روزنامه نیویورک تایمز از قول مقامات سابق، کنونی و قانونگذاران آمریکایی گزارش داد که برخی از مقامات کاخ سفید در حال برنامهریزی برای فروش میلیاردها دلار سلاح به عربستان و امارات از راه دور زدن کنگره هستند.
قبلا نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه با تصویب لایحهای مشترک از ممنوعیت فروش تسلیحات به عربستان به خاطر احتمال استفاده از آن در جنگ یمن حمایت کردند.
آلمان نیز فروش تسلیحات به عربستان را فعلا متوقف کرده و ایتالیا، فنلاند و دانمارک نیز چنین برنامهای را در دستور کار دارند.
اخیرا یک کشتی عربستان نیز که برای حمل یک محموله تسلیحاتی راهی فرانسه شده بود، در میان اعتراضها، سواحل فرانسه را بدون بارگیری سلاح ترک کرد.
نیویورک تایمز مینویسد که مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا و برخی از مقامات این وزارتخانه در تلاش هستند دولت را راضی کنند که با اعلام «وضعیت اضطراری» راه را برای دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا باز کنند تا بدون نیاز به تایید کنگره، فرمان تحویل ۷ میلیارد دلار تسلیحات به عربستان و امارات را صادر کند.
ترامپ بارها از معامله فروش تسلیحات به عربستان حمایت کرده است.
این تسلیحات شامل موشکهای هدایتشونده و جنگندهها است و میتواند باعث عصبانیت نمایندگان هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در کنگره شود.
گمانهزنیها درباره تصمیم دیپلماتهای آمریکایی برای فروش سلاح به عربستان از راه دور زدن کنگره از زمانی آغاز شد که سناتور دموکرات کریس مورفی روز چهارشنبه، اول خردادماه، در توئیتی گفت: «شنیدهام ترامپ احتمالا از ابهامات قانون کنترل تسلیحات استفاده کرده و بخواهد فروش حجم چشمگیری از تسلیحات به عربستان را به گونهای ترتیب دهد که با سد کنگره مواجه نشود، بمبهایی که در یمن فرود میآیند.» وی همچنین گفت این موضوع میتواند همین هفته اتفاق بیفتد.
نیویورک تایمز مینویسد آقای پومپئو میتواند با دستاویز قرار دادن تهدید ایران، موضوع وضعیت اضطراری برای فروش سلاح به عربستان و امارات را پیش بکشد، موضوعی که میتواند به آتش خشم تهران نیز که هم به عربستان به عنوان رقیب منطقهای نگاه میکند و هم حامی حوثیهای یمن هست، دامن بزند.
این گزارش میافزاید نمایندگان هر دو حزب آمریکا از موضع دوپهلو و مبهم آقای ترامپ نسبت به قتل جمال خاشقجی، ستوننویس روزنامه واشینگتنپست و ساکن ویرجینیا توسط مقامات عربستان در کنسولگری این کشور در ترکیه خشمگین هستند و از حمایت کاخ سفید از حملات نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان به یمن نیز ناخشنودند.
از سال ۲۰۱۵ که حملات ائتلاف عربی به حوثیهای یمن آغاز شد هزاران نفر کشته شده و میلیونها نفر با قحطی مواجه شدهاند و سازمان ملل وضعیت مردم یمن را «بدترین بحران انسانی جهان» توصیف کرده است.
مارکو روبیو سناتور جمهوریخواه از ایالت فلوریدا که اتفاقا عضو کمیته روابط خارجی سنا است، گفته است دور زدن کنگره توسط دولت ترامپ برای فروش تسلیحات به خاورمیانه «اشتباه بزرگی» است.
وی گفته است، هنوز جزئیات تصمیمی که کاخ سفید میخواهد بگیرد را ارزیابی نکرده، اما قوانین خوبی برای حل این امور وجود دارد و نقض آنها میتواند راه را برای فروش مناقشهانگیز تسلیحات به دیگران نیز باز کند.
لیندزی گراهام یکی دیگر از سناتورهای جمهوریخواه که اتفاقا از حامیان ترامپ است نیز گفته است مادامی که موضوع قتل خاشقجی روشن نشود، معاملهای با عربستان در کار نخواهد بود.
ارزیابی نهادهای اطلاعاتی آمریکا مسئولیت قتل این روزنامهنگار سعودی ساکن آمریکا را متوجه ولیعهد محمد بن سلمان کرده است.
چندین عضو دموکرات کنگره در ماههای اخیر استدلال کردهاند که حمایت نظامی آمریکا از عربستان و متحدانش در جنگ یمن بدون تصویب کنگره برخلاف قانون اساسی است و تلاش کردهاند اعلام جنگ را که از جمله اختیارات قانونی کنگره است به این نهاد بازگردانند.
اخیرا موضوع اختیارات ترامپ برای تصمیم به شروع جنگ با ایران بدون کسب رضایت کنگره نیز جنجالی شد.
این گزارش میافزاید فروش سلاح به عربستان میتواند طی چند روز آینده انجام شود، موضوعی که میتواند اختلافات کنگره با کاخ سفید را عمیقتر کند.
خبرگزاری رویترز نیز با پوشش خبری احتمال فروش تسلیحات نظامی آمریکا به عربستان با اعلام «وضعیت اضطراری» با توجه به «تهدیدهای ایران» نوشته است که این موضوع روابط دولت و قانونگذاران آمریکایی را تیرهتر خواهد کرد.
در حالت عادی، به نمایندگان کنگره فرصت داده میشود که فروش تسلیحات نظامی را بررسی کرده و تایید کنند، اما اگر رئیس جمهوری از اختیارات خود برای توسل به وضعیت اضطراری استفاده کند، میتواند قانون کنترل فروش تسلیحات و لزوم تایید معامله توسط کنگره را نادیده بگیرد.
اخیرا تنش میان ایران و آمریکا، همچنین متحدان عمده این کشور عربستان و امارات افزایش یافته است. گزارشها حاکی است که حملات حوثیها به عربستان نیز شدت گرفته و اخیرا چهار کشتی، از جمله دو نفتکش عربستان نیز در آبهای امارات مورد حمله قرار گرفتند.