ساعتی پس از آن که رئیس جمهور آمریکا رسماً کنارهگیری از توافق اتمی با جمهوری اسلامی و وضع تحریمهای تازه را اعلام کرد، مشاور امنیت ملی او تأکید کرد که این اقدام «پیشدرآمد مواجهه نظامی با ایران نیست».
تایمز اسرائیل در گزارشی که سهشنبه شب، ۱۸ اردیبهشتماه، منتشر کرد به نقل از جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، گفت آنها که تصور میکنند خروج آمریکا از برجام به جنگ با جمهوری اسلامی میانجامد «سخت در اشتباهند».
رئیس جمهوری آمریکا روز سهشنبه به هفتهها گمانهزنی پایان داد و رسماً اعلام کرد که ایالات متحده از توافق اتمی با ایران خارج شده و تحریمهای تعلیق شده علیه تهران را بازخواهد گرداند.
ایران و شش قدرت جهانی از جمله آمریکا پس از دو سال مذاکره نفسگیر در تیرماه ۱۳۹۴ به توافقی جامع برای حلوفصل برنامه اتمی تهران دست یافتند که در ازای تعطیلی برخی از فعالیتهای اتمی ایران، بسیاری از تحریمهای آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل علیه تهران را به حال تعلیق درآورد.
با این حال دونالد ترامپ از زمان کارزار انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ مخالفت سرسختانه خود با این توافق را نشان داده و آن را «بدترین توافق ممکن» توصیف کرده بود و سهشنبه شب به حضور کشور خود در این توافق پایان داد.
در واکنش به این موضع آقای ترامپ در قبال برجام، بسیاری از تحلیلگران بارها گفتهاند که خروج از این توافق دولت آمریکا را در یکی از این دو موقعیت قرار خواهد داد: یا به ایران حمله کند و مانع اتمی شدن ایران شود یا با ایران اتمی کنار بیاید.
در پاسخ به این تحلیل بود که جان بولتون ساعتی پس از اعلان رسمی خبر چنین نظر داد که خروج از برجام به معنای «مواجهه نظامی با ایران» نیست.
به گزارش تایمز اسرائیل، آقای بولتون در عین حال در گفتوگو با خبرنگاران تاکید کرد که برجام در شکل فعلی «نقائص بنیادی» دارد و «راه ایران به سوی بمب اتمی را سد نمیکند».
این در حالی است که در دو سال و اندی گذشته آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همین طور سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده چندین بار اعلام کردهاند که تهران به مفاد برجام پایبند بوده و از آن تخطی نکرده است.
این امر باعث شده بود که حامیان توافق اتمی بگویند که خروج آمریکا از برجام در این شرایط به معنای «تخطی آمریکا» از توافق خواهد بود.
مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ روز سهشنبه به این نکته نیز پاسخ داده و گفت: «فکر نمیکنم که ما برجام را زیر پا میگذاریم، ما از آن کنار میکشیم.»
هشدار به کمپانیهای اروپایی
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جان بولتون، مشاور ترامپ، همچنین به شرکتهای اروپایی طرف قرارداد با تهران هشدار داد که چند ماه وقت دارند تا قراردادهای فعلی خود با ایران را «جمع کنند»، «وگرنه با تحریمهای آمریکا روبهرو خواهند شد».
به گفته آقای بولتون، «بستن قرارداد جدید دیگر مجاز نیست».
در واکنش به اعلام خبر خروج از برجام از طرف دونالد ترامپ، حسن روحانی این اقدام را «جنگ روانی» نامید که با هدف «فشار اقتصادی» بر ایران انجام میشود و خطاب به مردم ایران گفت که «هیچگونه نگرانی برای آینده کشور نداشته باشند»، چرا که تهران «از هفتهها و ماهها پیش به این نتیجه رسیده بود که ترامپ وفادار به تعهدات بینالمللی و از جمله برجام نیست و تصمیمهای لازم را برای مسائل اقتصادی اتخاذ کرده است».
«پیام» خروج از برجام برای کره شمالی
مشاور ترامپ روز سهشنبه به نگرانیها در مورد اثر خروج از برجام بر مذاکرات پیش رو با کره شمالی نیز پاسخ داده و منکر اثر منفی در این زمینه شد.
کمتر از یک هفته پیش کاخ سفید اعلام کرد که اولین ملاقات بین یک رئیس جمهور آمریکا و یک رهبر کره شمالی ممکن است در هفتههای آینده انجام شود. انتظار میرود دونالد ترامپ در این ملاقات بر توقف برنامههای هستهای کره شمالی تاکید کند.
جان بولتون تاکید کرد که با منتقدان خروج از برجام که میگویند این اقدام اثری منفی بر مذاکره با کره شمالی خواهد داشت همنظر نیست.
منتقدان خروج از برجام بر این عقیدهاند که اقدام تازه دونالد ترامپ به اعتبار آمریکا در آستانه مذاکره با کره شمالی بر سر فعالیتهای اتمی و موشکیاش لطمه خواهد زد.
در مقابل جان بولتون چنین اظهار نظر کرد که این اقدام نشانی است از این که آمریکا پیشنهادها و طرحهای «غیر رضایتبخش» را نخواهد پذیرفت و این موضع آمریکا را تقویت خواهد کرد.
او گفت: «فکر میکنم پیامش برای کره شمالی این است که رئیس جمهور توافقی واقعی میخواهد.»