهدات هستهای خود بازگردد.
دولت ایران در مقابل اعلام کرده است که آمریکا باید پیش از بازگشت به برجام، تحریمهای که شامل ۱۵۰۰ مورد میشود را به طور کامل لغو کند.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور ایران، روز ۲ تیرماه خبر داد که حدود ۱۰۴۰ تحریم مربوط به دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ «طبق این توافق برداشته میشود و در رابطه با تحریم افراد و دستگاههای مربوط به بیت رهبری هم توافق شده برداشته شود».
با این حال، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هرگونه توافق مذاکره کنندگان آمریکایی با برداشتن تحریمهای ایران را رد کرد و گفت تا زمانی كه همه مسائل حل و فصل نشود، توافقی در کار نخواهد بود.